به گزارش ایرناپلاس، جشنواره ملی اسباب‌بازی از سال ۱۳۹۴ آغاز به کار کرده است و ششمین دوره آن با شعار «آینده را باید ساخت» به صورت مجازی از ۲۸ بهمن‌ماه تا ۱۱ اسفند امسال در پنج بخش رقابتی، علمی، نمایشگاه تخصصی دستاوردهای اسباب‌بازی، بازار اسباب‌بازی و نمایشگاه موسسه‌های ترویج و اسباب‌بازی برگزار می‌شود.
اسباب‌بازی وسیله‌ای است که کودک زمان زیادی را با آن سپری می‌کند، به همین دلیل، فکری که برای طراحی انواع آن انجام شده، اهمیت بالایی دارد. کودکان در بازی، با جهان پیرامون آشنا می‌شوند و از آن درس می‌گیرند.
اما در این میان آنچه که نیازمند توجه است آنکه با حجم بالای ورود اسباب‌بازی از دیگر کشورها مواجه‌ایم؛ وسایلی که گاهی به دلیل رنگ و ساختارشان برای کودکان جذاب‌تر از آنچه در ایران تولید می‌شود.
محمود صائبی مسئول کمیته ترویجی ششمین جشنواره ملی اسباب‌بازی در گفت‌وگو با ایرناپلاس، درباره اتفاقات این جشنواره و اهمیت توجه به تولید اسباب‌بازی در ایران و وضعیت بازار رقابتی اسباب‌بازی در دیگر کشورها توضیحاتی را ارائه کرد.
کمیته ترویجی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان چه اقداماتی برای ترویج استفاده از اسباب‌بازی ساخت ایران انجام می‌دهد؟
_ همه دستگاه‌ها در ایران بودجه‌ای دارند که برای اهداف ملی و مذهبی هزینه می‌کنند. هدف در کمیته ترویجی که در جشنواره تشکیل شده، این است که به دستگاه‌هایی که در حوزه بازی و اسباب‌بازی در راستای محوریت سازمان خود فعال‌اند، کمک کنند تا تولید بازی و سرگرمی آنها تسهیل شود و بتوانند مسئولیت انسانی خود را در قالب اسباب‌بازی اجرا کنند.
یکی از وظایف در کمیته ترویجی این است که تجربه‌هایی که در حوزه تولید و ایده‌پردازی برای اسباب‌بازی دارند، به سازمان‌هایی که در این راستا فعالیت می‌کنند، منتقل کند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای ترویج این دیدگاه تلاش می‌کند. در نتیجه اگر افراد بخواهند در تولید اسباب‌بازی ایده‌ای را اجرایی کنند، از بسته‌هایی که مورد بررسی قرار نگرفته است و تجربه‌ای در آن حوزه وجود ندارد، استفاده نمی‌کنند.
کانون به این منظور بستری را آماده کرده تا افراد با توجه به مناطقی که در آن زندگی می‌کنند، بسته‌ها را بومی‌سازی کنند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و جشنواره ملی اسباب‌بازی، در دستگاه‌ها، گروه‌ها، سمن‌ها و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی، ترویج فکرسازی می‌کند تا به این حیطه وارد شوند.
جایگاه اسباب‌بازی در جامعه کمرنگ است
اسباب‌بازی‌ها تولیدشده در ایران در رقابت با کالای تولید شده دیگر کشورها در چه جایگاهی قرار دارد؟ آیا اقداماتی برای صادرات اسباب‌بازی تولید ایران در بازار جهانی شده‌است؟
_ نکته مهم این است که صنعت اسباب‌بازی در دنیا صنعتی رقابتی در حوزه کاری، تربیتی و زندگی انسان‌هاست. در ایران بحث سبک زندگی ایرانی اسلامی مطرح است و باید از بازی برای تربیت خانواده و فرزند استفاده کنیم. اسباب‌بازی تمرین زندگی است و فرد می‌تواند با شبیه‌سازی فضای واقعی از آن استفاده کند. اسباب‌بازی در سنین مختلف می‌تواند قدرت تفکر، تصمیم‌گیری و اجرای کودک را بالا ببرد، البته باید اسباب‌بازی درست با توجه به سن کودکان انتخاب شود.
با توجه به اینکه سبد فرهنگی از اولویت‌های خانواده‌های ایرانی نیست، جایگاه اسباب‌بازی در جامعه کمرنگ است؛ اما جشنواره ملی اسباب‌بازی اقدامات مهمی در این حوزه انجام داده، تاثیر این جشنواره در ایجاد حس خرید و ارتباط طراحان و تولیدکنندگان با مردم آشکار است. تلاش شده در حوزه اسباب‌بازی و ارتباط با مردم و خانواده برنامه‌ریزی انجام شود، به همین منظور میان خانواده‌ها، دستگاه‌های اجرایی، سازمان‌ها و نهادهای دغدغه‌مند حوزه اجرایی هستند، اقدامات ترویجی برای تقویت ارتباطات انجام شده است.
لزوم استفاده از اسباب‌بازی در حضور خانواده
اسباب‌بازی وسیله‌ای است که کودک زمان زیادی را با آن می‌گذراند، در تولید اسباب‌بازی‌های داخلی تا چه اندازه به این‌گونه مسائل توجه شده‌است؟
_ موضوع، اصلِ رقابت است و هرچه صنعت‌گران ایرانی در عرصه اسباب‌بازی بتوانند رقابت بهتری در مقایسه با صنعت خارجی انجام دهند، می‌توانند موفق باشند. در اینجا موضوع مهم‌تری مطرح است؛ باید برنامه‌ریزی شود تا استفاده کننده از مجموعه سرگرمی و اسباب‌بازی، این کار را با حضور در جمع خانواده انجام دهد. اگر شکل و شمایل و نوع بازی برای کودک، آفریننده تنوع و هیجان باشد، می‌تواند تمایلاتش را اقناع کند.
در چند سال گذشته در جشنواره تلاش شد اقداماتی برای ایجاد حس رقابت میان تولیدکنندگان اسباب‌بازی ایجاد شود. وقتی تولیدکننده می‌بیند رقیبش - شرکت و سازمان دیگری- کالایی را تولید می‌کند که مورد اعتماد کودکان و خانواده‌ها قرار می‌گیرد باید به سمت آن دیدگاه برود. نباید از این نکته غافل شویم که فضای مجازی به کمک تولیدکننده آمده؛ وقتی چیزی را دوست دارید، آن را تبلیغ، ترویج و به دیگران معرفی می‌کنید. حتی می‌توانید برنامه‌ریزی کنید تا دیگران در کمترین زمان آن را تهیه کنند. پس به عنوان تولیدکننده اگر کار خوب تولید نکنم، نمی‌توانم سهمی در فضای مجازی داشته باشم، در نتیجه از این دایره خارج خواهم شد.
معیشت، اولویت اصلی
ارائه و ترویج اسباب بازی ساخت ایران با چه مشکلاتی برای ترویج مواجه است و چه راهکاری برای این مساله اندیشیده شده؟
_ نخستین موضوع در این صنعت، بحث اقتصادی است. ابتدا باید بحث معیشتی مردم حل شود. بحث فرهنگی و ترویج استفاده از اسباب‌بازی در مرحله بعدی قرار می‌گیرد. لازمه چنین روندی این است که دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی برای تامین این موضوع و دادن یارانه برای آن برنامه‌ریزی کنند.
چند سالی است که موضوع استفاده از اسباب‌بازی وارد فعالیت برخی مدارس شده؛ به‌گونه‌ای که ساعت و اتاقی را برای بازی در نظر گرفته‌اند. بعضی از فروشگاه‌های معتبر اتاق بازی دارند، همچنین کافه‌بازی تاسیس شده است. افرادی با یکدیگر کار و برای ترویج استفاده از اسباب‌بازی برنامه‌ریزی می‌کنند. این روند نسخه‌هایی است که می‌تواند آرمان‌های ما و نکاتی را که در حوزه خانواده دغدغه‌مند آن هستیم، رفع کند.
گاهی از برخی از اسباب‌بازی‌ها برای درمان استرس استفاده می‌شود؛ در نتیجه برخی این تصمیم را می‌گرفتند که بازی را بخرند و در دورهمی دوستانه و خانوادگی با کمک اسباب‌بازی به آرامش نسبی برسند و بتوانند برخی اقدامات را کنار یکدیگر انجام دهند. برخی از اقدامات نتیجه رویکرد فردی نیست بلکه نتیجه دیدگاه اجتماعی است.
آیا می‌توان در ایران فضایی مانند کتابخانه برای دسترسی عمومی به اسباب‌بازی در نظر گرفت؟
_ چنین مکان‌هایی داریم؛ در سطح شهر تهران و برخی فروشگاه‌هایی که به صورت عمده، بازی می‌فروشند پیش از خرید، افراد می‌توانند با فروشنده یا میزبازی، آن بازی را انجام دهند و در صورت تمایل آن کالا را بخرند. حتی در بسیاری از کافه‌بازی‌ها در سطح شهر این اتفاق افتاده و کودکان بازی کرده و در صورت تمایل می‌خرند. همچنین در مدارس، ساعتی را به بازی اختصاص داده و با این روش خانواده‌ها ترغیب می‌شوند بازی‌های مشابه را در خانه تهیه کنند.