امسال سال دومي است كه وزارت آموزش و پرورش توزيع پيك شادي در مدارس را به‌طور كامل ممنوع اعلام كرده و قرار شده داستان‌نويسي جايگزين پيك شادي شود. برخي از كارشناسان مي‌گويند كه از آنجا كه ايام تعطيلات نوروز طولاني است، نبايد اجازه داد كه به‌واسطه اين تعطيلات، دانش‌آموزان از فضاي آموزشي فاصله بگيرند و به همين دليل ارائه تكاليف نوروزي مي‌تواند به آن‌ها كمك كند. البته نوع و حجم اين تكاليف نبايد به حدي باشد كه دانش‌آموزان را در تمام عيد نوروز مشغول خود كند و آن‌ها نتوانند از فرصت‌‌هاي ديگري مثل مسافرت و ديد و بازديد كه اين تعطيلات به او مي‌دهد، استفاده نكند. در اين ميان، برخي ديگر از كارشناسان معتقدند دانش‌آموزان نيازي به تكليف در تعطيلات عيد ندارند و بايد از بودن در كنار خانواده خود لذت ببرند و بعد آن را در قالب خاطره، داستان يا عكس ثبت كنند. برخي ديگر هم مي‌گويند كه بهتر است والدين براي كودكانشان تصميم بگيرند كه چطور اوقات فراغت فرزندانشان را غني كنند.
**تكليف عيد بايد برنامه‌ريزي‌شده و معقول باشد
محمدرضا نيك‌نژاد، كارشناس آموزش در گفت‌وگو با ايرناپلاس با اشاره به اينكه تكليف براي دانش‌آموزان در ايام تعطيلات نوروز به سن و مقطع آموزشي آن‌ها بستگي دارد، مي‌گويد: از آنجا كه فرآيند آموزش بايد يك فرآيند پيوسته باشد و اگر قرار باشد در يك مقطع همه چيز تعطيل شود، شايد در وظايف سنتي آموزش و پرورش كه سوادآموزي است، يعني همان خواندن، نوشتن و حساب كردن اختلال ايجاد شده و آسيب كوتاه‌مدت ايجاد شود كه براي جبران آن بايد معلم‌ها و دانش‌آموزان مدتي وقت بگذارند.
نيك‌نژاد ادامه مي‌دهد به همين دليل است كه معتقدم اين موضوع به مقطع آموزشي دانش‌آموز بستگي دارد. به نظر من مقطع دبستان تا دوره متوسطه اول آموزش و پرورش يا به عبارت ديگر مدرسه نبايد دانش‌آموز را آزار دهد چون تجربه ثابت كرده است اين موضوع مي‌تواند باعث دل‌زدگي شود. شايد ارائه سؤالات هدفمند و هوشمندانه در قالب پيك شادي باعث شود تا فرآيند آموزش قطع نشود. البته اين موضوع در آموزش‌‌هاي سنتي اتفاق مي‌افتد و اگر بخواهيم جنبه‌هاي مدرن‌تر آموزش و پرورش كه در چند سال اخير هم باب شده است را مدنظر بگيريم، اين تكاليف مي‌تواند درباره نوشتن گزارشي از مسافرت در تعطيلات نوروز، خاطره‌نويسي يا كار پژوهشي مرتبط با نوروز باشد. به همين دليل رويكرد ما در آموزش و زمينه انتخاب هر كدام از اين روش‌ها مي‌تواند بسيار مهم باشد.
نيك‌نژاد با تأكيد بر اينكه شكل معقولي بايد در اين تصميم‌گيري وجود داشته باشد، ادامه مي‌دهد: معتقدم بايد مقطع دبستان بيشتر مدنظر قرار بگيرد، چرا كه خانواده‌ها اغلب نگرانند و بيشتر در اين دوره متمركز مي‌شوند و فرآيند آموزش در اين سنين به مراتب حساس‌تر است. به نظر من همان داستان‌نويسي مي‌تواند گزينه خوبي باشد.
به اعتقاد او از آنجا كه در مدارس ما بيشتر آموزش مهم است تا پرورش، چيزي كه در جامعه ما جا افتاده اين است كه دانش‌آموزان بايد به خواندن، نوشتن و حساب كردن مسلط باشند، اگر اين داستان‌نويسي بتواند به دانش‌آموز كمك كند كه ساختار جمله را بشناسد و املاي كلمات را تمرين كند، به اين معني است كه اين روش مي‌تواند چندين روش از اهداف آموزشي را پوشش مي‌دهد. البته نيك‌نژاد معتقد است اين اتفاق نيازمند آن است كه شرايط و زمينه‌هاي لازم وجود داشته باشد. به اين معني كه اگر خانواده‌ها يا به عبارت ديگر والدين دانش‌آموزان سواد آن‌چناني نداشته باشند و علاوه بر آن، علاقه‌اي هم به كتاب‌خواني ندارند و نمي‌توانند به فرزندانشان كمك كنند. به همين دليل او فكر مي‌كند بايد سرخط‌هايي از طرف معلم و مدرسه براي دانش‌آموز تعيين شود تا دانش‌آموزان را براي داستان‌نويسي و تهيه گزارش كمك كند. داستان مي‌تواند به نحوي پيش برود كه تمرين حساب در آن وجود داشته باشد. مثلاً خريد و فروش جنسي در نظر گرفته شود كه دانش‌آموز در قالب آن ضرب و تقسيم و حل مسئله را تمرين كند. او باز هم تأكيد مي‌كند همه اين‌ها نياز به طرح و برنامه دارد.
**آموزش و پرورش شتاب‌زده عمل كرده است
اين كارشناس آموزشي مي‌گويد: آموزش و پرورش با يك عمل شتاب‌زده خواسته اين رويكرد را به نام خودش ثبت كند و اين قضيه را در اين مقطع كوتاه اجرا كند و بعد از آن شانه خالي مي‌كند. در حالي كه همه ما مي‌دانيم وقتي موضوعي اهميت فراواني دارد بايد راجع به آن كار پژوهشي انجام شود. بعد از آن نياز به اين دارد كه به‌صورت پايلوت اجرا و بعد نتايج آن بررسي شود و دوباره بازبيني صورت گرفته و بعد مورد استفاده قرار گيرد. اما متأسفانه در آموزش و پرورش ما تصميم‌ها بدون در نظر گرفتن اين مسائل گرفته مي‌شود. مثلاً يك ماه قبل از عيد همه تصميم مي‌گيرند كه پيك نوروز نباشد و آن را ممنوع مي‌كنند. چنين رويكردي آشفتگي ايجاد مي‌كند. بنابراين اگر به اهداف آموزشي توجه كنيم نياز به طرح و برنامه‌هاي عميق‌تري دارد .
پارسال همين موقع بود كه رضوان حكيم زاده، معاون ابتدايي آموزش و پرورش با اعلام ممنوع شدن كامل پيك نوروزي و جايگزين شدن داستان‌نويسي به‌جاي آن گفته بود كه بعد از عيد نوروز، هفت و نيم ميليون داستان خواهيم داشت. نيك‌نژاد در اين باره مي‌گويد كه شايد هفت و نيم ميليون نوشته شده باشد، اما سؤال اين است كه آيا اين داستان‌ها توسط معلم دانش‌آموزان بررسي شد؟ معلمي كه 40 دانش‌آموز دارد چه انتظاري از او داريد كه يكي‌يكي اين داستان‌ها را بخواند و آن‌ها را ارزيابي كند كه آيا اهداف موردنظر به دست آمده است يا نه.
**خانواده‌ها بايد توجيه شوند
در اين ميان، مهدي بهلولي، آموزگار و كارشناس آموزشي در گفت‌وگو با ايرناپلاس مي‌گويد موضوعي كه وجود دارد اين است كه اگر آموزش و پرورش بخواهد طرحي را اجرا كند خانواده بايد توجيه شود كه دانش‌آموز بايد خودش اين كار را انجام دهد. موضوعي كه درباره طرح جديدي داستان‌نويسي وجود دارد اين است كه خانواده‌ها توجيه نشده‌اند. اگر خانواده‌ها دعوت شوند و مسئولان مدرسه براي آن‌ها توضيح دهند كه اهداف اين طرح چيست و آن‌ها بايد چه‌كار كنند و نقش آن‌ها چيست، چنين روشي مؤثر خواهد بود، در غير اين صورت اين روش هم سرنوشت طرح‌هاي گذشته را خواهد داشت.
**والدين بايد براي فرزندانشان برنامه‌ريزي كنند
در اين ميان، حسن رحيمي مدير دبستاني است كه توانسته روش‌هاي جديد براي آموزش دانش‌آموزان ارائه كند و در اين ميان تكاليف متفاوتي براي دانش‌آموزان طراحي كنند. اين طراحي متفاوت مربوط به تعطيلات عيد نوروز هم مي‌شود.
رحيمي در گفت‌وگو با ايرناپلاس مي‌گويد دغدغه ما اين نيست كه دانش‌آموزان در عيد نوروز چه تكاليفي داشته باشند، بلكه دغدغه ما اين است كه آن‌ها از فرصتي كه عيد نوروز به آن‌ها داده است استفاده كنند و از بودن در كنار خانواده خود لذت ببرند. به همين دليل تقريباً بناي ما بر اين نيست كه بچه‌ها در عيد تكليفي داشته باشند مگر اينكه در حد ثبت خاطرات اتفاقات خوبي كه برايشان افتاده، باشد. حتي آن‌ها مي‌توانند اين خاطرات را در قالب عكس ثبت كنند و با دوستانشان در كانالي كه متعلق به مجموعه است به اشتراك بگذارند. خلاصه كلام اين است كه نبايد عيد را به كام دانش‌آموزان تلخ كنيم.
**برنامه‌ريزي تعطيلات نيازمند هنر والدين است
او در پاسخ به اينكه تكاليف دانش‌آموزان در تعطيلات عيد بايد از چه جنسي باشد، مي‌افزايد: ما به خانواده دانش‌آموزانمان مي‌گوييم كودكان شما از اول سال تحصيلي با ما هستند و ما هيچ تكليفي آموزشي روي دوش شما نگذاشته‌ايم تا در خانه شما را درگير كند. ولي در مسائل مربوط به اوقات فراغت كه تعطيلات عيد هم جزو آن‌ها به‌حساب مي‌آيد، بايد اين هنر را داشته باشند كه براي فرزندشان برنامه‌ريزي داشته باشند.
به گفته رحيمي اين يك امر لازم است و پدر و مادر بايد كنار هم بنشينند و يك برنامه براي فرزندشان به‌منظور غني‌سازي اوقات فراغت تدارك ببينند. البته ما منظورمان اين نيست كه براي كل تعطيلات برنامه بريزند چون در روزها نخست اوقات كودكان خودبه‌خود به‌واسطه ديد و بازديد غني مي‌شود. منظور ما اين است كه بين سه تا پنج روز را برنامه‌ريزي كنيم.
اين مدير مدرسه ادامه مي‌دهد: بنابراين اين قسمت به عهده خود اوليا گذاشته مي‌شود و به همين دليل ما نسخه مشتركي براي همه دانش‌آموزان نداريم. از نظر ما تعطيلات به درد دانش‌آموز نمي‌خورد مگر اينكه خود والدين براي آن‌ها برنامه‌ريزي كنند.
گزارش از الهام كاظمي
ايرناپلاس بررسي مي‌كند
چرا تعطيلات براي دانش‌آموزان كارآمد نيست
۶ فروردین ۱۳۹۸، ۸:۱۸
کد خبر:
83254803
تهران- ايرناپلاس-كارشناسان آموزشي معتقدند برنامه‌ريزي براي تعطيلاتي مانند عيد بر عهده خود اوليا دانش‌آموزان است و از همين رو، نمي‌توان نسخه مشتركي براي همه دانش‌آموزان پيچيد.