با نزدیک شدن به هفته کتاب، نهادها و سازمان‌های دولتی و خصوصی برنامه‌های خود را برای این هفته اعلام می‌کنند و این روزها بهانه خوبی است برای تمرکز و توجه بیشتر بر کتابخوانی است. برپایی ۵۰ هزار نمایشگاه کتاب در ۵۰ هزار مدرسه یکی از این برنامه‌هاست که قرار است توسط وزارت آموزش و پرورش و با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی در مدارس برپا خواهند شد.
علی رمضانی؛ مدیرکل فرهنگی هنری، اردوها و فضاهای پرورشی وزارت آموزش و پرورش، درباره این طرح به خبرنگار ایرناپلاس گفت: نمایشگاه‌های کتاب همزمان با جشنواره «دانایی و توانایی» در ۲۰ استان کشور و با همکاری ۱۵۰ ناشر برگزار می‌شوند.
او درباره چگونگی انتخاب این کتاب‌ها، اینگونه توضیح داد: طی فراخوانی ۸۰۰۰ عنوان کتاب دریافت شده که کارگروه مربوطه حدود ۵۰۰۰ جلد کتاب را از میان آن‌ها انتخاب و برای شرکت در نمایشگاه کتاب مدارس معرفی خواهد کرد.
در هفته کتاب ۸۰ درصد نمایشگاه‌ها در مدارس مقطع ابتدایی و ۲۰ درصد نیز در مدارس متوسطه اول و دوم فعالیت خواهند کرد و این طرح با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجرا می‌شود. به گفته محمداسماعیل سعیدی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، ردیف بودجه‌ای در سال ۹۸ برای آن در نظر گرفته شده است و کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی این طرح را در دستور کار ویژه خود قرار داده است.
بودجه یک و نیم میلیاردی برای تجهیز کتابخانه‌های مدارس
سازوکار انتخاب کتاب برای نمایشگاه‌ها، مساله‌ای است که می‌تواند از آسیب‌های وارده بر کودکانی که مخاطب این نمایشگاه‌ها هستند، جلوگیری کند. رمضانی درباره روش انتخاب کتاب برای نمایشگاه‌هایی که در مدارس برگزار می‌شود، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: چند روش برای انتخاب کتاب در نظر گرفته‌ایم. یکی تشکیل کارگروهی در اداره کل فرهنگی هنری، اردوها و فضاهای پرورشی بود، در این کارگروه تعدادی از نویسندگان بزرگ کشور در حوزه کودک و نوجوان فعال هستند و کتاب‌های کودک و نوجوان را بررسی می‌کنند. کتاب‌های منتخب این کارگروه چنانچه با شاخصه‌های آموزش و پرورش سازگار باشند، انتخاب می‌شوند.
دومین روشی که آموزش و پرورش در انتخاب کتاب مناسب برای نمایشگاه‌های کتاب دنبال می‌کند، براساس کتاب‌های منتخب سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی است، رمضانی دراین‌باره گفت: کتاب‌های منتخب این سازمان در دستور کار ما قرار می‌گیرد.
گردآوری کتاب برای ۵۰ هزار نمایشگاه در ۵۰ هزار مدرسه نیازمند بودجه قابل توجهی است، به گفته مدیرکل فرهنگی هنری وزارت آموزش و پرورش، این وزارتخانه برای اجرای این طرح بودجه‌ای دریافت نمی‌کند و یک و نیم میلیارد تومانی که به تصویب رسیده، برای تکمیل کتابخانه‌های مدارس خرج می‌شود.
به گفته او برای جذب مخاطبان به ۵۰ هزار نمایشگاه کتاب در مدارس، دریافت سوبسید بیش از مقداری که در این دوره‌ها در اختیار مسئولان انجام این طرح قرار گرفته، ضروری است. او دلیل این نیاز را گرانی کاغذ، زینک و ادوات مورد نیاز برای چاپ کتاب اعلام کرد و گفت: وزارت آموزش و پرورش با توجه به گرانی کاغذ نیازمند کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است تا بتواند با تخفیف‌هایی که از ناشران می‌گیرد، کتاب‌ها را با قیمت‌های پایین‌تر در اختیار دانش‌آموزان قرار دهد.
او در ادامه با اشاره به استقبال خوبی که در دوره‌های قبل از این طرح شده است، بیان کرد: اگر بخواهیم به اهداف بالاتری برسیم، نیاز داریم که خیرین، انجمن اولیا و مربیان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت آموزش و پرورش به این مسأله ورود پیدا کنند تا در کنار همدیگر بتوانیم ۵۰ هزار نمایشگاه را به بهترین شکل برگزار کنیم.
بهتر است کتاب توسط بررس انتخاب شود نه نویسنده
فاطمه مرتضایی‌فرد، عضو هیأت مدیره شورای کتاب کودک و هماهنگ‌کننده بخش ادبیات کودکان و نوجوانان درباره چگونگی انتخاب کتاب‌هایی که در مدارس در دسترس کودکان قرار می‌گیرد، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: برای انتخاب کتابِ نمایشگاه‌های مدارس، به دعوت معاونت پژوهشی جلساتی برگزار می‌شود، البته هدف اصلی این جلسات انتخاب کتاب برای برگزاری جشنواره مسابقات کتابخوانی دانایی و توانایی است.
به گفته مرتضایی‌فرد امسال فقط یک جلسه مقدماتی برای انتخاب کتاب برگزار شده است. او ادامه داد: در این جلسه از ما خواسته شد تا کتاب‌های مناسب برای جشنواره مسابقات کتابخوانی دانایی و توانایی را انتخاب کنیم، باقی کتاب‌های منتخب، به کتابخانه‌ها و نمایشگاه‌هایی که در مدارس برگزار می‌شود، فرستاده خواهد شد.
انتخاب کتاب‌ها برای نمایشگاه و جشنواره مسابقات کتابخوانی دانایی و توانایی مدارس توسط یک گروه ۱۰ نفره انجام می‌شود که چهار نفر آن‌ها از شورای کتاب کودک و باقی نویسندگانی از جمله فرهاد حسن‌زاده، آتوسا صالحی، عباس قدیر محسنی و محمدرضا یوسفی هستند. به گفته مرتضایی‌فرد انتخاب کتاب توسط نویسندگان، از مسائلی است که باید مورد بررسی قرارگیرد، بهتر است انتخاب کتاب توسط افرادی که در این حوزه تخصص دارند و بررس‌ها انجام شود. بعد از انتخاب کتاب به وسیله این گروه ۱۰ نفره، یک بررسی هم از طرف مسئولان آموزش و پرورش انجام می‌شود و در نهایت کتاب‌هایی با کیفیت خوب در دسترس کودکان قرار می‌گیرد.
اما این سؤال مطرح است که برگزاری نمایشگاه کتاب و خرید کتاب توسط کودک، اتفاقی مثبت و قابل قبول است؟ آیا کودک دبستانی توانایی انتخاب کتاب خوب را دارد؟ مرتضایی‌فرد در این‌باره گفت: همواره فکر می‌کنیم باید مراقب کارهای کودکان باشیم، اما باید در نظر داشت که کودک حق انتخاب دارد هر چند انتخابش اشتباه باشد. تا جایی که ممکن است، باید کتاب‌های خوبی در دسترس کودکان قرار دهیم تا بعد نگران انتخاب آن‌ها نباشیم.