به گزارش ایرناپلاس، با همه‌گیری کرونا و ضرورت حفظ فاصله اجتماعی، بسیاری از فعالیت‌هایی که نیاز به اجتماع افراد دارند، تحت تأثیر قرار گرفتند. فعالیت آموزشی مدارس و دانشگاه‌ها نیز تحت تأثیر همه‌گیری کرونا از حالت حضوری به حالت غیرحضوری و آنلاین تغییر یافت.
اپلیکیشن شاد که توسط وزارت آموزش و پرورش توسعه پیدا کرد، یکی از ابزارهای آموزش آنلاینی است که توانست بستر مناسبی برای آموزش‌های مجازی دانش‌آموزان و آموزگاران را فراهم کند و در یک سال گذشته با به‌روزرسانی‌های مستمر، بهبود یافت.
در شرایطی که عده‌ای از دانش‌آموزان به دلیل دسترسی نداشتن به موبایل، تبلت یا یارانه، امکان حضور در کلاس‌های مجازی را نداشتند، پویش‌هایی برای رفع این مشکل و بهبود دسترسی آموزشی ایجاد شد. در این میان نیز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، با رایگان کردن تعرفه اینترنت استفاده شده در این اپلیکیشن، گام مهمی برای دسترسی دانش‌آموزان در گروه‌های مختلف درآمدی و برقراری عدالت آموزشی برداشت.
با این حال، به‌نظر می‌رسد برخی از مصوبه‌های اخیر مجلس شورای اسلامی که عمر آن‌ها به دلیل انتقادهای وارد شده عموماً کوتاه است و در فاصله چند ساعت، اصلاح می‌شود، از یک طرف دانش‌آموزان و خانواده‌ها و از طرف دیگر، آموزگاران و مدرسه‌ها را در شرایطی بی‌ثبات و دارای نااطمینانی قرار می‌دهند.
دو مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی چه پیامدهایی برای آموزش مجازی داشتند و چگونه به‌دنبال اعتراض‌های گسترده تغییر کردند؟
دادن آدرس تعطیلی به اپراتورها
مصوبه نخست کمیسیون تلفیق مجلس که آموزش مجازی در سال ۱۴۰۰ را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد، افزایش حق‌الامتیاز و حق‌السهم دولت از کارور (اپراتورهای) ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی به میزان ۱۰ درصد است. بر اساس این مصوبه کمیسیون که در مجلس نیز به تصویب رسید، منابع حاصل تا سقف مبلغ ۳ هزار میلیارد تومان با هدف حمایت از تولید و محتوا و فعالیت‌های فرهنگی و نظارت در فضای مجازی هزینه خواهد شد و مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر و نظارت بر آن، منحصراً بر عهده سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیرِ (ساترا) سازمان صداوسیماست.
محمدجواد آذری جهرمی ساعتی پس از تصویب این مصوبه در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «امیدوارم امروز نمایندگان محترم مجلس با مصوبه کمیسیون تلفیق، مبنی بر افزایش سه هزار میلیارد تومانی مالیات اپراتورها و اختصاص آن به برخی دستگاه‌ها از جمله صداوسیما برای امورات نظارتی، مخالفت کنند. تصویب این بند در تبصره ۶ بودجه باعث افزایش چشمگیر قیمت بسته‌های اپراتورها خواهد شد.»
حسین فلاح جوشقانی رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز در این رابطه در توئیتر نوشت: «با مصوبه امروز مجلس، قیمت اینترنت گران خواهد شد و توسعه اینترنت در مناطق محروم نیز متوقف می‌شود. درآمد اپراتورها مستقیما به تعرفه وابسته است و افزایش درآمد خزانه و پرداخت به صداوسیما حتما با رشد قیمت اینترنت مواجه خواهد شد.»
پس از اعتراض‌های صورت گرفته از طرف کاربران و افزایش نگرانی‌ها درباره افزایش تعرفه اینترنت که می‌تواند تهدیدی برای دانش‌آموزان مناطق کم‌برخوردار برای ادامه دسترسی‌شان به آموزش‌های آنلاین و محازی باشد، در نهایت در ساعات پایانی همان روز، اصلاحیه این بند توسط عضو هیأت رئیسه مجلس قرائت شد که براساس آن، ارائه دهندگان خدمات، اجازه افزایش تعرفه اینترنت مصرفی را در سال ۱۴۰۰ نخواهند داشت.
با اینکه انتقادهای مردمی و هشدارهای مقام‌های دولتی توانست این اصلاحیه را به مصوبه مجلس اضافه کند، اما پاسخ یک پرسش مهم که از طرف وزیر ارتباطات مطرح شد همچنان از طرف نمایندگان بدون پاسخ مانده است: «چطور می‌شود به بنگاه اقتصادی گفت مالیات را ۱۰ درصد بالا ببر، اما به تعرفه دست نزن!؟»
بنابراین با اینکه موضوع ممنوعیت افزایش قیمت از طرف مجلس مطرح می‌شود، اما این بار، احتمال کاهش خدمات‌رسانی اپراتورها به دلیل کاهش سودآوری وجود دارد که همچنان تهدیدی برای آموزش مجازی است.
شاد پولی؛ شاد رایگان
دومین مصوبه مجلس، مربوط به تعرفه اینترنت پیام‌رسان‌ها بود که آن هم پس از یک روز و با بالا گرفتن انتقادها، اصلاح شد. بر اساس مصوبه اخیر مجلس، تعرفه اینترنت پیام‌رسان‌های داخلی در سال آینده، ۲۰ درصد تعرفه اینترنت پیام‌رسان‌های خارجی تعریف شد. این مصوبه بار دیگر واکنش آذری جهرمی را به‌دنبال داشت.
تابستان امسال و همزمان با رونمایی از نسخه جدید نرم افزار آموزشی شاد و اضافه شدن قابلیت‌های جدید آن برای سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ مشاور وزیر آموزش و پرورش و مسئول این شبکه اعلام کرد، خدمات پایه شاد به صورت عمومی تعریف شده و رایگان و همگانی است.
با این حال همان طور که آذری جهرمی در پیام توئیتری نوشت، بر مبنای مصوبه اخیر مجلس، عملاً دولت دیگر اجازه رایگان کردن شبکه دانش‌آموزی شاد را ندارد و از سال بعد استفاده از شاد با پرداخت هزینه ممکن است؛ به همین راحتی مصوبه‌ای ضد عدالت اجتماعی و مخالف مردم مناطق محروم تصویب شد.
این باز نیز پس از انتقادهای مطرح شده، نمایندگان درباره رایگان بودن اینترنت پیام‌رسان‌های داخلی مانند شاد و دانشگاه‌ها مانند سال ۱۳۹۹ در سال آینده رأی‌گیری کردند و بر این اساس، اینترنت شاد و سایر پیام‌رسان‌های داخلی مرتبط با آموزش مجازی دانشگاه‌ها، با ۱۷۶ رأی موافق، ۸ رأی مخالف و ۱۱ رأی ممتنع از مجموع ۲۴۹ نماینده حاضر در جلسه رایگان ماند.
برای عدالت آموزشی در آموزش مجازی چه باید کرد؟
سیدحسن الحسینی، مشاور وزیر آموزش‌وپرورش و مسئول شبکه شاد، پیش از این درباره نقش اساسی زیرساخت‌های ارتباطی کشور و دسترسی آموزشی با اشاره به پوشش محدود اینترنت گفته بود: اینترنت در ایران پوشش محدودی دارد؛ بنابراین برخی دانش‌آموزان که تعدادشان بیش از ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر است، اساساً به شاد دسترسی ندارند.
بر این اساس انتظار می‌رود نمایندگان مجلس به‌جای مصوبه‌هایی که عمرشان در برخی مواقع به یک‌شبانه روز نیز نمی‌رسد، اما دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان را دچار نگرانی می‌کند، با نگاه مشورتی با مسئولان و دستگاه‌های مربوطه، بر توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کشور تأکید داشته باشند.