به گزارش ایرناپلاس، با شیوع بیماری کرونا سبک زندگی، تغییرات فراوانی کرده است و امر آموزش نیز از این قاعده مستثنی نیست. اکنون دیگر کلاس‌های درس مدارس هم مجازی شده و به دنبال آن گوشی هوشمند و تبلت که زمانی آفت درس خواندن بود به ابزاری برای آموزش تبدیل شده است.
اما با وجود شرایط اقتصادی کنونی و معیشت، تهیه گوشی هوشمند و تبلت برای بسیاری از افراد جامعه که هزینه ضروری زندگی افزایش یافته، سخت و دشوار است. بیکاری به ویژه برای قشر کارگر که معیشتشان به رونق کسب‌وکار وابسته بوده سخت کرده است. واقعیت‌هایی که امروز در جامعه مشاهده می‌شود گواهیست که تهیه وسایل آموزش مجازی همچون گوشی‌های هوشمند و حتی گوشی‌های ساخت داخل هم برای فرزندان طبقه کارگر و خانواده‌هایی که سرپرست کارگر دارند، دشوار است. از این رو برای چاره‌اندیشی برای کمک به این خانواده‌ها برای تهیه لوازم مورد نیاز تحصیل فرزندانشان یک ضرورت است.
وزیر کار: آماده هر نوع مشارکتی هستیم
در همین زمینه، چند روز پیش محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از آمادگی این وزارت‌خانه برای حل معضلات آموزش مجازی فرزندان کارگران خبر داد. محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره گِله خانواده‌هایی که سرپرست آنان کارگر است برای ناتوانی در تهیه تلفن هوشمند برای فرزندانشان گفت: «ما در یک توافق عمومی با وزارت آموزش‌وپرورش تفاهم‌نامه‌ای را امضا کردیم مبنی بر اینکه آماده هر نوع مشارکتی در این زمینه هستیم. در واقع امکانات متعلق به وزارت آموزش‌وپرورش است و ما در کنار این وزارت‌خانه قرار داریم.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید کرد: «متولی امر آموزش در کشور ما آموزش‌وپرورش است و طبقات گوناگون جامعه با این وزارت‌خانه در ارتباط و ذی مدخل هستند. البته بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان از این امکانات برای حضور در فضای مجازی بهره‌مند هستند و تعدادی نیز چنین امکانی را ندارند؛ برای همین هر زمان وزارت آموزش‌وپرورش این خانواده‌ها را سازمان‌دهی کند، ما باتوجه به تفاهم‌نامه‌ای که امضا کرده‌ایم آماده هر نوع مشارکتی هستیم.»
بیش از ۳ میلیون دانش‌آموز، مشکل دریافت آموزش‌های مجازی دارند
این وضعیت در حالی است که ۱۳ مردادماه امسال وزیر آموزش‌وپرورش گفته بود: «بیش از ۳ میلیون دانش‌آموز، امکان استفاده از سامانه «شاد» را پیدا نکردند. شیوع بیماری کرونا همه چیز را به هم ریخت و آسیب‌هایی را ایجاد کرد لذا در این شرایط راه‌هایی را که سال‌های سال برای ارائه آموزش‌ها استفاده می‌کردیم بر اثر کرونا بسته شد.»
حاجی میرزایی ادامه داد: «پس ازبسته شدن روش‌های معمول و سنتی آموزش باید راه‌های جدیدی را می‌پیمودیم و این کار را انجام دادیم اما در این مسیر با افرادی مواجه شدیم که مشکل دریافت آموزش‌های مجازی دارند. در ستاد ملی کرونا نیز به این موضوع پرداخته و تصمیماتی اتخاذ شد.» این صحبت‌های وزیر به دانش‌آموزان طبقات فرودست جامعه اشاره دارد که از توانایی تهیه وسایل آموزشی برای فرزندان خود محروم هستند.
طبقه کارگر توانایی تهیه امکانات سخت‌افزاری آموزش را ندارد
در این میان علیرضا حیدری نائب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری در ارتباط با این موضوع به ایرناپلاس می‌گوید: براساس مصوبه ماده ۴۱ قانون کار، در بهترین شرایط در سال ۱۳۹۹ اگر همه مزایا مانند اصل مزد و مزایای جانبی مانند حق مسکن، بُن و حق فرزند را کامل به کارگر بدهند، حقوق آنان به حدود سه میلیون تومان می‌رسد. این درحالی است که هزینه‌های معیشت از این درآمد بسیار بیشتر است و با توجه به تشدید مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا از سال گذشته، فشارهای اقتصادی به طبقه کارگر چندین برابر شده است.
حیدری ادامه می‌دهد: اکنون متاثر از وضعیت کرونایی، اتفاقاتی در عرصه آموزش برای فرزندان طبقه کارگر افتاده است. در این شرایط همه دانش‌آموزان باید از فضای مجازی استفاده کنند که طبیعتا نیازمند رفع برخی امکانات سخت‌افزاری است. از جمله تهیه وسیله‌ای که قابلیت اتصال به اینترنت و شبکه‌های مجازی داشته باشد. همه این موارد باعث شده توانایی ادامه آموزش برای فرزندان طبقه کارگر با مشکلات عدیده‌ای مواجه شود. در چنین وضعیتی، این تصور وجود دارد که تعداد زیادی از فرزندان طبقه کارگر به دلیل عدم استطاعت مالی از تحصیل بازمانند.
وی اضافه می‌کند: البته اگر وزارت آموزش و پرورش ارادهای برای ارائه این آمارها داشته باشد به طور قطع به یقین می‌تواند تصویر روشن‌تری از این وضعیت ارائه دهد. برای مثال اگر مقایسه‌ای بین کسانی که امسال در مدارس ثبت نام کرده‌اند نسبت به سال گذشته انجام شود به طور قطع مشخص خواهد شد که چه تعدادی از دانش‌آموزان با توجه به شرایط معیشتی و دلایلی که عرض کردم از آموزش انصراف داده یا بازمانده‌اند. آن هم به صرف نداشتن توانایی اقتصادی. توجه به کیفیت آموزش هم در کنار این مسائل جای خود دارد.
نائب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری توضیح می‌دهد: برای مثال تهیه یک لپ‌تاپ یا تبلت یا تلفن همراه با این قیمت ارز برای طبقه کارگر عملا چیزی در حد محال است و تهیه یکی از این سیستم‌ها حتی برای یک فرزند هم امکان‌پذیر نیست و این یعنی فرزندان طبقه کارگر خودبه‌خود از چرخه آموزشی حذف می‌شوند.
حیدری در مورد راهکارهای بهبود شرایط آموزشی فرزندان کارگران توضیح می‌دهد: در اینجا بحث امکانات و فرصت‌های برابر مطرح است. وقتی شما اعلام می‌کنید که می‌خواهید آموزش را از طریق فضای مجازی ارائه دهید، طبیعتا باید امکانات آن را هم در اختیار دانش‌آموزان به ویژه فرزندان طبقه کارگر قرار دهید. اگر طبق قانون، دولت موظف است همه امکانات خود را در مورد آموزش و پرورش رایگان در همه سطوح و تسهیل و تعلیم آموزش عالی به کار برد، چرا حداقل برای قشر کارگر این امکانات را در نظر نمی‌گیرند؟
وی اضافه می‌کند: باید حداقل، امکانات در مقطع ابتدایی را برای همه یا فرزندان طبقه کارگر رایگان می‌کردیم که این شرایط حداقلی برای آنها فراهم شود. این بحث رایگان کردن امکانات یکی از اصول قانون اساسی است. نتیجه این اقدام این است که اگر یک خانواده از حداقل‌های لازم برای آموزش فرزندانش برخوردار باشد دستکم نگران تهیه این امکانات برای فرزندانش نخواهد بود.
اولویت‌گذاری پرداخت یارانه به دهک‌های هشتم و نهم
نائب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری تشریح می‌کند: اما وقتی بحث «پرداخت» پیش می‌آید، خانواده‌ای که توانایی پرداخت نیازهای اولیه خود را ندارد، طبیعتا از یکی از نیازهای خودش صرف‌نظر می‌کند.
مطمئن باشید در اولویت‌هایی که بین نیاز آموزشی، نیاز معیشت و درمان مطرح است، آموزش قابل حذف شدن است که این موضوع پیامدهای بسیار زیانباری برای فرد، خانواده و کشور دارد.
یکی دیگر از راه‌حل‌ها می‌تواند این باشد که اگر قرار است کمکی یا یارانه‌ای در این زمینه پرداخت شود، اولویت دهک‌های هشتم و نهم باشند. یعنی در توزیع مجدد امکانات باید یک بازنگری اساسی انجام شود. این یک کار حاکمیتی است.
این فعال کارگری در پایان می‌گوید: همچنین در راستای صحبت‌های وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، درباره مشارکت با وزارت آموزش‌وپرورش، از آنجایی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بانک اطلاعات ایرانیان و سنجش وضعیت اقتصادی را برعهده دارد، شاید در ارتباط با اشخاص، اقشار و گروه‌های برخوردار و کم‌برخوردار بتواند آمارهای بهتری در این زمینه برای سیاستگذاری درست ارائه دهد.
در سند تحول بنیادین به آموزش برخط توجهی نشده است
مهدی بهلولی کارشناس حوزه آموزش نیز به ایرناپلاس می‌گوید: نکته اول اینکه سیستم آموزشی ما در برخورد با وضعیت پیش آمده ناشی از بیماری کرونا غافلگیر شد. نکته مهم دیگر اینکه در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش نیز حتی روی آموزش برخط یا آنلاین آن طور که باید و شاید توجهی نشده است و اساسا اسم آموزش آنلاین در این سند نیست.
بهلولی می‌گوید: اگرچه مواردی هست مانند اینکه باید قدرت اینترنت تقویت شود اما واقعیت امر اینکه حتی ۱۰ سال پیش که این سند نوشته شده به فکر این مساله نبوده‌اند که نتیجه‌می‌شود همین که خود مقام‌ها هم می‌گویند چهار میلیون دانش‌آموز در سامانه شاد نیستند که تقریبا از ۱۴ میلیون می‌شود ۳۰ درصد. این تعداد یا به اینترنت دسترسی ندارند یا به گوشی هوشمند که بتواند نرم‌افزار شاد را روی آن نصب کنند. بنابراین این یک مساله بوده که در گذشته به آن فکر نشده است.
این فعال آموزشی ادامه می‌دهد: امروز هم مردم با مشکلات شدید و با سختی می‌توانند برای بچه‌هایشان گوشی چند میلیونی تهیه کنند که بتواند نرم‌افزار شاد را نصب کند یا بتوانند برنامه دانلود یا آپلود کنند. بسیاری از خانواده حتی سواد استفاده از این نرم‌افزار را هم ندارند.
وی تصریح کرد: بدیهی‌ترین اقدام این است که دانش‌آموزان نیازمند شناسایی شده و برای شرایط کنونی، تبلت یا گوشی هوشمند رایگان در اختیارشان قرار گیرد.
صداوسیما خلاء دانش آموزان مناطق محروم را جبران کند
بهلولی اضافه می‌کند: از طرف دیگر صداوسیما می‌تواند با قدرت و با کیفیت بیشتر در این زمینه همکاری کند. این سازمان با بودجه زیادی که در اختیار دارد می‌تواند علی‌الحساب برای گذر از این دوران، زمان و فضای بیشتر به آموزش اختصاص دهد. حداقل اگر توان آموزشی صداوسیما ارتقا یابد بخشی از کمبود آموزش دانش‌آموزان در مناطق محروم قابل جبران است.
وی با یادآوری خطر ترک تحصیل دانش‌آموزان محروم، تاکید می‌کند: مسئولان باید یک فکر اساسی برای مناطق محروم و دانش‌آموزان طبقه فرودست بکنند زیرا آنها در حالت عادی هم در تنگنا قرار دارند و با ادامه شرایط کنونی خطر ترک تحصیل این قشر بسیار محتمل به نظر می‌رسد.
نظر شما