عبدالمحمد طاهری، کاردار پیشین ایران در افغانستان درباره توافقنامه صلح آمریکا و دفتر سیاسی طالبان به ایرناپلاس میگوید: در حال حاضر کسی بهطور دقیق از متن این توافقنامه اطلاعی ندارد. البته ما جسته و گریخته شنیدهایم بناست آمریکاییها نیروهای خود را از افغانستان خارج کنند. طالبان هم به دنبال زنده نگه داشتن امارت اسلامی افغانستان است. آمریکاییها نیز به دنبال این هستند که طالبان رفتارهای پیشین را کنار بگذارد. از اینرو، اگر نیروهای طالبان اقدامات تروریستی خود را کنار بگذارند، قطعاً آمریکاییها نیز به تدریج بخشی از نیروهای خود را از خاک افغانستان خارج خواهند کرد.
وی با ابراز عقیده خود مبنی بر اینکه «این توافقنامه گامی به پیش است»، تصریح میکند: همزمان وزیر خارجه ایالات متحده با اشرف غنی و هیئت دولت افغانستان دیدار و مذاکرهای داشت تا مذاکرات داخلی نیز دنبال شود. نکته مهم آن است که از این پس چه اتفاقی رخ خواهد داد تا موضوع شکل جدیتری به خود بگیرد؟ ظاهراً در بخشی از توافقنامه آمده است که بخشی از قدرت داخلی باید به این نیروها واگذار شود؛ اما اینکه دولت مرکزی تا چه حد، حاضر به قبول آن است، به توافق آمریکاییها با دولت مرکزی بستگی دارد.
این دیپلمات وزارت خارجه ادامه میدهد: باید توجه داشت که اپوزیسیون هم در داخل دولت مرکزی و هم خارج از آن، فعال است؛ البته همه آنها به دنبال تحقق پروژه صلح در این کشور هستند.
طاهری درباره امکان تحقق صلح با توجه به مخالفتهای جامعه سیاسی افغانستان به سبب آلوده بودن دست طالبان به خون مردم این کشور، میگوید: اگر بخواهیم میدانی به موضوع نگاه کنیم، باید گفت مردم افغانستان خستهاند. از اینرو، قاطبه مردم در پی صلحاند. اغلب به دنبال جزئیات این مذاکرات و توافق نیستند، بلکه به دنبال برقراری صلحاند. آنچه در حال حاضر صلح را تهدید میکند، مشکلاتی است که طالبان با نیروهای داخلی این کشور دارد که شامل مشکل با دولت مرکزی، اپوزیسیون خارج از حکومت و اپوزیسیون داخل حکومت میشود.
وی میافزاید: اگر آنها بتوانند این مشکلات را حل کنند، تا حد زیادی موانع تحقق صلح حل خواهد شد. البته تصاویر جلسه دیروز و حضور چهرههای اپوزیسیون در آن، نشان میداد آمریکاییها تلاش کرده بودند بسیاری از نیروهای اپوزیسیون را راضی کنند. البته این صورت ماجراست و برای فهم باطن ماجرا باید دید از امروز چه رخ خواهد داد. من بعید میدانم مخالفت مردم به سبب کشتارهایی که نیروهای طالبان در این سالها انجام دادند، تأثیر چندانی بر صلح داشته باشد؛ چراکه آمریکاییها بنا دارند نیروهای خود را از خاک افغانستان خارج کنند. رئیسجمهوری ایالات متحده هم به این پروژه نیازمند است. به هرحال، آنها در آستانه انتخابات قرار دارند و خروج نیروهای آمریکایی از خاک این کشور و کاهش هزینههای نظامی در آن، از وعدههای انتخاباتی رئیسجمهور آمریکاست.
پروژه صلح افغانستان، بخشی از برنامه انتخاباتی ترامپ
طاهری با اشاره به اینکه «ابعاد دیگر ماجرا برای آمریکاییها اهمیت چندانی ندارد»، تأکید میکند: البته آمریکاییها در همین توافق اعلام کردند چنانچه افغانستان دچار تشویش شود از این کشور خارج نخواهند شد.
این دیپلمات درباره اینکه «صلح آمریکا با طالبان -با توجه به تداوم موضوع داعش- تا چه حد میتواند امنیت منطقه را به مخاطره بیندازد»، میگوید: من بعید میدانم آمریکا تمام نیروهای خود را از این کشور خارج کند. به هر حال آنها پنج پایگاه بزرگ در این کشور دارند؛ حتی اگر نیروهای خود را به شکل تدریجی خارج کند، اما به فعالیت نظارتی خود ادامه خواهد داد؛ چراکه هزینه هنگفتی برای این پایگاهها کرده است. همانطور هم که اشاره کردید، امروز داعش بهراحتی از منطقه خارج نمیشود، اما با توجه به پیگیریهایی که من داشتم متوجه شدم طالبان در مذاکرات تأکید داشتند داعش در این مذاکرات مطرح نبوده است. آمریکاییها نیز بر همکاریهای این گروه با القاعده تأکید داشتند.
طاهری در پاسخ به این پرسش که با توجه به مذاکرات اخیر ایران با طالبان، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان تا چه حد میتواند بر روابط ایران با این کشور اثرگذار باشد، توضیح میدهد: مسئله جمهوری اسلامی ایران با این کشور، مسئله امنیت مرزهایش است. به هر حال اگر صلح این گروه با دولت مرکزی افغانستان محقق شود، از جهاتی به نفع ایران و پاکستان خواهد بود. حتی نماینده دفتر سیاسی طالبان هم از ایران تشکر کرده بود. این توافق برای همه همسایگان افغانستان حائز اهمیت است؛ چراکه هرگونه تنش داخلی، دیگران را نیز تهدید میکند.
وی میافزاید: به نظر من باید کمی صبور بود و دید آیا سلطه دولت آمریکا بر دولت مرکزی افغانستان تا چه حد میتواند به تحقق صلح کمک کند تا مشخص شود دیپلماسی در این زمینه مؤثر واقع شده است یا نه! این موضوع هم بسیار دشوار است.
گفتنی است، وزرات امور خارجه کشورمان در واکنش به امضای توافق میان آمریکا و گروه طالبان افغانستان ضمن استقبال از هرگونه صلحی در این کشور خاطرنشان کرده که آمریکا جایگاه حقوقی برای امضای قرارداد صلح یا تعیین تکلیف در مورد آینده افغانستان ندارد و توافق صلح پایدار در افغانستان تنها از طریق گفت و گوی بین الافغانی با مشارکت گروههای سیاسی آن کشور، از جمله طالبان و با در نظر گرفتن ملاحظات کشورهای همسایه افغانستان به دست خواهد آمد.