به گزارش ایرناپلاس، طرح غربالگری عمومی (موسوم به طرح شهید سلیمانی) با مشارکت وزارت بهداشت و بسیج و دیگر سازمانها از ۲۰ آبانماه آغاز شده است. این طرح گام چهارم بسیج ملی مبارزه با کرونا بوده که قرار است در این طرح محور فعالیت بر بیماریابی زودرس، قرنطینه بیماران شناسایی شده و حمایت از آنها در طول بیماری باشد.
براساس گفتههای سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در این طرح با استفاده از ظرفیت بسیج، مساجد، محلات و خیران و روحانیت، هرخانه به یک پایگاه سلامت تبدیل خواهد شد تا در یک حرکت پیشگیرانه، بیماریابی تسریع یابد.
به گفته نمکی، شناسایی سریع موارد مبتلا و افزایش تستها که اکنون به روزانه ۴۰ هزار مورد افزایش یافته، تا هفتههای آینده به روزی ۱۰۰ هزار خواهد رسید.
طرح غربالگری عمومی از کرمانشاه آغاز شد و بنابر گفتههای محمودرضا مرادی رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، هدف از طرح غربالگری عمومی جلب مشارکت شهروندان و معتمدان مردم و تبدیل یک فعالیت پسینی و غیرفعال به یک فعالیت فعالانه است که سازمانهای مردمنهاد، سازمان بسیج و هلال احمر با محوریت دانشگاههای علومپزشکی در آن همکاری دارند.
تمرکز طرح غربالگری عمومی بر پیشگیری است
حمید سوری اپیدمیولوژیست و عضو کمیته همهگیری ستاد ملی کرونا در گفتوگو با ایرناپلاس درباره طرح غربالگری عمومی میگوید: این طرح براساس تجارب موفق جهانی در کنترل شیوع کرونا، مطالعات بومی و همچنین نشستهای تخصصی متعددی که با کارشناسان و نهادها و سازمانهای مرتبط و مسئول داشتیم تهیه شده است.همچنین خوشبختانه این طرح در مراجع مختلف تصویب و تائید شده است و بسیج و وزرات بهداشت تفاهمنامه اجرایی در این باره امضا کردهاند.
سوری ادامه میدهد: قرار بر این است که شروع آزمایشی طرح در تهران در سه منطقه آغاز شود اما باید دید که موانع و مشکلات پیش رو چه مسائلی هستند تا با شناسایی و کنترل آنها، طرح را با شرایط بهتر و مناسبتر به اجرا در بیاوریم. چند فصل کلی در طرح دیده شده؛ در این طرح قرار است بهجای پرداختن به معلول، به علت بپردازیم. معلول بیمار است و علت، ویروس و چرخش آن است. بنابراین نگاه ما نگاه پیشگیرانه است نه درمان.
جزئیاتی درباره طرح غربالگری عمومی
سوری میافزاید: نکتهای که در این طرح دیده شده مراقبت در منزل است. یعنی به جای اینکه منتظر بمانیم مردم به بیمارستان مراجعه کنند، ما به منزل آنها میرویم و از طریق مراقبت در منزل و درمانهای اولیه که با تیمهای پزشکی انجام میشود، هم شدت بیماری کاهش مییابد و هم فرد مبتلا مجبور نشود از خانه بیرون بیاید تا دیگران آلوده شود.
به گفته سوری، به جز بیماران، دو گروه دیگر نیز تحت مراقبت قرار میگیرند.گروه نخست افرادی که در تماس مستقیم با فرد مبتلا قرار دارند و بهطور متوسط تعداد آنها ۶.۴ نفر است. گروه دوم نیز افراد پرخطر مانند زنان باردار یا سالمندان و افراد دارای بیماری زمینهای هستند.
بنابراین، این افراد نه تنها تحت مراقبتهای درمانی قرار میگیرند بلکه نیازهای اولیه آنها نیز تامین شده و توسط بسیج و نیروهای محلی به دست آنها میرسد. البته به طور طبیعی در این طرح، سطحبندی خدمات نیز وجود دارد تا در هر سطحی مراقبتهای لازم انجام شود. به همین دلیل کسانی که در هر مرحلهای نیازمند بستری در بیمارستان باشند با آمبولانس و نه با پای خود، به بیمارستان ارجاع داده میشوند.
سوری میگوید: حدود ۲ هزار گروه و تیم تشکیل دادهایم که هر تیم شامل یک پزشک، ۴ پرستار یا کارشناس و ۱۰ نفر فرد آموزش دیده برای پیگیریهاست. بنابراین همه افرادی که درخواست خدمات میکنند یا احتمال دارد بیمار باشند یا در تماس نزدیک با بیمار بودند، تحت پوشش قرار میگیرند.
اساس هدف ما این است که به جای اینکه کل جمعیت را مورد مراقبت و مدیریت همهگیری قرار دهیم بخش کوچکی را کنترل کنیم. در واقع اگر ما یک درصد جمعیت - حدود یک میلیون نفر - را مراقبت کنیم که کانونهای اصلی آلودگی هستند به طور معمول از انتشار بیماری جلوگیری میکنیم.
شناسایی افراد چگونه انجام میشود؟
اما شناسایی افراد بیمار و فرد نخست مبتلا به کرونا چگونه قرار است انجام شود و این ماجرا از چه روشهایی امکانپذیر است؟
سوری در این باره میگوید: فرد اول یا از طریق تماس با ۴۰۳۰ شناسایی یا اینکه توسط بهورزها در مراکز بهداشتی یا توسط رابطان بهداشتی شناسایی و معرفی میشوند. علاوه بر این افراد و اطرافیان آنها، این مراقبتها برای افرادی که از بیمارستان ترخیص شدهاند و نیازمند مراقبت هستند نیز ارائه میشود که این افراد هم از طریق سامانه سیب قابل شناسایی هستند. ترخیص از بیمارستان به این معنا نیست که فرد خوب شده یا امکان آلوده کردن دیگران را ندارد.
سوری ادامه میدهد:این افراد در اماکن یا استراحتگاهها همانند هتلینگ قرار میگیرند یا در منزل خود تحت مراقبت و رصد قرار گرفته تا دیگران را آلوده نکنند. در این مدت همه مراقبتها همچون اندازهگیری غلظت اکسیژن یا آزمایشها انجام میشود.
سوری در پاسخ به برخی انتقادها درباره اینکه چرا چنین طرحی بعد از ۹ ماه در کشور اجرایی میشود، میافزاید: مهم این است که وزارت بهداشت اکنون پذیرفته که رویکرد خود را از درمان، به پیشگیری تغییر دهد. اکنون وقت مرثیهسرایی و پیدا کردن مقصر نیست. در این میان باید رسانهها کمک کنند تا مردم برای اجرای این طرح همکاری کنند زیرا اگر شما بهترین سناریو را بنویسید اما مردم به عنوان بازیگران اصلی آن، به خوبی نقش خود را بازی نکنند هیچ طرح و برنامهای به نتیجه نخواهد رسید. این طرح و برنامه نیز حاصل ۴ ماه تحقیق، بررسی و آشنایی با دستاوردهای موفق جهانی بوده است.
امیدوار به بهبود شرایط از هفته چهارم شروع طرح هستیم
عضو کمیته همهگیری ستاد ملی کرونا، پیشنهادهایی هم برای اجرای بهتر این طرح دارد.
وی با تاکید بر اینکه این طرح از نظر علمی در مجامع مختلف مطرح و تائید شده است، ادامه میدهد: باید ابراز و لوازم انجام این طرح مهیا شود. باید همه سازمانها و موسسههای ذینفع احساس مسئولیت کنند و این موضوع را به عنوان مشکل مشترک قلمداد کرده و همکاری لازم را داشته باشند.
سوری میافزاید: آنهایی که به عنوان تیم اجرایی هستند باید به خوبی توجیه شوند. از بهورز گرفته تا پزشکان و پرستاران باید دقیقا بدانند که قرار است چه کاری انجام دهند. از سوی دیگر مردم نقش اصلی را در اجرای این طرج بازی میکنند و باید اعتماد آنها به اثرگذاری این طرح جلب شود تا بار بیماری کاهش پیدا کند.
به گفته سوری، با شرایط موجود غیر از این طرح، راه دیگری نداریم اما همه باید دست به دست هم دهند؛ رسانهها در این زمینه نقش اساسی دارند تا با اجرای دقیق این طرح تا مرز کنترل همهگیری پیش رویم. البته این طرح به صورت مرتب تحت نظارت و ارزشیابی خواهد بود و امیدواریم از هفته چهارم شروع آن، شاهد کاهش مرگومیر و بستری به عنوان دو شاخص مهم همهگیری باشیم.