چالش‌ها بر سر احراز صلاحیت نامزدهای انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به اوج خود رسیده است و شاهد بی‌سابقه‌ترین میزان رد صلاحیت چهره‌های سیاسی و حتی نمایندگان حاضر در مجلس هستیم.
ردصلاحیت به دلیل مسائل مالی؟
محمدکاظمی نماینده ملایر در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه شورای نگهبان علت رد صلاحیت وی را چه چیزی عنوان کرده است، به خبرنگار ایرناپلاس می‌گوید: علت را به ما اعلام نکردند. وی در ادامه تأکید می‌کند به این تصمیم شورای نگهبان اعتراض دارد و به همین دلیل شکایت کرده است.
نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه در مجلس نیز درباره علت رد صلاحیت خود به ایرناپلاس می‌گوید: شورای نگهبان علت را به ما اعلام نکرده است. او نیز اعلام می‌کند نسبت به این تصمیم شورا شکایت کرده است.
طیبه سیاوشی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی به خبرنگار ایرناپلاس می‌گوید: شورای نگهبان به او اعلام کرده است، علت رد صلاحیتش، بند۲ ماده ۲۸ قانون انتخابات یعنی عدم التزام عملی به جمهوری اسلامی است.
این در حالی است که عباسعلی کدخدایی پیش‌تر با حضور در برنامه تلویزیونی گفت‌وگوی ویژه خبری، ادعا کرده بود «سوء استفاده از اموال عمومی، تحصیل مال نامشروع، اختلاس، استعمال مواد مخدر، مفاسد اخلاقی، محکومیت جنایی، سابقه شرارت، چاقوکشی، سابقه فروش مواد مخدر ازجمله مصادیق رد صلاحیت‌هاست. از حدود ۲۴۷ نفر نماینده فعلی مجلس، ۹۰ نفر صلاحیت‌شان عمدتاً به خاطر مسائل مالی تایید نشده است، البته به برخی از آنها مستندات پرونده‌شان توضیح داده شد و به بقیه نیز اگر درخواست کردند، این مستندات ارائه می‌شود.» وی در بخش دیگری از این مصاحبه تأکید کرده بود «به جناح و گروه افراد نگاه نمی‌کنیم، اصلاً نگاه نمی‌کنیم اصلاح‌طلب یا اصولگراست بلکه مستندات پرونده را می‌بینیم.» اما از گفت‌وگویی که با نمایندگان ردصلاحیت انجام شد، اینگونه برمی‌آید که مستندات ردصلاحیت آنها اعلام نشده است و تنها به بیان کلیات پرداخت شده است.
اتهام افکنی؛ واکنش سخنگوی شورای نگهبان به انتقادات
رد صلاحیت گسترده نمایندگان مجلس و کاندیداهای یازدهمین دوره انتخابات مجلس با واکنش‌های بسیاری همراه بود. حجت‌الاسلام روحانی در جلسه اخیر هیئت دولت دراین‌باره گفته بود «مردم تنوع می‌خواهند؛ بگذارید در میدان انتخابات، همه احزاب و گروه‌ها شرکت کنند. شما ضرر نمی‌کنید. با یک جناح نمی‌توان کشور را اداره کرد. کشور برای همه است. اگر همه ۸۳ میلیون نفر متحد باشیم و یک نفر مخالف، آن یک نفر را باید جذب کنیم. یک نفر مخالف برای ما زیاد است.» وی در بخش دیگری از سخنانش از دست‌اندرکاران در جریان برگزاری انتخابات خواست «آنجایی که روشن است صلاحیت یک فردی رد شود، حتماً رد کنید. در جاهایی که نامشخص یا احتمالات ضعیف است، مردم را ناراحت نکنیم. به مردم نگوییم که در برابر یک صندلی مجلس ۱۷ نفر، ۱۷۰ نفر، هزار و ۷۰۰ نفر، نامزد هستند از چند جناح هزار و ۷۰۰ نفر، و ۱۷ نفر از چند جناح هستند آیا از یک جناح هستند؟ اینگونه که انتخابات نیست. مانند این است که در یک مغازه‌ای از یک جنسی، دو هزار تا بگذارید و بگویید که تنوع است. این یک جنس است. آن‌طرف چی؟» البته این درخواست رئیس‌جمهوری با واکنش تند و خارج از عرف سخنگوی شورای نگهبان همراه شد و کدخدایی، منتقدان به ردصلاحیت‌ها را «جنجال» خواند و رئیس‌جمهوری را «پیشگام این پروژه ضد ملی» معرفی کرد.
هرچند سخنگوی دولت و وزیر کشور نسبت به موضع‌گیری سخنگوی شورای نگهبان واکنش نشان دادند اما پرسشی همچنان بی‌پاسخ‌مانده است؛ چرا علت رد صلاحیت برخی از چهره‌های حاضر دوره اخیر مجلس به آنها اعلام‌نشده است؟ از سوی دیگر، چرا برخی افراد عادی با سوابق نه‌چندان روشن در این دوره از انتخابات تأیید صلاحیت شده‌اند؟ این استانداردهای دوگانه ریشه در کدام عرف و قانون دارد؟
هشدار لاریجانی: چرا بهانه می‌دهید تا نظام را به فساد متهم کنند؟
امروز لاریجانی هم با اشاره به اظهارات سخنگوی شورای نگهبان درباره دلایل عدم احراز صلاحیت برخی نمایندگان مجلس گفت: در رد صلاحیت برخی نمایندگان فعلی و نمایندگان ادوار از جانب سخنگوی شورای نگهبان مطلبی در رسانه ها منعکس شد که این رد صلاحیت ها عمدتا مربوط به سوء استفاده های اقتصادی بوده است؛ این مطلب درست نیست، زیرا در نامه‌هایی که هیات نظارت به نمایندگان داده اند، به بندهایی اشاره شده که مربوط به این امر نیست، البته برخی این گونه بوده است. چرا مطلب باید درست منعکس نشود که بیگانگان از آن سوءاستفاده نمایند و نظام را متهم به فساد کنند،
دلایل‌تان را بگویید!
از زمانی که ردصلاحیت‌های شورای نگهبان اعلام شد، نمایندگانی که صلاحیت‌شان رد شد و سایر نامزدها اعتراض خود به شورای نگهبان را علنی کردند. در یکی از این موارد الیاس حضرتی نامه‌ای به آیت‌الله جنتی نوشت و به انتقاد از تصمیمات شورای نگهبان پرداخت. محور صحبت آنها این بود که نمی‌توان با این روند صحبت از وحدت ملی کرد و حرف از مشارکت گسترده مردم زد. فارغ از این صحبت‌ها آنچه در اینجا اهمیت دارد خواست مستندات و دلایل شورای نگهبان برای این ردصلاحیت‌های گسترده است. مجید انصاری عضو مجمع تشخیص مصلحت که صلاحیت خودش برای انتخابات مجلس تأیید شده است در مصاحبه‌ای با ایلنا گفت: اصلاح‌طلبان خواسته‌ای فراتر از قانون ندارند، آنها می‌گویند جمع زیادی از کاندیداهایشان رد صلاحیت شده‌اند و می‌بایست مثل سایر افرادی که ردصلاحیت شده‌اند طبق قانون و شفاف به درخواست‌شان پاسخ داده شود و مستندات رد صلاحیت به افراد ارائه شود تا بتوانند از خودشان دفاع کنند.
گفتنی است، آن گونه که در نامه‌های ابلاغی به ردصلاحیت‌شدگان آمده است، تنها بندی از قانون به عنوان دلیل ردصلاحیت اعلام شده است و در آن شورای نگهبان عنوان کرده است که اگر داوطلبی درخواست دلایل دارد، باید به صورت کتبی به شورای نگهبان اعلام کند تا به او ابلاغ شود. افرادی این مسیر را پیش رفته‌اند و درخواست ارائه مستندات کرده‌اند، اما هنوز مستندات به آنها داده نشده است. از سوی دیگر، مهلت اعتراض و دفاع ردصلاحیت‌شدگان روز پنجشنبه به پایان رسید و به نظر می‌رسد با این روند، در عمل امکان ارائه مستندات از سوی شورای نگهبان و ارائه دفاعیات داوطلبان ردصلاحیت شده وجود ندارد. از طرف دیگر از صحبت‌های رئیس‌جمهور، سخنگوی دولت، وزیر کشور و حتی سخنان امروز صبح رئیس مجلس، اینگونه برمی‌آید که مسئله صرفا رویکردی حقوقی نیست و شورای نگهبان باید اراده سیاسی خود را تغییر بدهد و درخواست دولتی‌ها و اصلاح‌طلبان از این نهاد هم همین است.