به گزارش ایرناپلاس، آمارهای منتشر شده بانک مرکزی از تحولات اقتصادی در بخش حقیقی نشان می‌دهد تولید ناخالص داخلی کشاورزی (به قیمت ثابت سال ۱۳۹۰) با رشد ۸.۸ درصدی در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال پیش، بیشترین رشد را در نسبت به دیگر فعالیت‌های اقتصادی تجربه کرده است. بر این اساس، سهم کشاورزی در رشد تولید ناخالص داخلی برابر با گروه صنایع و معادن و معادل ۰.۶ درصد بوده است. ارزش کل محصولات کشاورزی تولید شده در سال گذشته به قیمت جاری، بیش از ۲۹۷هزار میلیارد تومان بوده است.
رئیس جمهوری در اوایل مردادماه امسال در مراسم افتتاح طرح‌های ملی وزارت جهاد کشاورزی، بر اهمیت این بخش در اقتصاد کشور تأکید کرد.
وی با یادآوری رشد تولید محصولات کشاورزی از سال ۱۳۹۲ تاکنون گفت: مردم ایران می‌دانند در آغاز دولت یازدهم در سال ۱۳۹۲ حجم تولید محصولات کشاورزی ۹۷ میلیون تن بوده و امروز حدود ۱۳۰ میلیون تن است. این یعنی امروز ۳۲ درصد محصول بیشتری در اختیار داریم و به مردم عرضه می‌شود.
بهبود بهره‌وری مصرف آب
روحانی همچنین با تأکید بر افزایش بهره‌وری آب در بخش کشاورزی افزود: بازدهی آب در آغاز دولت یازدهم ۳۹ درصد بوده و امروز به ۴۵ درصد رسیده که پیشرفت قابل ملاحظه‌ای است. در آغاز دولت یازدهم از یک مترمکعب آب ۹۲۰ گرم محصول برداشت می‌شد اما امروز این عدد به ۱۴۵۰ گرم رسیده است و تقریباً به یک و نیم کیلوگرم نزدیک می‌شویم. این یعنی به‌درستی از آب استفاده می‌کنیم.
توجه ویژه به مساله تخصیص آب با توجه به شرایط کشور تا جایی است که صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی به استناد تبصره ۴ ماده ۱۷ افزایش بهره‌وری از سال ۱۳۸۷ تا پایان تیرماه امسال در حال پرداخت تسهیلات اجرای طرح سامانه نوین آبیاری است که ۸۷۷ هزار هکتار را با حجم اعتباری بیش از ۵۰۰۰ میلیارد تومان برعهده گرفته که بخش عمده آن مربوط به دولت دوازدهم است.
از سال ۱۳۹۲ تا تیرماه امسال، بیش از ۳۲۰ هزار هکتار این طرح با حجم اعتباری حدود ۴۵۰۰ میلیارد تومان اجرا شده است.
وضعیت تولید داخلی محصولات استراتژیک کشاورزی
عملکرد وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۷ ارزش مواد غذایی تولید داخلی برابر ۹۰ درصد ارزش مصرفی بوده که این نسبت به‌معنای کاهش وابستگی به واردات محصولات کشاورزی است. درباره حجم تولید برخی محصولات استراتژیک کشاورزی باید گفت در سال ۱۳۹۷ حدود ۷۰۰ هزار تن انواع حبوبات، بیش از ۹۰۰ هزار تن ذرت دانه‌ای، سه میلیون تن جو و بیش از ۴.۹ میلیون تن سیب زمینی و در کشور تولید شده است.
افزایش تولید شکر
با توسعه کشت پاییزه چغندر قند به‌عنوان نهاده اصلی تولید شکر، حجم تولید داخلی شکر نیز افزایش یافت. بر این اساس با تولید ۵.۵ میلیون تن چغندر قند بهاره و حدود یک میلیون تن چغندر قند پاییزه، در مجموع تولید شکر از چغندر قند و نیشکر در سال ۱۳۹۷ به بیش از دو میلیون تن رسید.
خوداتکایی ۵۰ درصدی در دانه‌های روغنی
عملکرد وزرات جهاد کشاورزی نشان می‌دهد حجم تولید دانه‌های روغنی در سال ۱۳۹۷ بیش از ۴۹۰ هزار تن بوده است. کلزا با ۳۴۰ هزار تن، بیشترین آمار تولید دانه‌های روغنی را به خود اختصاص داد. کاشت دانه‌های روغنی مانند کلزا متناسب با شرایط اقلیمی و آب و هوایی کشور است زیرا مصرف آب کمتری دارد. این موضوع موجب شده توسعه کشت این محصول از سال ۱۳۹۳ به‌عنوان یکی از اولویت‌های وزارت جهاد کشاورزی مطرح شود.
تولید دیگر دانه‌های روغنی نیز نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۷ حجم تولید سویا ۸۳ هزار تن، کنجد ۴۰ هزار تن، گلرنگ ۱۵ هزار تن و آفتابگردان ۱۲ هزار تن بوده است. پیش از این بخش بیشتری از تقاضای روغن داخل کشور از واردات تأمین می‌شد، اما در سال جاری این میزان کاهش ۱۵ درصدی را تجربه کرده و در حال حاضر کشور در زمینه دانه‌های روغنی به خوداتکایی ۵۰ درصدی رسیده است.
بازگشت به خودکفایی در تولید داخلی گندم
یکی از محصولاتی که خودکفایی در تولید آن در طول سال‌های پی‌درپی به‌عنوان یک اصل راهبردی در کشور مورد توجه قرار گرفته، تولید گندم است. دستاورد خودکفایی در تولید گندم در سال ۱۳۸۳ پس از چند سال و با قرار گرفتن در رتبه چهارمین واردکننده بزرگ گندم در سال ۱۳۸۸ با واردات بیش از ۵.۴ میلیون تن گندم از دست رفت.
با این حال از سال ۱۳۹۵ بار دیگر روند خودکفایی ادامه یافت. مجموعه اقدامات انجام‌شده از سال ۱۳۹۲ تا کنون موجب شد تولید داخلی گندم بار دیگر در سال ۱۳۹۴ و پس از ۱۱ سال به سطح نخستین سال خودکفایی برسد. همچنین در سال بعد از آن یعنی سال ۱۳۹۶ با رسیدن سطح تولید گندم به حدود ۱۴.۶ میلیون تن، ایران توانست از وابستگی به واردات گندم رها شده و از فهرست ۲۰ کشور اصلی واردکننده این محصول با اهمیت کشاورزی خارج شود.
به‌طور کلی آمارها نشان دهنده افزایش ۱۳.۴ میلیون تنی حجم تولید گندم در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ هستند.
بحث توسعه کشاورزی در اقلیم ایران یک پارادوکس را با خود داشته، از یک سو با امنیت غذایی جامعه گره خورده و از سوی دیگر دغدغه‌های مصرف آب را پررنگ می‌کند. در دولت کنونی گسترش و توسعه بخش کشاورزی و تأمین اقلام استراتژیک در داخل کشور با توجه توامان به افزایش بهره‌وری آب همراه بوده است. امید که با توسعه روش‌های نوین آبیاری، نگرانی‌ها در این زمینه بیش از پیش کاهش یافته و بتوانیم نسبت به تولید محصولات کشاورزی توفیق بیشتری داشته باشیم.
نظر شما