در این گزارش ۲۱۳ صفحه و چهارده بندی و با پیوست‌های مختلف، درباره فرایند اجرای برجام در سال های اخیر، آخرین وضعیت مذاکرات وین برای احیا این موافقت‌نامه توضیح داده شده است.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در این رابطه گفت: در این گزارش، مهمترین دستاوردها و چالش های اجرای برجام در ۶ سال گذشته و آخرین نتایج ۶ دور مذاکرات وین _ که تبلور شکست فشار حداکثری دولت آمریکا در برابر مقاومت مردم ایران است _ ارائه می‌شود.
وی با بیان اینکه این مذاکرات در آخرین هفته‌های کاری دولت دوازدهم به چهارچوب یک توافق محتمل برای رفع تحریم‌های غیرقانونی آمریکا نزدیک شده است، ابراز امیدواری کرد آنچه تا کنون امکان تحقق آن فراهم شده و در بخش سیزدهم این گزارش آمده، در ابتدای دولت سیزدهم، به یاری خداوند منّان و با هدایت رهبر معظم انقلاب، مدیریت رئیس‌جمهوری منتخب و حمایت مجلس شورای اسلامی با دستیابی به همه حقوق ملت بزرگ ایران تکمیل و موجب خرسندی و رضایت مردم ایران شود.
نتایج توافق و اجرای برجام
الف_ بین‌المللی
_ در شرایط گذار از دنیای دوقطبی و سیاست‌های ناهمگن قدرت‌های به ظاهر درجه اول دنیا، برای نخستین نوبت پس از جنگ جهانی دوم، این کشورها از سرِ ناچاری در موضع برابر مذاکراتی، با یک قدرت منطقه‌ای به مذاکره نشستند.
_ از نگاهِ آمریکا، کنار گذاشتن سیاست غنی‌سازیِ صفر بیان شکست رویکردهای تحریمی و تهدیدهای بود که لااقل برای یک دورۀ ۱۲ ساله دنبال می‌شد.
_ از منظر سازمان ملل متحد، این نخستین نمونه در تاریخ شورای امنیت بود که کشوری که هدف قطعنامه‌های متعدد شورای امنیت ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد بود، بدون حتی یک لحظه اجرای قطعنامه‌های الزام‌آور تحت آن فصل و بدون جنگ و درگیری بتواند از موضعِ مذاکراتیِ برابر پروندۀ خود را از دایرۀ پیامدهای فصل هفتم خارج سازد.
_ شکست پروژۀ امنیتی‌سازی و ایران‌هراسی در سطح جهانی که می‌توانست زمینۀ تهدید و برخورد نظامی را فراهم آورد، از سلسله نتایج بین‌المللی بیش از دو سال مذاکره طاقت‌فرسا برای جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آید.
_ پیروزی ارادۀ ملی دولتی که متکی به ملت بزرگ و دلاور خود بود، وقتی حاصل آمد که توانست با استمرار غنی‌سازی، حفظ ماهیت آب سنگین رآکتور اراک و ادامۀ کار فردو به عنوان نمادهای آشکار حاصل از آن مقاومت، جایگاه خود را در صحنۀ بین‌المللی احراز کند.
ب_ منطقه‌ای
_ در بُعد منطقه‌ای، مذاکرات هسته‌ای، برجام و قطعنامۀ ۲۲۳۱ برای نخستین مرتبه با وضوحی بسیار بالا شکافِ عمیقی میان بخشی از حاکمیت آمریکا و رژیم صهیونیستی ایجاد کرد.
_ مهمترین موضع‌گیری در این زمینه از سوی خانم نانسی پلوسی اتخاذ شد. او اشاره کرد این سخنرانی (سخنرانی نتانیاهو در کنگره آمریکا) به ضرر مذاکرات اتمی با ایران است و می‌تواند پیامی اشتباه در رابطه با شانسی که قرار است به دیپلماسی داده شود، بفرستد.
_ عدم موفقیت گروه لابی صهیونیست‌ها موسوم به ایپک که بیش از ۴۰ میلیون دلار فقط برای رد برجام در کنگرۀ آمریکا هزینه کرد، یکی از موارد نادر شکست ایپک در موضوعی مرتبط با خاورمیانه بود.
_ توانایی‌های سیاسی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران برای حل بحران‌های عمیق منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای براساس منافع ملی کشور طی این روندِ مذاکراتی بر همگان آشکار شد.
_ موانع ناشی از تحریم‌ها در ارتباط ایران با شرکای آسیایی به ویژه روسیه، چین و هند و نیز همسایگان منطقه‌ای برداشته شد.
_ باعث شد حضور منطقه‌ای ایران، منزلت دوستان و متحدان جمهوری اسلامی ایران را تقویت کند.
ج_ داخلی
_ مطالبۀ میلیون‌ها ایرانی در تحقق شعار اصولی «انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست» حفظ شد.
_ عزت و غرور ملی تحکیم یافت
_ زمینۀ تقویت و جهش توانایی‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی و علمی کشور را در راستای خودباوری و اقتصاد مقاومتی فراهم ساخت.
_ صدور قطعنامۀ ۲۲۳۱ به تقویت روحیۀ اعتمادبه نفس و حفظ افتخار ملّی در کشور انجامید.
_ قطعنامه ۲۲۳۱ انسجام و وحدت و همبستگی عمومی را میان ایرانیان داخل و اکثریت مقیم در خارج، تقویت کرد.
_ مذاکرات، به ارتقای بلوغ سیاسی و مُدارای اجتماعی با همۀ کشاکش‌ها و ناجوانمردی‌ها انجامید.
_ مذاکرات برای نخستین و شاید آخرین نمونه، روی پروژه‌های مهم ملّی کشور نورافکن افکنده شد تا در فضایی آزاد، منتقدان بتوانند همۀ اشکال‌ها و ایرادهای مورد نظر را وارد آورند.
_ حتی اتهام‌زنندگان آنگونه که در کشاکش‌ها و مناظره‌های انتخاباتی ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ مشهود بود، برجام را فی‌نفسه مهم و تثبیت و بقای آن را خواستار شدند.
_ برای نخستین‌بار، پس از گشایش‌های حاصل از شفاف‌شدن تبادلات مالی و تصحیح سازوکارهای اداری که به دلیل تحریم‌ها شکل پیچیده‌ای به خود گرفته و زمینۀ سوءاستفاده را فراهم ساخته بود، امکان گسترش عدالت اجتماعی به شرط استمرار روند برنامه‌ای این توافق پیش‌بینی و محقق شد.
نظر شما