سنگ بازالت چیست

به گزارش ایرنابازار، الیاف سنگ های بازالت با وجود مشابهت بسیار با الیاف شیشه ای و حتی مشابهت فرآیند تولیدی، ویژگی های مقاومتی بهتری نسبت به آن دارد. الیاف بازالت برخلاف الیاف های شیشه ای در مقابل قلیایی ها، مواد اسیدی و نمکی بسیار مقاوم است به همین خاطر در بتن، پل ها و سازه های دریایی کاربرد وسیعی دارد.

فرآیند تولید الیاف بازالت

اولین فرآیند تولید الیاف های بازالت در سال ۱۹۲۳ میلادی ثبت شد با این حال تنها از اوایل دهه۱۹۶۰ میلادی تحقیقات گسترده در این حوزه انجام شده است. در نیمه دوم قرن بیستم میلادی سرمایه گذاری های اساسی در تحقیقات، دانش فنی و تولید الیاف بازالت ها در اتحاد شوروی سابق انجام شده و نتایج آن مخفی شده است.

بعد از فروپاشی شوروی از سال ۱۹۹۱ میلادی شرکت های تولید کننده الیاف ها در روسیه و سایر جمهوری ها استقلال یافته خصوصی شدند و به این ترتیب محدودیت انتقال فناوری الیاف بازالت ها برطرف شد. ولی حتی با شرایط جدید نیز تولید این محصول تا حد زیادی مربوط به روسیه و اوکراین می باشد.

الیاف این سنگ ها با وجود مشابهت بسیار با الیاف شیشه ای و حتی مشابهت فرآیند تولیدی، ویژگی های مقاومتی بهتری نسبت به آن دارد. الیاف بازالت برخلاف الیاف های شیشه ای در مقابل قلیایی ها، مواد اسیدی و نمکی بسیار مقاوم است به همین خاطر در بتن، پل ها و سازه های دریایی کاربرد وسیعی دارد.

سنگ بازالت چیست

سنگ بازالت سنگ های آذرین خروجی می باشند که در اثر انجماد یک ماگمای قلیایی در سطح دریا یا در نزدیکی سطح زمین یا در بستر دریا تشکیل شده اند. بازالت ها وسیع ترین گستره سنگ های آذرین را در کف اقیانوس ها و قاره ها دارند. به علت مجاورت با سطح زمین یا کف دریا و سرعت زیاد سرد شدن، رشد کریستالی در این سنگ ها هنگام انجماد نسبت به سایر سنگ های آذرین خیلی کمتر می باشد. این سنگ ها در موارد زیر مصرف خواهد شد:

• حفاظت حرارتی
• مواد اصطکاکی
• مخازن تحت فشار
• مقاطع باربر (پروفیل‌های ساختمانی)
• پره‌های آسیاب‌های بادی
• ورق‌های سیمانی مسلح
• تیرهای برق
• پوشش کشتی‌ها
• بدنه اتومبیل
• تجهیزات ورزشی
• مسلح کردن بتن
• ساخت بلندگو
• مصارف نظامی و فضایی
• پر کردن فضاهای خالی ساختمانی

ظرفیت ایران در سنگ های بازالتی

ایران ذخایر سنگ بازالت مشکی زیادی دارد اما همچنان از آن ذخایر بهره برداری نشده است. به گفته مهرداد شکوهی رازی چند سال است که کشورهای مختلف شروع به تولید الیاف بازالت کرده اند و ایران در این زمینه کاری انجام نداده است. وقتی از جاده قدیم قزوین-رشت حرکت کنید در دو سمت جاده منابع قابل توجه زیادی را مشاهده می کنید؛ منابعی که می تواند ثروت های قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد.

نکته قابل توجه این مسئله در این است که بهره برداری از منابع بازالت و تولید الیاف از آن حتی نیازی به سرمایه گذاری های سنگینی هم ندارد. در حال حاضر در کشور فناوری تولید ماشین ها و تجهیزات مورد نیاز معادن و کارخانه های فرآوری بازالت دسترسی نداریم. برای رفع این نیاز باید با کشورهای تولید کننده الیاف بازالتی روی آورد.

خوشبختانه در انتخاب شریک تجاری هیچ محدودیتی وجود ندارد و کشورهای مختلفی در زمینه تولید این محصول معدنی فعال هستند. تا چندین دهه قبل به دلیل کاربردهای نظامی گسترده الیاف بازالت فناوری آن محرمانه محسوب می شد و در اختیار تمام کشورهای جهان قرار نمی گرفت، اما اکنون کشورها آماده انتقال تجربیات خود می باشند. با برداشته شدن تحریم ها، این روند انتقال می تواند سرعت بیشتری هم بگیرد، علاوه بر روسیه و اوکراین که تولید کنندگان سنتی این محصول می باشند، بسیاری از کشورهای اروپایی و حتی چین از دانش و تجهیزات مورد نیاز برای تولید آن برخوردار هستند.

ذوب‌ریسی الیاف بازالت

به صورت کلی فرآیند تولید الیاف شیشه ای و سنگ بازالت شیاردار بسیار شبیه هم می باشند. هر دوی آن ها در ابتدا مواد کانی با حرارت بسیار زیاد ذوب می کنند و توسط کانال های انتقال دهنده به قسمت ذوب ریسی و صفحات رشته ساز که در این صنعت به جای اسپینرت به نام بوشینگ شناخته می شوند منتقل خواهد شد و با عبور از منافذ آن ها در هوای سرد به صورت رشته های لیفی در می آیند.

برخلاف الیاف شیشه ای، الیاف بازالت به صورت مستقیم و طبیعی از یک نوع سنگ تولید می شوند و به همین دلیل ترکیب اصلی آن وابسته به منبع تهیه آن سنگ است و امکان دخالت در ترکیبات آن بسیار کم می باشد. ترکیب شیمیایی این سنگ یکی از مهم ترین پارامتر موثر بر فرآیند بوده و تاثیر مستقیمی بر ویسکوزیته مذاب و دمای فرآیند دارد. از طرف دیگر خصوصیات مکانیکی و همچنین پایداری شیمیایی الیاف به ترکیب ساختاری و شیمیایی آن بستگی دارد؛ به صورت کلی ویسکوزیته مذاب به نسبت مولی اکسیدهای اصلی سازنده سنگ بستگی دارد.

کاربردهای الیاف بازالت

الیاف بازالت را می توان جایگزین الیاف شیشه ای نوع E با خصوصیات مکانیکی، حرارتی و شیمیایی بسیار بهتر نسبت به آن عنوان نمود؛ به همین دلیل کاربردهای این الیاف تقریبا با یکدیگر مشابه هستند. از الیاف بازالت به صورت رووینگ و نخ در ساخت پره توربین های بادی، مخازن تحت فشار و با استحکام بالا (صنایع نفت و گاز)، لوله های انتقال مواد شیمیایی و همچنین مخازن نگه داری آن مورد استفاده قرار می گیرد. از پارچه های با بافت های مختلف(ساده، ساتین و...)در تولید بدنه خودروها، قایق، کشتی و... استفاده می شود. ریسمان و طناب های بازالتی تهیه شده از نخ های بافته شده از مقاومت حرارتی عالی و ضریب حرارتی کم همچنین انعطاف پذیری بالا برخوردار بوده به همین دلیل در پانل های بتنی و لوله نیروگاه ها همچنین صنایع شیمیایی، هوایی و کشتی سازی به کار برده می شود.

الیاف بازالت در صنایع کشتی و قایق‌سازی

قایق سازان با استفاده از الیاف بازالت می توانند از مهم ترین مزایای الیاف این سنگ که ویژگی کششی و استحکام آن ها می باشد که به صورت قابل ملاحظه ای مانند الیاف شیشه ای نوع E عمل می کنند و گاهی الیاف بازالتی با الیاف شیشه ای نوع S هم ارتباط تنگاتنگی دارند. بنابراین استفاده از الیاف بازالتی به جای کربن و الیاف شیشه ای باعث کاهش هزینه ها خواهد شد. وقتی از جایگزینی مناسب الیاف شیشه ای نوع E در سازه برای تحمل ب استفاده می شود، الیاف بازالت نیز باعث استحکام بیشتر و باعث کاهش وزن خواهد شد.

قایق سازان علاوه بر خواص مکانیکی بالای الیاف های بازالتی، ویژگی مقاومت بالا در مقابل آب دریا، حرارت و عایق صوتی و هم چنین سازگاری با محیط زیست را از این الیاف به دست می آورند. سنگ بازالت یک سنگ سخت و سیاه و دانه ریز آتشفشانی با کمتر از ۵۲ درصد سیلیس است که به علت کمبود سیلیس یک سنگ قلیایی است. سنگ های بازاتی از گروه سنگ های آذرین است که بازمانده فعالیت آتش فشانی می باشد که در ایران به وفور پیدا خواهد شد. این سنگ ها به رنگ های گوناگون در طبیعت یافت می شود.

برای خرید انواع سنگ بازالت به شرکت فلات ایران مراجعه فرمایید.

شماره های تماس کارخانه ۰۹۱۲۲۷۸۴۹۶۰، ۰۹۱۲۱۲۴۴۹۶۰ و ۰۲۱۵۲۲۴۷۴۹ هستند.

*** محتوای این مطلب تبلیغاتی و از سوی سفارش دهنده تهیه شده است و ایرنا مسئولیتی درباره آن ندارد.