به گزارش ایرناپلاس، همه گروههای جامعه در شرایطی دشوارتر از گذشته از نظر تامین معیشت قرار دارند؛ در نتیجه بیشتر وعدههای نامزدهای ریاست جمهوری بر پایه مسائل اقتصادی شکل گرفته است، در حالی که کاندیداها میتوانند با توجه به فعالیت افراد در بخشهای مختلف از جمله فرهنگ، بهطور غیرمستقیم، معیشت آنها را تحت تاثیر قرار دهند؛ آن هم در این روزهای کرونایی، مشکلات خاص خود را دارند.
سید جلال فیاضی کارشناس رسانه و مشاور عالی بنیاد فرهنگی هنری بینالمللی امام رضا(ع) در گفتوگو با خبرنگار ایرناپلاس درباره اقداماتی که نامزدهای ریاست جمهوری میتوانند برای جذب آرای اهالی فرهنگ انجام دهند و همچنین مسائلی که فرهنگیان باید به آن بیشتر توجه داشته باشند، توضیح داد.
ایرناپلاس: به نظر شما نامزدهای ریاست جمهوری چگونه میتوانند رای اهالی فرهنگ و رسانه را جلب کنند؟
فیاضی: نامزدهای ریاست جمهوری باید نگاهشان را به اهالی فرهنگ و هنر، نویسندگان و بویژه سلبریتیها در حوزه هنر از یک نگاه ابزاری به یک نگاه شناختی و همکاری تبدیل کنند. زیرا در دورههایی دیدیم که عمدتا این قشر برای جلب آرا، مورد استفاده نامزدها قرار گرفتند. البته به نظرم اهالی فرهنگ و هنر باید نسبت به این مساله توجه داشته باشند و تلاش کنند که مورد استفاده ابزاری قرار نگیرند.
نامزدهای ریاست جمهوری در ارتباط با تشکلها و شخصیتهای فرهنگی و هنری و گفتوگوی صمیمانه با آنها، میتوانند در جریان جزئیات مشکلات و مطالبات آنها قرار گیرند؛ راهکارهای حل مشکلات را جستوجو کرده و با استفاده از تیمهایی که دارند این راهکارها و مطالبات را به برنامههای خود اضافه کنند. در مرحله بعد آنها میتوانند در گفتوگوهایی که در ایام انتخابات دارند، برنامههای کاربردی و عملیاتی خود را در حوزه فرهنگ ارائه کنند.
به عنوان فردی که سالها در حوزه رسانه کار کرده، معتقدم نامزدهای ریاست جمهوری باید درباره تعدد مراکز فرهنگی که در تقابل همدیگرند، راهکاری بیندیشند. به این مفهوم که دستگاههای فرهنگی متفاوتی داریم که هر کدام به صورت جزیرهای کار میکنند. هر کدام در تقابل فرهنگی با هم کار میکنند، همچنین در ارتباط با مفاهیم فرهنگی با یکدیگر در تضاد جدی هستند.
البته به طور قطع نامزدهای ریاست جمهوری در برخی از مفاهیم فرهنگی باید به دیدگاه واحدی برسند. برای مثال تکلیف موسیقی و برخی دیگر از ابعاد فرهنگ مانند شعر و نوشتن و در کل مساله ممیزی در کارهای فرهنگی باید کاملا روشن شود. این حوزه باید چارچوب مشخصی داشته باشد. نگاههای سلیقهای حتی در سینما نباید وجود داشته باشد.
تعداد مراکز فرهنگی زیاد است، همچنین در سلایق فرهنگی و هنری تنوع داریم و هیچگاه تلاشی انجام نشده تا این سلایق و مفاهیم به هم نزدیک شوند، در نتیجه گرفتار اقدامات متناقض میشویم. اهالی فرهنگ و هنر نه تنها در خلق آثار فرهنگی و هنری آزار میبینند، بلکه ممکن است این مسائل آنها را دلسرد و برای حضور در انتخابات مردد کند.
مفاهیم مشخص فرهنگی و هنری که امروز محل اختلافنظر است؛ در ارتباط با سینما، موسیقی، کتاب، شعر و همه بخشها و چهارچوبهایی که مورد قبول جامعه هستند، پرهیز از نگاه سلیقهای به موضوع و پرهیز از افراط و تفریط، میتواند اهالی فرهنگ و هنر را امیدوارتر کند. همچنین میتواند برای آینده فعالیتهای فرهنگی با جلوگیری از برخی از موازی کاریها، برای خلق آثار برجسته به هنرمندان کمک کند.
ایرناپلاس: در دورههای گذشته، بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر در تبلیغات انتخابات حضور داشتند. شما به استفاده ابزاری از آنها اشاره کردید، آیا کمرنگ شدن حضور هنرمندان در این دوره به دلیل همان استفاده ابزاری است یا هنوز زمان این فعالیت فرا نرسیده است؟
فیاضی: اصولا رقابت انتخاباتی در این دوره، آنگونه که در دورههای گذشته بوده شکل نگرفته است و در کل، جامعه شور انتخاباتی ندارد. عدهای معتقدند که نیازی به شور انتخاباتی نداریم و همین عده از مردم کافی هستند. از طرفی عدهای معتقدند که باید تلاش کرد با توجه به تاکیدات رهبری که برای حضور حداکثری و انتخابات پرشور فرمودند، تلاش شود و با حضور مردم در صحنه انتخابات گستردهتر شود.
بخشی از این شور، به فضای کلی انتخابات و بخشی به این باز میگردد که اهالی هنر با توجه به تجربههای گذشته، تا اندازهای در ورود به این حوزه احتیاط میکنند. به نظرم احتیاط بدی نیست، اما باید زمینههایی را فراهم کنند که اصل مطالبات فرهنگی در ادبیات نامزدها جایگاه مناسبی پیدا کند.
ایرناپلاس: آیا میشود گفت که وضعیت اقتصادی جامعه آنقدر حساس است که باعث شده کمتر به مساله فرهنگ در برنامه نامزدها توجه شود؟
فیاضی: به دلیل مشکلات جدی اقتصادی و معیشتی که وجود دارد، تمرکز نامزدها بیشتر روی مسائل اقتصادی است و سعی کردند که مقداری در این مورد صحبت کنند. بهگونهای که به نظر میرسد سفره مردم برای نامزدها به قالیچه حضرت سلیمان تبدیل شده تا رویش بنشینند و به سمت پاستور پرواز کنند.
همین مشکلات باعث شده هنوز از هیچکدام بحث جدی درباره هیچ یک از مسائل فرهنگی نشنویم همچنانکه حتی در حوزههای اقتصادی نیز راهکار جدی و ساختارمند درباره حل مشکلات نشنیدیم و مسابقهای درباره بالا بردن یارانهها و وعدههاست.
بسیاری معتقدند که افزایش یارانه که مساله کاندیداها شده، موضوع اقتصادی است و در یک اقتصاد سالم اصولا نباید یارانه مفهومی داشته باشد. در اقتصاد سالم با وجود اشتغال و اقتصاد پویا باید یارانه را از ادبیات اقتصاد حذف کنند، اما به این دلیل که راه حلها و راهکارهای مناسب ارائه نمیشود، اکنون مساله افزایش یارانه مطرح شده و خود این میتواند به فرهنگِ تولید و کار و مسائل اقتصادی لطمه بزند.
ایرناپلاس: فکر میکنید که اگر در این روزها نامزدهای ریاست جمهوری درباره مسائل فرهنگی صحبت کنند، از طرف مردم خریدار دارد یا جامعه هم در شرایطی نیست که با این وعدهها به رای دادن جذب شوند؟
فیاضی: جامعه یک جامعه تک بعدی نیست و همه ابعاد آن مورد توجه است. رئیس قوه مجریه باید همه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، هنری و ورزشی، را مورد توجه قرار دهد. صرف اینکه اقتصاد تبدیل به مساله اصلی در جامعه شدهاست؛ نمیتوانیم باقی مسائل را نادیده بگیریم.
اهالی فرهنگ و هنر علاقهمندند تا بدانند دیدگاه رئیسجمهوری آینده به مسائل فرهنگی و هنری چیست. تعداد این اهالی کم نیست هرچند با مشکلات معیشتی مواجهاند و با ارائه این دیدگاهها میتوانند تصمیم جدیتری برای انتخاب بگیرند. اهالی فرهنگ و هنر و فعالان اجتماعی گرفتار مشکلات معیشتی هستند و از طرفی مطالبات محتوایی و نگرشی مورد توجه آنهاست تا مشخص شود فضای فرهنگی و هنری چه سمت و سویی خواهد رفت.
نظر شما