به گزارش ایرناپلاس، بخش تعاون به‌عنوان یکی از سه بخش اقتصادی کشور در کنار بخش عمومی و بخش خصوصی قرار دارد. براساس اصل ۴۴ قانون اساسی، بخش تعاونی شامل شرکت‌ها و مؤسسه‌های تعاونی تولید و توزیع است. به‌گفته «محمد کبیری» معاون تعاون وزارت کار، در ایران ۹۴ هزار تعاونی فعال وجود دارد که با ۱۰ میلیون عضو در سه حوزه تولیدی، توزیعی و خدماتی در حال فعالیت هستند.
اهمیت بخش تعاون برای اقتصاد ایران تا جایی است که وزرات تعاون، کار و رفاه اجتماعی در یک سال اخیر برای توسعه فعالیت‌های این بخش رویکردهای جدیدی شامل توسعه نوآوری، افزایش بهرهوری، توانمندسازی تعاونی‌ها برای افزایش قدرت خوداتکایی و همچنین رقابت‌پذیری تعاونی‌ها را دنبال کرده است.
اشتغال ۱.۷ میلیون نفر در بخش تعاون
کبیری، هدف از توسعه بخش تعاون را توسعه رفاه اجتماعی و ایجاد و تثبیت پایدار اشتغال منطقه‌ای از طریق جذب سرمایه‌های خرد مردمی عنوان کرده است. آمارها نیز نشان می‌دهند تعداد تعاونی‌های فعال در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ رشد ۳.۹ درصدی داشته است.
براساس گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۳۹۸، ۶۱۴ اتحادیه تعاونی فعال با عضویت حدود ۸۱۰ هزار نفر در کشور تشکیل و ثبت شده است و حدود ۸ هزار نفر در این اتحادیه‌ها مشغول به‌کار هستند. در مجموع، ۱.۷ میلیون نفر از شاغلان کشور، در بخش تعاونی حضور دارند. با این حال، گزارش پایش محیط کسب‌وکار بخش تعاون در بهار سال جاری نشان‌دهنده نامساعد شدن محیط کسب‌وکار در این بخش، نسبت به فصل گذشته است.
بهترین استان‌ها برای فعالیت در بخش تعاون
بر اساس گزارش پایش محیط کسب‌وکار بخش تعاون که اتاق تعاون ایران منتشر کرده، رقم شاخص ملی بخش تعاون، ۶.۰۲ محاسبه شد که نسبت به ارزیابی زمستان ۱۳۹۸ با میانگین ۵.۹۵، اوضاع را کمی نامناسب نشان می‌دهد. در این ارزیابی، رقم شاخص، عددی بین صفر تا ۱۰ است و هر چه‌قدر مقادیر به‌دست آمده کمتر باشند، محیط کسب‌وکار مساعدتر تلقی می‌شود.
طبق آمارهای اتاق تعاون ایران، استان‌های گلستان، زنجان و خراسان جنوبی رتبه‌های اول تا سوم بهترین محیط کسب‌وکار برای فعالان بخش تعاون را در بهار سال جاری به‌خود اختصاص دادند. در مقابل، استان‌های البرز، قزوین و یزد، سه استان انتهایی این فهرست هستند.
استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار تعاونی‌ها
نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار بخش تعاون در بهار سال جاری از نظر فعالان اقتصادی این بخش، «بی‌ثباتی و غیرقابل پیشبینی بودن قیمت‌ها»، «بی‌ثباتی سیاست‌ها، مقررات و رویه‌های اجرایی» و «دشواری تأمین مالی از بانک‌ها» عنوان شده است.
در مقابل، مناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار بخش تعاون در سه ماه نخست سال جاری، «محدودیت دسترسی به آب»، «محدودیت دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت» و «نحوه استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار در ارائه خدمات و محصول» بوده است.
با توجه به ارزیابی فعالان بخش تعاون از مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار به‌نظر می‌رسد ثبات‌بخشی به اقتصاد کلان می‌تواند در بهبود فعالیت‌های اقتصادی بخش تعاون نقش داشته باشد.
ثبات اقتصادی، همواره یکی از مباحث مورد توجه دولت بوده، تا جایی که رئیس جمهوری در جلسه اخیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت تاکید کرد، مردم باید در زمینه تلاش دولت برای ایجاد ثبات و آرامش در اقتصاد اطمینان خاطر داشته باشند و بدانند برای حفظ معیشت و دارایی آنان از هیچ تلاشی فروگذار نخواهیم کرد.
اشاره حسن روحانی به تلاش دولت و ستاد اقتصادی برای اتخاذ و اجرای سیاست‌ها و تدابیری در جهت کنترل نقدینگی و هدایت آن به مسیر درست و چرخه تولید بوده است.
تعاونی‌های هنری و تفریحی، برندگان بهار کرونایی
رتبه‌بندی سه حوزه اقتصادی اصلی یعنی خدمات، صنعت و کشاورزی در بخش تعاون نشان می‌دهد، شاخص محیط کسب‌وکار بخش تعاون در حوزه فعالیت‌های صنعتی در بهار سال جاری نسبت به زمستان سال گذشته، بهبود یافته است. بر این اساس، بخش صنعت مساعدترین محیط کسب‌وکار برای فعالیت‌های تعاونی بوده است.
آمارها از بررسی ۱۵ رشته فعالیت نیز نشان می‌دهد فعالیت‌های «هنر، سرگرمی و تفریح» مساعدترین محیط کسب‌وکار و «عمده‌فروشی، خرده‌فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری و موتورسیکلت» بدترین محیط کسب‌وکار بخش تعاون را در فصل بهار داشته‌اند.
به نظر می‌رسد با توجه به ارزیابی فعالان اقتصادی از مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار، دسترسی آسان کسب‌وکارها به اینترنت و همچنین استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار در ارائه خدمات و محصول، به کمک فعالیت‌های هنری، سرگرمی و تفریحی آمده و در شرایطی که کرونا، نوروز و بهار متفاوتی را برای خانوارها ایجاد کرده بود، شرایط را به نفع تعاونی‌های فعال در این زمینه، تغییر داده است.