تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۳۹۹ - ۱۴:۰۰

تهران- ایرناپلاس- سی‌وششمین جشنواره موسیقی فجر در دو بخش رقابتی و غیررقابتی فراخوان داده است. اتفاقی که سه سال است جشنواره موسیقی از آن محروم بوده و امسال دوباره به جشنواره برگشته. اما تاثیر رقابت و جایزه بر کیفیت موسیقی کشور چقدر خواهد بود؟ 

به گزارش ایرناپلاس، جشنواره موسیقی فجر از زمان آغاز برگزاری تا کنون فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است. در سال ۱۳۷۰ و همزمان با هفتمین دوره این جشنواره، برای نخستین‌بار جشنواره موسیقی شکل بین‌المللی به خود گرفت و از آن پس، هر ساله این فستیوال میزبان گروه‌های بین‌المللی از کشورهای مختلف دنیا شد.
در سیزدهمین دوره آن در سال ۱۳۷۶، بخش بانوان نیز به این فستیوال بزرگ موسیقی اضافه شد که مورد استقبال هم قرار گرفت.

اما اتفاق مهمی که در این سال‌ها برای موسیقی و اهالی آن رخ داد، اضافه شدن بخش رقابتی به جشنواره موسیقی فجر بود که در سی‌ویکمین دوره‌ این جشنواره جایزه‌ای با عنوان «باربد» به آن اضافه شد.
در این بخش، طبق نظر هیات داوران به بهترین‌های موسیقی در گروه‌های مختلف جوایزی اهدا می‌شد. این رویداد هر چند با انتقادهایی هم در شیوه داوری‌ها و اهدا جایزه روبه‌رو شد اما در مجموع، اتفاق مثبتی برای اهالی موسیقی به شمار می‌رفت اما بخش رقابتی جشنواره پس از سه دوره به پایان رسید و دیگر ادامه نیافت تا اینکه دوباره اواخر ماه پیش فراخوان بخش رقابتی سی‌وششمین جشنواره موسیقی فجر در ۲ حوزه موسیقی با کلام و بی‌کلام منتشر شد.  

طبق این فراخوان، صاحبان آثار از چهارم آبان می‌توانند، همه آلبوم‌های صوتی دارای مجوز را که در بازه زمانی مشخص از یکم مهر ۹۶ تا یکم مهر ۹۸ به صورت فیزیکی و دیجیتال منتشر شده است، تا پایان وقت اداری شنبه ۱۵ آذرماه در سامانه اینترنتی جشنواره  ثبت کنند.
اما اضافه شدن بخش رقابتی بر جشنواره موسیقی امسال چه پیامدهایی بر پیشرفت  موسیقی کشورمان خواهد داشت و برگزارکنندگان این جشنواره چگونه به این نتیجه رسیدند که این بخش را باید امسال برگزار کنند؟

برای پاسخ به این پرسش‌ها با حسن ریاحی، دبیر سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر و همچنین شاهین فرهت عضو شورای سیاستگذاری این جشنواره که سابقه دبیری و داوری در دوره‌های مختلف جشنواره را هم دارد به گفت‌وگو پرداختیم.

اضافه شدن بخش رقابت باعث پیشرفت می‌شود
ریاحی درباره اضافه شدن بخش رقابتی به سی‌وششمین جشنواره موسیقی فجر و پیامدهای آن بر پیشرفت موسیقی به خبرنگار ایرناپلاس گفت: نام این بخش رقابت است و رقابت به‌ویژه در این شرایط سبب می‌شود جوانان فعال در این عرصه، با انگیزه بیشتر به حرفه خود بپردازند و پیشرفت کنند. فکر می‌کنم همین مساله ایجاد رقابت می‌تواند حرکت مهمی در این مسیر ایجاد کند.

وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به شیوع ویروس کرونا و همه‌گیری آن در فصل پاییز و زمستان چه تدابیری برای برگزاری جشنواره موسیقی امسال اندیشیده‌اید و آیا امکان برگزاری آنلاین وجود دارد یا خیر، افزود: در حال انجام برنامه‌ریزی‌هایمان هستیم. حتی در حال حاضر ۱۰۰ گروه خوب از گروه‌های بین‌المللی که مشکل اصلی ما بودند انتخاب و دستچین شده‌ و موافقت کرده‌اند که به ایران آمده و برنامه اجرا کنند. به گروه‌های مختلف جوانان نیز فراخوان داده‌ایم و گروه‌هایی که تا به حال شرکت نکردند اولویت دارند.

وی ادامه داد:‌نمی‌توان حدس زد که در آن تاریخ اجازه می‌دهند برنامه در سالن اجرا شود یا نه. یا اگر هم در سالن باشد با چه شرایطی اماکن‌پذیر است. در هر صورت ما کارهایمان را انجام می‌دهیم که جلو برویم. امیدوارم که این مساله کرونا حل شود. البته ممکن است بخش‌هایی نیز آنلاین اکران شود که برای گروه‌های خارجی این امکان وجود دارد.

در سال های اخیر انتقادهای زیادی از آثار پاپ شده و اشعار، مضامین، موسیقی  و حتی طرز خواندن برخی از خوانندگان این حوزه با اعتراض‌هایی روبرو شده است. آیا بخش رقابتی جشنواره می‌تواند موجب از بین بردن ضعف‌ها و ارتقای کیفی این سبک پرطرفدار موسیقی شود؟
ریاحی در پاسخ گفت: البته هنوز تصمیم نهایی درباره این بخش گرفته نشده است، اما شخصا موافق این اتفاق هستم. به نظرم تا حد امکان این آثار باید از نظر شعر، نوع موسیقی، اجرا و مسائل دیگر بررسی و دستچین شود که مردم بتوانند بیشتر از این آثار استفاده کنند.

بخش رقابتی جوانان را برای پیشرفت به شوق می‌آورد
شاهین فرهت عضو شورای سیاستگذاری این دوره نیز درباره اضافه شدن بخش رقابتی به جشنواره سی‌وششم موسیقی فجر و چگونگی تاثیرگذاری این اتفاق بر پیشرفت آثار موسیقی به خبرنگار ایرناپلاس گفت: در سال‌های پیش که در جشنواره به عنوان داور و دبیر حاضر بودم،  همیشه می‌گفتم قسمت رقابتی بسیار خوب است. به این دلیل که موجب تشویق‌ جوانان می‌شود. ما پیش از این برای سال‌های متمادی در بخش‌های مختلفی مانند نوازندگی، آهنگسازی و حتی کمپوزیسیون بخش رقابتی داشتیم. این اتفاق، انگیزه‌بخش و تشویق‌کننده است. به‌ویژه اینکه دانشکده‌های ما فارغ‌التحصیلانی زیادی در رشته موسیقی دارند.
در حال حاضر موسیقی علمی مورد توجه جوانان قرار گرفته است و بسیاری  دوست دارند موسیقی را علمی یاد بگیرند. اضافه‌شدن بخش رقابتی به جشنواره رخداد خوبی بوده و طبیعی است وقتی مسابقه‌ای برگزار شود، علاقه‌مندان به شوق می‌آیند و تشویق می‌شوند اثری تازه و قوی خلق کنند.

تاثیر جشنواره موسیقی بر آثار بی‌کیفیت موسیقی پاپ
در حوزه‌ موسیقی پاپ با برخی آثار روبه‌رو می‌شویم که نه تنها از اشعار مناسبی بهره نبرده‌اند بلکه به سمت ابتذال رفته‌اند. 
فرهت درباره اینکه بخش رقابتی تا چه میزان می‌تواند به تقویت این نوع موسیقی کمک کند گفت: در هر صورت و به طور کلی بخش رقابتی سبب بهبود کیفیت آثار موسیقی می‌شود. چون مشخص است وقتی افراد مسابقه می‌دهند به کسانی که آثارشان بهتر است جایزه می‌دهند. هیات داوران نیز به طور معمول موسیقی‌دان‌های آگاه و حرفه‌ای‌اند و دقیق و حساب شده انتخاب می‌کنند. بنابراین خیلی کم اتفاق افتاده است که در یک مسابقه آثار بد و بی‌کیفیت به عنوان آثار خوب انتخاب شود. در هر صورت بخش رقابتی در جشنواره امسال، به نوعی سبب بهبود کیفیت آثار و تشویق موزیسین‌ها برای ارائه کار بهتر در سال بعد می‌شود و همین روند، به بالا رفتن سطح موسیقی در کشور کمک می‌کند.