قرنطینه و خانهنشینی را میتوان نوعی مسئولیتپذیری دانست؛ اینکه ما نه فقط در برابر خودمان، که در برابر اطرافیان و همه مردم مسئول هستیم و نباید بیتفاوتی ما جان دیگران را به خطر بیندازد. اما آنچه مشخص است اینکه اصلا دوست نداریم در این روزها کلافه شویم. بسیاری از ما دوست داریم ذهنمان همواره با چیزی مشغول باشد. کارهایی مثل فیلم دیدن، کتاب خواندن یا حتی کار بیهودهای مثل اینستاگرامگردی. اما به راستی برای فرار از کلافگی چه راهحلهایی به نظر میرسد؟
مشاهدات میدانی و آمار غیررسمی نشان میدهد بخشی از مردم یا حداقل آنها که مجبور نیستند از خانه بیرون بیایند، در خودقرنطینگی به سرمیبرند. به نظر میرسد بخش عمدهای از مردم این ضرورت را احساس کردهاند که در خانه ماندن بهترین داروی این بیماری است.
در این میان سؤالی که برای بسیاری از مردم مطرح میشود این است که چگونه باید در این وضعیت در خانه بمانیم و چه کارهایی انجام دهیم؟
فردی کردن کرونا سلب مسئولیت از حاکمان است
هادی نقدی، رواندرمانگر و مشاور خانوادە در این باره به ایرناپلاس توضیح میدهد: در ابتدا یک نکته بسیار مهم را توضیح بدهم و آن هم اینکه در این مرحلە، کرونا صرفا یک ویروس معطوف بە جسم نیست. اکنون کرونا مسئلەای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی است. روانشناسی کردن این مسئله، تقلیل یک مشکل پزشکی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی صرفا بە یک مسئلە فردی و روانشناختی است که مسئولیت مقابلە با آن برعهده خود فرد گذاشته میشود که این امر کار درستی نیست. چرا که سبب میشود بە جای اینکە ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مشکل مورد تمرکز واقع شود، کە مسئولیت تمام این ابعاد متوجە مسئولان مملکت است، تمرکز روی مردم قرار گیرد و مسئولیت متوجە مردم شود.
برنامهریزی، میزان درگیری والدین و فرزندان را کاهش میدهد
نقدی میگوید: معطوف به روح و روان کردن مشکل سبب رفع مسئولیت و تبرئە مسئولان از مسئولیتشان شدە کە در نتیجە بە دلیل عدم حل ریشەای مشکل همچنان لاینحل تداوم خواهد یافت. اما برای گذر از این وضعیت و برای روزهای خانهنشینی مردم چندین راهکار ارائه میدهم.
وی میافزاید: داشتن برنامه از پیش مشخص شده، میزان اضطراب خانواده به ویژه کودکان را کم میکند و همراهی آنها را افزایش میدهد. از سویی وقتی برنامهها مشخص شده باشد، میزان درگیری والدین با کودکان هم به صورت محسوسی کاهش مییابد. پس در اولین قدم یک جلسه خانوادگی با حضور همه اعضا تشکیل دهید. پیشنهاد میشود در این جلسه درباره موضوعاتی که در ادامه مطرح میشود، صحبت و موارد را مکتوب کنید و در جایی مانند در یخچال بچسبانید.
این مشاور خانواده اظهار میکند: برای اکثر خانوادهها در این وضعیت حضور تمام وقت کودکان در خانه ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند. برای همین راهکارها حول والدین و کودکان است. به آنها بگویید وقتی بچه بودید، در تعطیلات تابستانی چه کارهایی انجام میدادید و چهطور خودتان را سرگرم میکردید. مثلا با همکاری تمام افراد خانواده و مشارکت بچهها آشپزی کنید. کیک و کلوچه، پیتزای سبزیجات یا آش بپزید. نمایشهای عروسکی شاد و خندهدار اجرا کنید. شخصیتهای داستان میتوانند عروسکهای فرزندتان یا نقاشیهایی که کشیدهاند باشند.
نقدی در ادامه تشریح میکند: از تصورات خود استفاده کنید و با هم یک داستان بنویسید. لازم نیست که داستانتان نوآورانه و خلاقانه باشد، بچهها میتوانند داستان مورد علاقهشان را بنویسند و فقط در صورتی که دوست داشتند آخر داستان را به میل خودشان تغییر بدهند.
همراه با کودکان باغبانی کنید
وی میافزاید: بسیاری از گیاهان وجود دارند که حتی یک کودک کم سن و سال هم میتواند بدون مشکل آنها را پرورش بدهد، از درختچههای کوچک تا گیاهان و سبزیجات. اگر باغچه ندارید، یک جعبه در کنار پنجره یا گلدان کوچک هم جواب میدهد و به این ترتیب حتی مهم هم نیست که چه زمانی از سال آنها را بکارید. سعی کنید از گیاهانی مانند ریحان، جعفری یا نعنا استفاده کنید به این ترتیب آنها میتوانند پس از بزرگ شدن گیاهشان آن را بخورند.
این رواندرمانگر اضافه میکند: برای جمعهای دوستانه و خانوادگی هم یک ایده عالی این است که داستانهای زنجیرهای را با دوستان بنویسند. هر شخص یک پاراگراف را مینویسد و سپس فقط خط آخر را به نویسنده بعدی نشان میدهد. هنگامی که شخص نهایی پاراگراف خود را نوشت، کل داستان را با صدای بلند بخوانید. معمولا نتیجه خیلی خندهدار خواهد بود!
تعریف خاطرات قدیم خانوادگی
بازیهای سرگرم کننده و دسته جمعی انجام دهید. مثلا همه با هم پازل درست کنید و یا از یکی از اعضای خانواده بخواهید درباره یک شی در اتاق بدون اینکه نام آن را ببرد، توضیح بدهد. بعد از بقیه بخواهید حدسهای خودشان را در این باره روی کاغذ بنویسند و هر کس درست حدس زد، به او فرصت دهید دفعه بعد او درباره یک شی توضیح بدهد. میتوانید بیست سوالی بازی کنید و توضیحات را در قالب سوال از هم بپرسید. یا در کنار هم به تعریف خاطرات قدیمی بپردازید که این حس ارزشمندی به سالمندان میدهد.
سخنی با مادران؛ خودتان را فراموش نکنید
نقدی بیان میکند: این روزها، فشاری که مادران به واسطه کارهای خانه متحمل میشوند بیش از قبل است. برای تحمل این موضوع، چند توصیه لازم و ضروری است. به خستگی، کلافگی و ناراحتی خود توجه کنند و زمانی که احساس میکنند فشار زیاد است، در فضایی آرام موضوع را با دیگر اعضای خانواده در میان بگذارند. در طول روز حتما زمانی را برای استراحت خود در نظر بگیرند و خود را ملزم به انجام فعالیتی دلپذیر برای خود کنند. این زمان استراحت اختصاصی، حتی اگر کوتاه هم باشد، باز میتواند روحیه آنها را بهبود ببخشد.
وی اظهار میکند: انجام فعالیتهای هنری دستی مانند بافتنی، قلاببافی، گلسازی و... از جمله کارهایی هستند که میتوانند آرامشبخش باشند. اگر امکان انجام فعالیت هنری را دارند، حتما در برنامه قرار دهند. محدودیتهای خود را در نظر بگیرند، خود را با دیگران مقایسه نکنند و کمالگرا نباشند.