تاکسی‌های اینترنتی در ایران از سال ۱۳۹۴ فعالیت خودن را آغاز کردند. این آغاز فعالیت برای بهبود جابه‌جایی و کنار گذاشتن دشواری‌های پیش روی مسافران صورت گرفت. اسنپ و تپسی دو شرکت حمل‌ونقل اینترنتی مسافر هستند که این روزها اسمشان سر زبان افتاده است.
یکی از پررنگ‌ترین اتفاق‌هایی که به‌واسطه اسنپ و بقیه تاکسی‌های آنلاین ایجاد شده، بحث اشتغال است. به دلیل حضور تاکسی‌های آنلاین، درآمد بسیاری از افراد کاهش یافت و حتی عده‌ای از شغل رانندگی برای شرکت‌ها و آژانس‌ها استعفا دادن یا اخراج شدند، اما همین اسنپ و تپسی و بقیه استارتاپ‌های این حوزه صدها هزار راننده را به کار گرفتند.
بخش بزرگی از این افراد شاغل را راننده‌ها تشکیل می‌دهند. از حدود ۴۰۰ هزار راننده فعال در تاکسی‌های آنلاین، عده‌ای به شکل تمام‌وقت مشغول هستند و عده‌ای دیگر به‌صورت پاره‌وقت یا شغل دوم.
۱۰۰ تا ۱۵۰هزار تومان از درآمد روزانه‌ام کم شده است
اما جدای از این موارد، این روزها خبر افزایش حق کمیسیون رانندگان اسنپ واکنش‌ها و اعتراض‌هایی را به دنبال داشته است. گویا هیچ مجموعه‌ای یا هیچ ارگانی نیست که از حقوق رانندگان این شرکت که قشر وسیعی را شامل می‌شوند، دفاع کند. البته نارضایتی رانندگان به بدنه مصرف‌کنندگان نیز سرایت می‌کند. زیرا بسیاری از سفرهای اینترنتی به دلیل همین نارضایتی رانندگان از حق کمیسیون بالای شرکت لغو می‌شود.
«امیر» راننده اسنپی است که روزانه در تهران مشغول کار است. او دراین‌باره به ایرناپلاس می‌گوید: من از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر که کار می‌کردم ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان درآمد داشتم، اما حق کمیسیون که بالا رفت این مبلغ رسید به ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان. این افزایش روی کار ما تأثیر می‌گذارد. راننده‌ای که در طول هشت ساعت این مبلغ درآمد داشته حالا باید ۱۰ تا ۱۲ ساعت کار کند تا آن مبلغ سابق را به دست بیاورد.
سفرهایی که به استهلاک ماشین نمی‌ارزد
وی ادامه می‌دهد: این مشکل ماست. حالا نیز سفرهایی پیشنهاد می‌شود که به استهلاک ماشین نمی‌ارزد. برای مثال از میدان رسالت تا میدان آرژانتین ۵ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. اما از وقتی که حق کمسیون ۲۰ درصد شده، سفرهای این‌چنینی کمتر شده است. البته نمی‌شود که از اسنپ بد گفت. در کل کار خوبی است و مزایا دارد. برای نمونه، طرح‌های تشویقی به رانندگان می‌دهد؛ ۶ سفر در روز انجام دهید، ۲۰ هزار تومان هدیه می‌دهد. از سوی دیگر، نمی‌شود که در این آشفته بازار افزایش قیمت‌ها انتظار داشت که اسنپ مانند سال قبل کار کند و از قافله افزایش قیمت‌ها عقب بماند. آنها نیز خودشان را باید به قافله برسانند.
این راننده اضافه می‌کند: البته باید به این اشاره کرد که تقصیر همکاران ما در مدیریت اسنپ نیست. آنها در این وضعیت با برخی مشکل‌هایی مواجه‌اند که باید آنها را حل کنند. مشکل از جای دیگری است. کسانی هستند که نمی‌خواهند این وضعیت مدیریت شود. می‌توانند اما نمی‌خواهند. شاید صلاح این کار در مدیریت نکردن باشد.
«کریم» راننده اسنپ دیگری است که در این باره به ایرناپلاس توضیح می‌دهد: ما به این وضعیت اعتراض داشتیم، اما نمی‌دانیم که به چه کسی بگوییم؟ شما ببینید من وقتی مسافری سوار می‌کنم بعضی وقت‌ها می‌بینم که اسم مسافر چیز دیگری است، اما یکی دیگر سوار می‌شود. یا بعضی وقت‌ها که مسافر تأخیر می‌کند به طرف زنگ می‌زنیم می‌گوید آقا اگر عجله داری لغو کن. حالا باز می‌گویی که آقا یا خانم این مدتی که من توقف کردم را هم حساب کنید. می‌گویند آقا من اسنپ را نگرفتم که، یکی دیگر برای من گرفته است. اینجا حق من ضایع می‌شود. بخواهم دعوا کنم در طول روز باید با ۲۰ نفر دعوا کنم. آخر سر اسنپ حساب من را می‌بندد و همیشه می‌گویند که حق با مشتری است. یعنی ما راننده‌ها هیچ ارزشی نداریم. نمی‌گویند که اگر این راننده نباشد، چه کسی این مسافر را به مقصد می‌رساند.
این راننده می‌گوید: کسانی که اعتباری پرداخت می‌کنند ۲۴ ساعت بعد پول به حساب واریز می‌شود. یعنی ساعت ۲ بامداد تسویه حساب می‌شود و ۱۰ هزار تومان در حسابت می‌ماند. بقیه مبلغ به شماره شبای بانکی واریز می‌شود که در سیستم اعلام کرده‌ایم. از ۲ شب تا ۲ بعدازظهر طول می‌کشد که پول به حسابت واریز شود. همین گردش حساب هم برای آنها سودآور است. از طرف دیگر وقتی حسابت منفی شود از آنجایی که حق کمیسیون برمی‌دارند. برای نمونه شما وقتی یک سفر ۲۴ هزار تومان می‌روی، در آخر می‌زند که درآمد خالص شما ۲۲ هزار تومان. ۲ هزار تومان آن حق کمیسیون است. اگر اعتبارت منفی ۳۰ هزار تومان شود، دیگر به شما سفر نمی‌دهد. یعنی باید حساب اعتبارتان را مثبت نگهدارید.
در تهران هیچ‌گونه افزایش قیمتی نداشته‌ایم
اما در این میان حسن پورناظری، رئیس انجمن تاکسیرانی تهران که پیگیر این موضوع بوده است در این باره به ایرناپلاس می‌گوید: این خبر را که شنیدم خودم به همکاران اسنپ زنگ زدم. آنها گفتند که در تهران هیچ‌گونه افزایش قیمتی نداشته‌ایم و حق کمیسیون همان ۱۵ درصد سال گذشته است. گفته می‌شود در بعضی از شهرستان‌ها حق کمیسیون ۲۰ درصد شده.
دو قانون برای حمل‌ونقل
پورناظری می‌افزاید: البته می‌دانیم که یکی دو ماه آینده این رقم افزایش خواهد یافت. به نظرم می‌خواهند بدانند که مردم چه واکنشی نشان می‌دهند. ما در حال حاضر با وزارت کشور درگیریم و نمی‌دانیم با کدام قانون انجام وظیفه کنیم. شورای شهر برای خودش قانونی دارد؛ وزارت کشور هم برای خودش یک قانون دیگر. نمی‌شود که ۲ قانون حمل‌ونقل برای یک کشور اجرایی شود. این در حالی است که وزارت کشور برای حمل‌ونقل یک مصوبه دارد و شورای شهر یک مصوبه دیگر.
رئیس انجمن تاکسیرانی تهران: مخالف افزایش قیمتیم
پورناظری تشریح می‌کند: اگر حق کمیسیون به ۲۰ درصد افزایش یابد کرایه اسنپ گران خواهد شد. آنها می‌خواهند از نبود قانون استفاده کنند و درآمد خودشان را افزایش دهند. آنها اینقدر مسافر دارند که حتی اگر با همین ۱۵ درصد کار کنند، مبلغ بسیار زیادی درآمد خواهند داشت و احتیاجی به افزایش حق کمیسیون ندارند. ما مخالف این افزایش قیمت هستیم و اگر این اتفاق بیفتد ما به راننده‌ها اعلام خواهیم کرد که کسی برای آنها کار نکند.
با این افزایش قیمت خودرو و لوازم مصرفی آن، اگر بخواهند کمیسیون را افزایش دهند مبلغی برای راننده‌ها نمی‌ماند و فقط می‌توانند خرج استهلاک ماشین را دربیاورند.
رئیس انجمن تاکسیرانی تهران توضیح می‌دهد: هیچ تشکل صنفی نیست که از حق رانندگان تاکسی‌های اینترنتی دفاع کند. حتی راننده تاکسی‌ها که در چارچوب قانون کار می‌کنند نیز تشکلی ندارند دیگر چه برسد به رانندگان تاکسی‌های اینترنتی.
این شرکت‌ها چون به دولت اعلام می‌کنند ما اشتغال‌زایی کرده‌ایم، دیگر هر طور که دلشان بخواهد برخورد می‌کنند. البته من طرف صبحت‌هایم بیشتر تاکسی‌ها هستند و درباره شخصی‌ها خیلی نمی‌توانم اظهارنظر کنم. چون طبق ماده ۱۲۲۸ کارکرد آنها خلاف قانون است. یکی از بندهای قانون راهنمایی و رانندگی این است که هیچ ماشین شخصی حق کارکردن ندارد، مگر با اجازه شهرداری. حتی شهرداری به این شرکت‌ها اجازه کار نداده است. اما وزارت صنعت و معدن گویا به آنها اجازه داده است.
اسنپ: حق کمیسیون‌های دریافتی هیچ تغییری نکرده
از دیگر سو به نظر می‌رسد بخشی دیگری که باید در این موضوع جواب بدهد، اتحادیه تاکسیرانی تهران باشد. اما علی آمارلو روابط عمومی اتحادیه تاکسیرانی در ارتباط با این موضوع به ایرناپلاس توضیح می‌دهد: در این رابطه با افزایش درصد حق کمیسیون اسنپ از مدیران بالا دستی پرسیدم. آنها می‌گویند که این مورد در اختیار شرکت اسنپ و ستاد تنظیم بازار است و آنها باید پاسخگو باشند.
اما شرکت اسنپ این موضوع را انکار می‌کند. فرید شهابی، مدیر تجاری اسنپ در این باره به ایرناپلاس پاسخ می‌دهد: این خبر و این موضوع صحت ندارد. کمیسیون‌های دریافتی از رانندگان هیچ تغییری نداشته و اکنون همه سفرهای تهران همان ۱۵ درصد حق کمیسیون را دارد. آخرین افزایش کمیسیون سال گذشته اتفاق افتاد که از ۱۳ به ۱۵ درصد حق کمیسیون رسید. در هیچ شهری تغییر کمیسیون نداشتیم.
نظر شما