ایرنابازار، «چون ماه محرم فرا می‌رسید، کسی پدرم را خندان نمی‌دید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌شد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌گفت: امروز روزی است که حسین (ع) شهید شده است.» این بخشی از سخنان امام رضا(ع) درباره حزن و اندوه پدر ایشان، امام هادی(ع) در ماه محرم است. ماهی که جایگاه ویژه ای نزد شیعیان دارد. باید گفت سوگواری برای حسین بن علی(ع) و یاران باوفایش در ماه محرم در شهرهای مختلف ایران به صورت‌های گوناگون انجام می‌شود.
بسیاری از عزاداران در کنار عزاداری برای شهیدان راه حق، به پخش نذری نیز همت می گمارند و به روش های گوناگون علاقه و ارادت خود را به خاندان پیامبر اسلام(ص) نشان می دهند. در واقع سنت نذری، رسمی مرسوم و متداول است و پیشینه آن به سده های پیش باز می گردد.
ضرورت رعایت نکته های بهداشتی در تهیه نذورات
آنچه در تهیه نذری از اهمیت بالایی برخوردار است، رعایت بهداشت در تهیه نذورات به شمار می رود زیرا ارتباط مستقیم با سلامت و بهداشت افراد دارد. رعایت نکات بهداشتی در تهیه و توزیع غذاهای نذری در روزهای عزاداری، عامل تاثیرگذاری در جلوگیری از مسمومیت های غذایی و دیگر بیماری ها محسوب می شود.
رعایت بهداشت در تهیه نذورات بسیار ضروری است و تمامی پخت و پزها بایستی در مکان‌هایی با شرایط بهداشتی انجام شود و تمامی افراد مرتبط در تهیه و پخش نذری باید از سلامت و بهداشت کامل برخوردار باشند.
برای پختن غذا باید از ظروف مناسب و استاندارد استفاده شود و پس از هر بار آماده سازی مواد غذایی، ظروف و تجهیزات شسته شوند. همچنین ظروفی که برای توزیع آب، چای و مواد غذایی استفاده می‌شود، باید به صورت دادم شسته و گندزدایی شوند. باید از نگهداری مواد غذایی پخته شده در دمای محیط به مدت طولانی (نهایت ۲ ساعت) خودداری شود و اگر نیاز بود تا بیشتر از ۲ ساعت نگهداری شود، زیر چهار درجه سانتیگراد یا در دمای بالای ۶۳ درجه سانتیگراد روی شمعک گاز نگهداری باشد تا درجه حرارت ماده غذایی به زیر ۶۳ درجه نرسد.
اگر از ظروف یک بار مصرف برای توزیع مواد غذایی گرم استفاده می شود، باید ظرف هایی با مجوز غذا و دارو به کار برده شود و از آن دسته که فاقد مجوز هستند، در توزیع نوشیدنی گرم و غذای پخته شده اجتناب کرد. استفاده از ظروف یکبارمصرف برپایه گیاهی، سلولزی و آلومینیومی برای سلامت افراد توصیه می شود. همچنین در توزیع آب و شربت از لیوان یک بار مصرف استفاده و برای خنک کردن نوشیدنی از یخ‌های بسته بندی بهداشتی استفاده شود. اما به طور کل بهتر است از نوشیدنی های بسته بندی شده استفاده کرد.
تهیه فرآورده های دامی از محل های مجاز فروش، ذخیره نکردن مواد پروتئینی خام و پخته در کنار یکدیگر، شست وشوی چندباره و ضدعفونی سبزیجات تازه، استفاده از ابزار کار مناسب و بهداشتی از موارد مهم دیگری است که در تهیه نذری باید به آن توجه شود.
غذاهای نذری شهرهای مختلف ایران
نذری دادن به یک آیین و فرهنگ در ایران بدل شده است و غذاهایی که در روزهای سوگواری در شهرهای مختلف کشور تهیه می شود، از تنوع زیادی برخوردار است. در ادامه بر غذاهای نذری برخی از شهرها مروری کوتاه داریم.
آش شله مشهد
نذورات شهر مشهد شامل غذاهایی همچون شله، دیگچه، شله‌زرد، آبگوشت، عدسی، پلو و قیمه است. شله محبوبیت بالایی در میان مردم دارد و مشهورترین نذری این شهر است. شله مشهدی اصیل، ترکیب جالب قیمه بر روی آش به شمار می رود. آش شله با گوشت راسته گوسفندی زیاد، دنبه، ادویه و حبوبات آماده می شود.
پیچاق قیمه ارومیه
پیچاق قیمه از اصیل ترین غذاهای سنتی اردبیل است که در روزهای عزاداری در ماه محرم به عنوان نذری تهیه و توزیع می شود. این غذا به دلیل وجود بادام درون آن، ارزش غذایی فراوانی دارد. همچنین با خاصیت ضداکسیدانی و ضدسرطانی، به‌عنوان یک غذای مفید و محبوب شناخته می‌شود. این خورشت با ترکیب گوشت، خلال بادام، زعفران و گلاب تهیه می شود.
آش گندم یزد
آش گندم به آش عباسعلی کرمانشاهی شباهت دارد و در تهیه آن از ماش، نخود، لوبیا، گوشت و گندم استفاده می شود و پیاز داغ و روغن دنبه فراوان دارد.
خورشت خلال بادام کرمانشاه
خورشت خلال بادام از غذاهای سنتی و معروف کرمانشاه به شمار می رود که از ترکیب گوشت، خلال بادام، زرشک و زعفران زیاد تهیه می شود. این خورشت برای تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی بسیار مفید است.
غلور زابلی سیستان و بلوچستان
در پخت این غذا از گندم زیادی استفاده و با گوشت گوسفند و گاو پخته می شود. علاوه بر بلغور گندم از حبوباتی همچون ماک زابلی، عدس زابلی، نخود یا لوبیا نیز می توان استفاده کرد.
قیمه نثار قزوین
خورشت قیمه نثار در زمره غذاهای سنتی و مجلسی قزوین است که از ترکیب گوشت خرد شده، گلاب، شکر، زیره، پودر هل، خلال پسته، خلال بادام و پوست پرتقال درست می شود و شباهت زیادی به مرصع پلو و آجیل پلو دارد.
گوشت و لوبیا یا آبگوشت پلو کاشان
این غذا همچون آبگوشت است و تقریبا با همان مواد درست می‌شود، با این تفاوت که این غذا آن قدر می‌پزد تا آب آن به طور کامل تمام می‌شود یا مقدار کمی آب در آن می‌ماند و با پلو خورده می‌شود. گوشت گوسفند، لوبیا، سیب زمینی و ادویه مواد اصلی این غذا را تشکیل می‌دهند.
خورشت فسنجان رشت
خورشت فسنجان رشت با رب انار ترش که بیشتر به رنگ سیاه است، پخته می شود. خورشت فسنجان رشتی یکی از پرطرفدارترین انواع خورشت های فسنجان است که برخلاف فسنجان دیگر شهرها طعم ترش و مزه متفاوتی دارد.
خورشت آلو ترش سمنان
این خورشت شباهت زیادی به خورشت قیمه دارد با این تفاوت که در آن از آلوهای ترش بومی سمنان استفاده می شود و طعمی ترش و ملس دارد. برخلاف خورشت‌های دیگر، خورشت آلو ترش بدون گوشت و با تخم مرغ تهیه می شود.
آبگوشت متنجن کرمان
آبگوشت متنجنه مخصوص مردم کرمان است که طعم ترش و شیرینی دارد. موادی که در این آبگوشت به کار می رود بسیار متنوع است و از برگه زردآلو، تکه های میوه به، شنبلیله و خرما در آن استفاده می شود که باعث می شود طعم خاص و متفاوتی داشته باشد.
بریانی اصفهان
بریانی از غذاهای اصیل اصفهانی است که در تهیه آن از گوشت گوسفندی، پیاز، زعفران دم کرده و جگر سفید استفاده می‌شود.
چلوگوشت هویج تبریز
چلوگوشت هویج با گوشت گوساله، هویج، برنج، پیاز و ادویه های مخصوص تهیه می شود. این غذا از محبوبیت بسیار بالایی در تبریز برخوردار است. چلو گوشت هویج در بیشتر کشورهای همسایه هم با همان نام و با تفاوت‌های جزئی درست می‌شود.
نظر شما