به گزارش ایرناپلاس، این طیف داخلی در حالی در هفته اخیر همه تلاش خود را برای قطع مذاکرات انجام دادند که رهبر معظم انقلاب در نخستین روز ماه مبارک رمضان، در بیانی کوتاه و موجز، ضمن تبیین راهبرد نظام برای رفع تحریمها، آبی بر آتش این طیف تندرو ریختند و به دفاع از مذاکرات پرداختند.
حضرت آیتالله خامنه ای، با تاکید بر مشخص بودن سیاست کشور، به تشخیص مسئولان بر لزوم مذاکره برای اعمال همین سیاست اشاره و اظهار کردند: ما بحثی در این زمینه نداریم، منتها باید مراقبت شود که مذاکره فرسایشی نباید بشود؛ نباید جوری باشد که طرفها بخواهند همینطور مدام این مذاکره را کش بدهند که این برای کشور ضرر دارد.
ایشان ابراز امیدواری کردند مسئولان کشور در مذاکرات با چشم باز، با دل محکم، با توکّل به خدا، با ذکر «حَسبُنَا اللهُ وَ نِعمَ الوَکیل» جلو بروند و توفیقات الهی شامل حالشان بشود و ملّت را خرسند و خوشحال کنند.
با موضع صریح رهبری و ارشاد ایشان، به نظر میرسد فعلا تیر جریانی که در پی اخلال در مذاکرات بود، به سنگ خورده است؛ با این حال مرور تحرکات اخیر آنها برای شناخت مصالح واقعی کشور و «جریان نفوذ» ضروری به نظر میرسد.
گام اول، ترور شهید فخریزاده برای مسدود کردن روند دیپلماسی
با پایان کار دولت ترامپ و شکست او در انتخابات آمریکا، گرچه هدف فروپاشی کامل اقتصاد ایران محقق نشد، اما فشار شدیدترین تحریمهای طول تاریخ، زهر خود را به کام اقتصاد کشور ریخته و معیشت بسیاری از مردم ایران را دچار مشکل جدی کرده است.
در این شرایط دولت تلاش کرد با توجه به فضای جدید ایجادشده و شعارهای دولت جدید آمریکا، زمینه رفع تحریمها را فراهم کند.
تنها اندکی پس از روشن شدن پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا، هفتم آذر ۹۹ ترور شهید دکتر محسن فخریزاده رخ داد که بسیاری هدف آن را در تنگنا قرار دادن سیاست مذاکره برای رفع تحریمها تفسیر کردند.
ترور این شهید، طبعا به فضای انتقامخواهی دامن زد بهگونهای که فقط ۴ روز بعد، نمایندگان مجلس طرحی با عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» را به تصویب رساندند که در آن فرصتی یک ماهه (که بعدا به دو ماه افزایش یافت) برای عادی شدن روابط بانکی، رفع موانع فروش نفت و برگشت کامل و سریع ارز منابع حاصل از فروش داده بودند تا در غیر این صورت، ایران نظارتهای فراتر از پادمان از جمله اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کند.
در مذاکرات دیپلماتیک، داشتن ابزار فشار استراتژیک بر حریف، میتواند مفید باشد، همانگونه که اگر ایران دانش و توان غنیسازی نداشت، طرف مقابل حاضر به پذیرش شرایط ایران در برجام نمیشد. با این حال اکنون که بیش از ۴ ماه از آن اقدام مجلس گذشته، روشن است این تهدید تاکتیکی، به جای امتیازگیری و ایجاد دست بالا در مذاکرات، در عمل باعث لجبازی طرف مقابل شد و روند رفع تحریمها را کندتر کرد.
روند جدید مذاکرات و فضاسازی داخلی
با تصویب طرح مجلس، گرچه با تدبیر نظام و راهکاری تازه، جلوی تحرک علیه کشور در آژانس بینالمللی انرژی اتمی گرفته شد، اما مواضع کنش و واکنشی بین ایران و آمریکا شکل گرفت. جمهوری اسلامی که تجربه عهدشکنی دولت آمریکا را داشت، بر رفع یکجای تحریمها، شروع اقدام از سوی آمریکا و راستی آزمایی تاکید داشت و طرف آمریکایی نیز با اما و اگر درباره رفع یکجای تحریمها، خواستار شروع بازگشت کامل به برجام از سوی ایران شد.
در این میان با تدابیر تازه، همزمان با نشست دورهای کمیسیون برجام، پیشرفتهایی درباره شیوه رفع تحریمها علیه ایران و در مقابل کاهش فعالیتهای اتمی ایران در چارچوب برجام رخ داد و منجر به نشستهای فنی ایران و ۱+۴ شد. اما در همین جا بود که جریانی در داخل، فشار خود را برای برهم زدن مذاکرات به کار بست.
یک روز پیش از دور دوم گفتوگوها میان اعضای کمیسیون مشترک برجام، رسانههای این طیف از جمله یک روزنامه، با این استدلال که رفع تحریم نیاز به مذاکره ندارد، خطاب به تیم ایرانی رهنمود داد که: «نشست وین را ترک کنید.»
این روزنامه که ظاهرا خود را صاحب اختیار همه امور کشور می داند، فردای دور دوم کمیسیون برجام به فشارهای خود ادامه داد و تیتر زد: «مواضع ایران قاطع و روشن است در وین چه میکنید؟»؛ در حالی که طبعا تیم مذاکرهکننده مطابق راهبرد نظام در این مذاکرات حضور یافته و فعالیت خود را ادامه میدهد.
نقشآفرینی دشمن اصلی برجام
برجام و مذاکرات ایران و ۱+۵ از ابتدا دو دشمن اصلی داشت؛ یکی رژیم صهیونیستی و دیگری برخی کشورهای ارتجاعی منطقه بودند. ظاهرا اخبار مثبت از پیشرفت مذاکرات باعث شد تا نیروهای عملیاتی وابسته به رژیم صهیونیستی وارد عمل شده و اقدامی خرابکارانه در تاسیسات نطنز انجام دهند.
طبیعی بود اخلال در سیستم برق مجتمع غنیسازی نطنز، باعث خشم طرف ایرانی و تحریک به قطع مذاکرات شود. در این میان یک روزنامه داخلی تیتر زد: «خروج از مذاکرات وین و مجازات اسرائیل، پاسخ خرابکاری در نطنز»؛ این رسانه روز بعد، با تیتر " «توصیه به خویشتنداری» مأموریت سرمایههای اسرائیل در ایران" مدعی شد توصیه لزوم صبر استراتژیک و خویشتنداری، پازل دشمن در اجرای اقدامات ضدایرانی را تکمیل میکند.
برخی رسانهها منشا نگرانی این جریان را رفع تحریم در دولت کنونی و احتمال تاثیر آن بر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری عنوان میکنند، تا رفع تحریم احتمالی در دولت آینده محقق شود و «لزوم قطع مذاکرات و به جای آن پاسخ به اقدام خرابکارانه نطنز» را تجویز میکنند.
گرچه این جریان خود را «ولایتمدار» و البته «تنها جریان همسو با رهبری» میدانند، اما تدبیر رهبر معظم انقلاب که در نخستین روز ماه مبارک رمضان اعلام شد، در همه موارد متفاوت بود. با وجود آن که سخنان ایشان دو روز بعد از خرابکاری در نطنز بیان شد، تصریح کردند با توجه به تشخیص مسئولان مبنی بر لزوم مذاکره در راستای اِعمال سیاست روشن کشور، مخالفتی با آن ندارند و البته باید مراقبت بشود که مذاکره فرسایشی نشود؛ که این برای کشور ضرر دارد.
با این وصف به نظر میرسد چشمانداز مورد نظر رهبری نظام، توافق برای رفع ظلم و تحریم از مردم ایران در کوتاهمدت است و مواردی همچون خرابکاریهای هدفمند نیز نباید در این روند اخلال ایجاد کند؛ ضمن آنکه همه جریانها و مسئولان کشور باید مراقب گفتار و رفتار خود باشند و بهگونهای رفتار نکنند که رژیم صهیونیستی برای پیشبرد اهداف شوم خود علیه ایران و نظام مقدس جمهوری اسلامی، از آنها سوءاستفاده کرده و ناخواسته و در عمل، به «سرمایههای اسرائیل» تبدیل شوند.