دو سناریو برای آینده بورس

به گزارش ایرناپلاس، کارشناسان خوش‌بینانه‌ترین شرایط را احیای برجام و حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌دانند که با فرض آن، سودآوری صنایع بورسی افزایش و روند رو به رشد شاخص نیز ادامه خواهد یافت. در مقابل بدترین شرایط برای بورس زمانی رقم خواهد خورد که بدون برجام، پیامدهای بعدی آن نیز شروع شود. علاوه بر این، ادامه تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز می‌تواند سودآوری برخی صنایع را کاهش دهد که نتیجه آن، افت کلی بازار و از دست رفتن جدابیت آن برای سرمایه‌گذاران خواهد بود.

احمد اشتیاقی کارشناس بورس و بازار سرمایه در گفت‌وگو با ایرناپلاس، چشم‌انداز بورس تا پایان امسال را برای دو متغیر تأثیرگذار بر این بازار یعنی برجام و نرخ ارز ترجیحی تحلیل کرده است.

چشم‌انداز بورس با برجام
به گفته اشتیاقی، در سناریوی خوش‌بینانه درباره توافق هسته‌ای یعنی احیای برجام، بهترین شرایط برای بازار سرمایه رقم خواهد خورد. وی در این رابطه توضیح داد: فعالان بازار سرمایه، همیشه نیم‌نگاهی به بازارهای موازی دارند. با احیای برجام، بازارهای موازی مانند بازار ارز، طلا و کالاهای بادوامی همچون خودرو، رشد بیشتری نخواهند داشت و چه بسا، بخشی از ارزش خود را نیز از دست خواهند داد.

وی همچنین با یادآوری کاهش کسری بودجه دولت در سناریوی احیای برجام و تأثیر آن بر بورس گفت: با احیای برجام، کسری بودجه دولت نیز بهبود می‌یابد و انتظار می‌رود نرخ اوراق بدهی که هم‌اکنون حدود ۲۲ درصد است پس از احیای برجام و با کاهش کسری بودجه دولت، کاهش خواهد یافت.

تأثیر دیگر احیای برجام بر بازار سرمایه از مسیر نرخ ارز خواهد بود. به گفته اشتیاقی انتظار می‌رود با احیای برجام، نرخ ارز به نرخ نیمایی برسد و بازار سهام با این نرخ، سودآور است. بنابراین با احیای برجام، بازاری که اکنون در کف خود قرار دارد همچنان بازدهی خواهد داشت.

این کارشناس بازار سرمایه، دیگر تأثیر مثبت احیای برجام را کاهش هزینه نقل‌وانتقالِ مالیِ بین‌المللی و کاهش هزینه‌های حمل کالا دانست که سودآوری شرکت‌های بورسی را افزایش می‌دهد. در مجموع، احیای برجام بهترین سناریو برای بازار سرمایه است و با فرض احیای برجام، اکنون بازار سرمایه، جذاب و روبه‌رشد است.

اشتیاقی چشم‌انداز بورس را در شرایط عدم احیای برجام نسبت به دیگر بازارها مقایسه کرد و گفت: اگر برجام احیا نشود، انتظار می‌رود بازارهای موازی بورس جذابیت بیشتری پیدا کنند. علاوه بر این، عدم احیای برجام این شائبه را ایجاد می‌کند که سیاست قیمت‌گذاری دستوری ادامه یابد و جای خود را به قیمت‌های رقابتی و کشف قیمت در بازار ندهد.

حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی بورس را جذاب می‌کند؟
یکی دیگر از متغیرهای تأثیرگذار بر بازار سرمایه، سرنوشت تخصیص دلار ۴۲۰۰ تومانی است. اشتیاقی درباره تأثیر دلار ۴۲۰۰ تومانی بر بورس گفت: به‌نظر می‌رسد این شیوه تخصیص ارز با توجه به کسری منابع ارزی، کسری بودجه و نیز فساد و رانت گسترده‌ نرخ ترجیحی و عدم تحقق هدف سیاست‌گذار، امکان تداوم نداشته باشد. بنابراین بهترین گزینه برای بازار ارز، حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی، تعادل در نرخ‌های نزدیک نیما و پرداخت یارانه به دهک‌های آسیب‌پذیر به عنوان سیاستی جبرانی است.

وی سناریوی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را دارای آثار مستقیم و غیرمستقیم برای بازار سرمایه و شرکت‌های بورسی دانست و توضیح داد: بخشی از بازار سهام و به‌طور خاص شرکت‌های دارویی، زراعی و شرکت‌های خوراکی با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی به طور مستقیم بهره‌مند می‌شوند. حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی این شرکت‌ها را از قاعده قیمت‌گذاری خارج می‌کند و قیمت محصولات آنها در بازار تعیین خواهد شد و بنابراین حاشیه سود آنها با افزایش نرخ، افزایش می‌یابد.

اشتیاقی تأثیر غیرمستقیم حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی را بر دیگر شرکت‌ها و صنایع بورسی، از مسیر کاهش کسری بودجه تحلیل کرد و گفت: انتظار داریم با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی، کسری بودجه دولت تا حدودی کاهش یابد و به‌دنبال آن نرخ اوراق بدهی مدیریت شود و بورس همچنان بتواند جایگاه خود را به عنوان نخستین‌ بازار جذاب برای سرمایه‌گذاری حفظ کند.

این کارشناس بورس و بازار سرمایه سناریوی بدبینانه درباره متغیر ارز برای بازار سرمایه را ادامه تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی دانست و گفت: برای شرکت‌ها و صنایعی که به‌طور مستقیم از افزایش نرخ ارز منتفع می‌شوند احتمال کاهش سودآوری با تداوم تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود دارد و دیگر شرکت‌ها و صنایع نیز از مسیر افزایش کسری بودجه آسیب خواهند دید. همچنین انتظار می‌رود با افزایش کسری بودجه، فشار روی نرخ اوراق بیشتر می‌شود و نرخ اوراق از نرخ‌های کنونی نیز فراتر خواهد رفت و در نتیجه بورس، جذابیت خود را از دست خواهد داد.