در روزهای اخیر، مشتریان همیشگی تاکسیهای اینترنتی بهطور محسوسی متوجه افزایش نرخ کرایه خدمات این سرویسها شدهاند، تا جایی که حتی برخی، از دو برابر شدن کرایهها در برخی سفرهای صحبت کردهاند؛ هرچند گلایه رانندهها هم از عدم صرفه اقتصادی این فعالیت موضوع آشنایی است. گلایه دو ذینفع اصلی این خدمات با توجه به سیستم قیمتگذاری شناور تاکسیهای اینترنتی نمیتواند نتیجه روشنی از میزان افزایش قیمت تاکسیها به ما دهد و برای این منظور لازم است وضعیتهای مشابه با یکدیگر مقایسه شود؛ شرایطی که تنها در دسترس شرکتهای اصلی خدماتدهنده مانند تپسی و اسنپ است.
فرید شهابی، مدیر تجاری اسنپ در این خصوص به ایرناپلاس گفت: کلیه تاکسیهای اینترنتی تحت نظر دستورالعمل نظارتی شهرداری فعالیت میکنند. طبق همین دستورالعمل، سیستم قیمتگذاری تاکسیهای اینترنتی پویا و قیمتها متغیر است.
به گفته وی، قیمت در هر سفر بر اساس چهار فاکتور «قیمت پایه»، «مسافت سفر»، «مدت زمان سفر» و «نسبت عرضه و تقاضا» تعیین میشود و از آنجایی که نسبت عرضه و تقاضا یکی از اهرمهای تعیین قیمت است، زمانی که میزان تقاضا از عرضه سبقت بگیرد، قیمتها افزایش پیدا میکند و افزایش قیمت فعلی به همین دلیل اتفاق افتاده است.
مدیر تجاری شرکت اسنپ افزود: بنابراین قیمت در اسنپ یک فاکتور ثابت نیست و تغییرات افزایشی یا کاهشی با توجه به فاکتورهای مؤثر بر قیمتگذاری انجام میشود. بهطور مثال، ابتدای امسال به دلیل کاهش تقاضا شاهد کاهش چشمگیر قیمتها بودیم، در حالی که در همان زمان سیستم حملونقل عمومی افزایش قیمت سالانه داشت.
وی با بیان اینکه هدف اصلی ما در قیمتگذاری این است که تمامی درخواستها را به سفر تبدیل کنیم، گفت: در حال حاضر، برای تبدیل درخواستها به سفر، نسبت به سال قبل بهطور میانگین حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش قیمت داشتیم. بهطور کلی این افزایش قیمت همچنان کمتر از میزان افزایش قیمت مصوب سرویسهای حملونقل عمومی است.
شهابی همچنین درباره برخی قیمتهای نامتعارف سفر با تاکسی اینترنتی توضیح داد: در مورد افزایش قیمتهای پیشبینی نشده و دور از انتظار در نظر داشته باشید که تمامی سامانههای هوشمند حملونقل در دنیا، بر اثر اتفاقات بیرونی نظیر تعطیلات یا شرایط جوی یا ایام خاص دچار تغییرات قیمت میشوند که این قیمتها ممکن است از حالت نرمال و هر روزه آنها پایینتر یا بالاتر باشد، مثلاً بعد از محدودیتهای ناشی از شیوع کرونا، قیمتهای اسنپ کاهش چشمگیری داشت و الان هم به دلیل عدم توازن عرضه و تقاضا افزایش داشته است. اما بهطور مشخص، این کاهش و افزایش خارج از عرف موقتی است.
رشد ۱۵ درصدی تعرفه
از سوی دیگر، شرکت تپسی هم افزایش نرخ کرایهها را از منظر رشد تورم توضیح میدهد. البته این شرکت خدمات حملونقل اینترنتی عنوان کرد که هزینه سفرها تنها ۱۵ درصد افزایش داشته است.
مدیر روابط عمومی این شرکت تاکسی اینترنتی به ایرناپلاس گفت: قیمتهای تپسی نسبت به سال گذشته و پیش از شروع کرونا، حدود ۱۵ درصد افزایش داشته که همچنان نسبت به افزایش ۲۵ درصدی هزینههای حمل و نقل عمومی، کمتر است.
به گفته نگار عرب در سال جدید، با در نظر گرفتن تورم، افزایش هزینههای معیشتی و افزایش شدید قیمت خودرو و قطعات آن که هزینههای مستقیم کار رانندگان را تشکیل میدهد، هزینههای رانندگان هم افزایش پیدا کرده است. با توجه به این موضوع، قیمتها باید به شکلی باشد که انجام سفر برای آنها هم توجیهپذیر باشد و انگیزه قبول سفرها را داشته باشند. بنابراین در سال جدید، هزینهها نسبت به سال قبل ۱۵ درصد افزایش داشته است.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا کاربران برداشتشان این است که افزایش قیمت بیشتری اتفاق افتاده، گفت: در الگوریتم قیمتگذاری تاکسیهای آنلاین، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا یکی از پایههای اصلی است. این الگوریتم طی دو ماه قبل، به دلیل کاهش شدید تقاضا در دوران کرونا، قیمتها را به شکل قابل ملاحظهای کاهش داد. این کاهش قیمت در شرایط کرونا، هم به نفع مسافر بود چرا که میتوانست در صورت نیاز به جابهجایی، با تاکسی آنلاین که نسبت به حمل و نقل عمومی ایمنتر بود، مسافرت کند و هم باعث میشد افرادی که مجبور به جابهجایی در شهر هستند، تاکسیهای آنلاین را ترجیح بدهند و تقاضای سفر برای رانندگان ایجاد شود. در واقع الگوریتم ما با این کاهش قیمت، تعادل بین عرضه و تقاضا در شرایط قرنطینه و کاهش درخواست ایجاد کرد.
حالا با باز شدن مشاغل و افزایش درخواستها، قیمتها به شرایط قبل از کرونا بازگشته و افزایش قیمت ۱۵ درصدی در سال جدید به آن اضافه شده است. این موضوع باعث شده کاربران اینطور برداشت کنند که قیمتها افزایش بیشتری داشته است.