اصغر زارعی، کارشناس مسائل خاورمیانه درباره اثر حمله ترکیه به شمال سوریه و تأثیرات آن بر منطقه به ایرناپلاس می‌گوید: همان‌طور که قبلا پیش‌بینی می‌شد، دولت ترکیه به‌عنوان کشوری که طی هشت سال اخیر نقش پررنگی در بحران سوریه ایفا کرد و حمایت‌هایی نیز گاه از گروه‌های تروریستی چون جبهه النصره در خاک سوریه می‌کرد، همچنان بر مواضع خود نسبت به دولت آقای اسد باقی است.
وی با اشاره به اینکه هرچند در نشست‌های چندگانه آستانه، دولت ترکیه یکی از سه ضلع اصلی بود، تصریح می‌کند: اما مقامات ترکیه نهایتاً با دستاویز قرار دادن تهدیدها و آسیب‌هایی که از سوی مناطق شمالی سوریه متوجه امنیت ترکیه است، ضمن حمایت از ارتش آزاد سوریه و جبهه النصره در منطقه ادلب و ورود گاه‌وبیگاه نیروهای نظامی خود به قلمرو سوریه، با چراغ سبز ایالات متحده، حمله خود را از غرب این منطقه آغاز و بحران جدیدی را در منطقه ایجاد کردند.
این استاد علوم سیاسی ادامه می‌دهد: هرچند با موج اعتراضات و مخالفت‌ها از سوی جامعه جهانی به این اقدام مواجه هستیم، اما ترکیه بی‌توجه به آنها از عدم تصمیم‌گیری شورای امنیت بهره‌برداری کرده و این فرصت را غنیمت شمرده است تا خواست تاریخی و هدف اقتصادی خود را تحقق ببخشد.
زارعی با اشاره به بمباران وسیع مناطق کردنشین سوریه توسط نظامیان ترک می‌گوید: البته نیروهای دموکراتیک کرد در این منطقه در برابر نیروهای ترک به مقاومت برخاسته‌اند، اما به دلیل حجم گسترده حملات، تعداد زیادی از مردم آنجا آواره شده‌اند که این بحران جدیدی را به منطقه تحمیل می‌کند. اتحادیه عرب نیز در نشست اخیر خود این اقدام دولت ترکیه را محکوم کرد و جمهوری اسلامی ایران نیز ضمن مخالفت با این اقدام، خواهان توقف عملیات شد. حتی آقای لاریجانی سفر خود را که به دعوت مجلس ترکیه بود، لغو کردند. دولت آقای اردوغان برخلاف خواست و منویات جامعه جهانی، زور و فشار را دستاویز خواست‌های خود قرار داده‌است و نهایتاً آسیب‌های جدی را به منافع بلندمدت خود در تعامل با جامعه جهانی، منطقه و کردها خواهد زد.
وی در پاسخ به این سؤال که ترک‌ها این رویارویی نظامی را تا کجا ادامه خواهند داد، تصریح می‌کند: از آنجایی که پایان مشخصی برای این حمله و رویارویی نظامی در نظر گرفته نشده است، می‌تواند جریانات افراطی و داعش را تحریک کند و نتایج خطرناکی را به دنبال داشته باشد. خوشبختانه حضور جریانات تروریستی طی هشت سال اخیر منافعی برای ترکیه و دیگران به دنبال نداشت و بازنده اصلی این حوادث کسانی بودند که پشت این جریانات ایستاده بودند. حتی ایالات‌متحده نیز نتوانست توفیقی کسب کند و بزرگ‌ترین بازنده این بازی بود.
زارعی در ادامه تأکید می‌کند: ترکیه در پی آن است که با سرازیر کردن تعداد زیادی از پناه‌جویان به اروپا، از آنها به‌عنوان اهرم فشار برای کسب امتیاز از اتحادیه اروپا استفاده و بخشی از هزینه‌های خود را از اروپایی‌ها مطالبه کنند. به نظر من این اقدام نیز با توجه به مخالفت گسترده جامعه جهانی محقق نخواهد شد. لذا وضعیت ترکیه همچون بحرانی است که عربستان در یمن ایجاد کرد و می‌تواند به افزایش بحران‌ها برای دولت ترکیه منجر شود.
راز سکوت همدلانه آمریکا و روسیه
اما از نکات خبرساز این موضوع، سکوت و همراهی آمریکا و روسیه است که جلوی تصویب بیانیه شورای امنیت علیه حمله ترکیه را گرفت.
این تحلیلگر سیاست خارجی درباره موضع‌گیری اخیر روس‌ها و آمریکایی‌ها و عدم محکومیت اقدام دولت ترکیه در شورای امنیت، می‌گوید: آمریکایی‌ها موضع انفعالی پیش گرفتند و با باز کردن راه برای حمله ترک‌ها به منطقه، نشان دادند به تداوم بحران در سوریه بی‌میل نیستند، چراکه فشار مضاعف بر دولت قانونی آقای اسد می‌تواند فرصت تازه‌ای را برای آنها ایجاد کند. البته روس‌ها نیروهای خود را در منطقه مستقر کرده و شاهد عملیات هستند. از سوی دیگر، در معادلات منطقه مشی محتاطانه‌ای در پیش گرفته و واکنش جدی نداشتند. چراکه طی سال‌های اخیر بارها در موضوعات مختلف با یکدیگر سرشاخ شده‌اند و امروز با حفظ خویشتن‌داری در تلاش‌اند به سمت بحرانی‌تر شدن موضوع نروند. به نظر من روس‌ها چندان تمایلی به رویارویی نظامی با ترکیه سر مسئله کردها ندارند.
گفتنی است در روزهای گذشته و بعد از دستور ترامپ مبنی بر خروج نظامیان آمریکا از شمال سوریه، اردوغان فرمان حمله به این منطقه را صادر کرد. نیروهای ترک در عملیات خود با نام «چشمه صلح» تهاجم گسترده‌ای به مناطق کردنشین شمال غربی سوریه، کرده‌اند. این حملات ترکیه با واکنش‌های بین‌المللی گسترده‌ای روبه‌رو شد و جمهوری اسلامی ایران هم رسماً آن را محکوم کرده است.
نظر شما