اقدامات دولت در حوزه زنان؛ از حرف تا عمل

به گزارش ایرناپلاس، به‌تازگی اینفوگرافی در یکی از رسانه‌ها منتشر شده که در آن آمده، «رئیس‌جمهوری دولت تدبیر و امید که گفته بود در فرصت‌های اجتماعی فرقی میان زنان و مردان نخواهد بود، نتوانست وعده‌های خود در حوزه زنان را عملی کند.»
در شرایطی که در این اینفوگرافی یکی از وعده‌های عملی نشده دولت، حضور زنان در ورزشگاه‌ها و رفع تبعیض‌های جنسیتی اعلام شده که دولت و  معاونت زنان و خانواده بارها متهم به پیگیری این موضوع‌ها شده‌اند. با وجود بسیاری از مخالفت‌ها در داخل کشور، ایستادگی دولت و وزارت ورزش باعث شد در چند نوبت از جمله در مسابقه فوتبال ایران و کامبوج، زنان در استادیوم آزادی حضور یابند و در بسیاری از استان‌ها نیز این مانع برداشته شد.

عملکرد دولت در حوزه زنان را می‌توان در پنج بخش «رفع تبعیض میان زنان و مردان، ایجاد محیط امن برای زنان در فضاهای مختلف کشور، بازگشت منزلت به جایگاه واقعی زنان، بازنگری در قوانین مدنی و خانواده و ارتقا شاخص‌های بهداشت و سلامت خانواده» تقسیم کرد.

رفع تبعیض میان زنان و مردان
دولت تدبیر و امید در سال‌های گذشته تلاش کرده نسبت به رفع تفاوت میان زنان و مردان در برخورداری از فرصت‌های برابر اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی اقدام کند. یکی از مهمترین دستاوردهای دولت دوازدهم درحوزه زنان، تدوین و تصویب شاخص‌های عدالت جنسیتی است که بر پایه شرع مقدس و سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب انجام شده است.

در این مورد، تحقق عدالت جنسیتی با ارائه شاخص‌ها و تهیه شناسنامه آن در ۳۱ استان انجام شد که در این شاخص‌ها، فصلی به آموزش اختصاص یافته که محورهای متعدد شاخص‌های عدالت جنسیتی در آن دیده شده است. در این میان افزایش پوشش تحصیلی دختران بازمانده از تحصیل در مناطق محروم، ارتقای مهارت‌های شغلی زنان روستایی و استانداردسازی محصولات آنها، حمایت از صندوق‌های اعتباری خرد زنان، توان افزایی شغلی زنان با تاکید بر زنان سرپرست خانوار و ارتقای ظرفیت‌های سازمان‌های مردم نهاد در حوزه زنان برخی از اقداماتی است که برای رفع تبعیض جنسیتی و ایجاد فرصت‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در دولت تدبیر و امید انجام گرفته است.

درباره جذب دختران بازمانده از تحصیل در ۵ استان و افزایش مشارکت اجتماعی دختران نیز بین وزارت آموزش و پرورش و معاونت زنان تفاهم‌نامه همکاری به امضا رسیده است.

ایجاد محیط امن برای زنان
همچنین دولت برای ایجاد محیطی امن برای زنان در همه فضاهای کشور اقداماتی همچون اجرای برنامه ملی بازاریابی، بازارداری محصولات و صنایع‌دستی زنان، توانمندسازی زنان در سکونت‌گاه‌های غیررسمی، ارتقای مهارت‌های ارتباطی از طریق شبکه‌های اجتماعی، تقویت مراکز بازتوانی زنان آسیب دیده و در معرض آسیب، طراحی نظام هماهنگ توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، توانمندسازی اقتصادی زنان زندانی و مشارکت در تدوین برنامه ملی کنترل و کاهش را انجام داده است.

معاونت امور زنان ضمن تدوین طرح جامع توانمندسازی، به انجام اقدامات دیگری در قالب پروژه‌های ملی و استانی با رویکرد توانمندسازی برای زنان سرپرست خانوار پرداخت که از جمله می‌توان به اجرای طرح‌های توانمندسازی اقتصادی-اجتماعی زنان سرپرست خانوار اشاره کرد؛ در این راستا در مجموع نزدیک به ۱۴ هزار زن سرپرست خانوار در سطح کشور وارد عرصه اشتغال به ویژه مشاغل خانگی شدند.

بر اسای آمار اعلام شده، نیمی از زنان سرپرست خانوار در سکونت‌گاه‌های غیررسمی ساکن هستند. معاونت زنان در تفاهم‌نامه‌ای با وزارت کشور و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، ۷ هزار و ۷۰۰ نفر از زنان سرپرست خانوار ساکن در سکونت‌گاه‌های غیر رسمی را در ۱۵ استان شناسایی کرد و ضمن ارائه آموزش‌های لازم برای ارتقای مهارت‌های اجتماعی آنها توسط تسهیل‌گران و تشکیل گروه‌های مشارکت محلی در هر محله، ظرفیت کارِ گروهی و تیمی برایشان فراهم کرد.

همچنین ۶ هزار و ۲۰۰ زن سرپرست خانوار علاقمند به ایجاد یک شغل خانگی در ۲۴ استان، شناسایی و بر اساس الگوی نوین توسعه، مشاغل خانگی با آموزش مهارت در حرفه‌های خاص به بازار متصل شدند.

بازگشت منزلت به جایگاه واقعی زنان
افزایش نرخ پوشش تحصیلی دختران در دوره ابتدایی به ۹۸.۸ درصد، افزایش نسبت زنان فعال دارای تحصیلات عالی به کل جمعیت زنان تا ۴۸.۲ درصد، افزایش تعداد بیمه‌شدگان زن، افزایش فعالیت تشکل‌های سیاسی زنان، افزایش تعداد سازمان‌های مردم نهاد زنان، افزایش تعداد ناشران فعال زن نیز از دیگر اقدامات دولت در راستای بازگشت منزلت به جایگاه واقعی زنان است.

در همین راستا دولت برای توانمندسازی سازمان‌هایی که در حوزه زنان و خانواده فعالیت می‌کنند، اقداماتی انجام داد و بسیاری از سازمان های مردم نهاد تحت آموزش قرار گرفتند.
همچنین پیش از شیوع کرونا، نشست‌های منطقه‌ای وسیع و دوره‌های توان‌افزایی برگزار شد که از آن استقبال خوبی به عمل آمد که با شیوع کرونا، این دوره‌ها در فضای مجازی برگزار می‌شود.

حضور سازمان‌های مردم نهاد در فعالیت‌های آموزشی، جذب و مشارکت در کارگاه‌های محلی سبب شده است تا ۱۶۷ پروژه در قالب اولویت‌بندی‌های معاونت زنان به ویژه در حوزه تحقق عدالت جنسیتی با این سازمان‌ها منعقد شود تا فعالیت‌ این تشکل‌ها ذیل برنامه تحقق عدالت جنسیتی قرار گیرد.
معاونت زنان همچنین برای توانمندسازی این سازمان‌ها، اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی پروژه‌نویسی و جذب مالی برای ۲۲۰۰ نفر از نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد کرده است. علاوه بر این، دولت اقدام به تدوین سند ارتقای وضعیت زنان در استان‌های کشور بنا بر نیازها و شرایط خاص هر استان کرد. این سند از مساله‌یابی شروع و به راهکار و برنامه‌های اجرایی منتهی می‌شود.

بازنگری در قوانین مدنی و خانواده
در حوزه بازنگری در قوانین مدنی و خانواده، دولت و به ویژه معاونت زنان تلاش کرده است تا با تدوین لوایح مختلف و ارسال آن به مجلس اقدامات نتیجه‌بخشی را انجام دهد. بازپژوهی حقوق زنان و ارائه پیشنهاد اصلاح قوانین، مقررات و سیاست‌های حوزه زنان و خانواده از جمله پیگیری تصویب لایحه کاهش ساعت کاری زنان شاغل دارای شرایط خاص، لایحه بیمه زنان خانه‌دار، آیین‌نامه بیمه فراگیر اجتماعی (بیمه‌های چند لایه)، لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت، پیشنهاد مجازات‌های جایگزین برای زنان زندانی در حوزه اعتیاد و مواد مخدر، رفع مشکل تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایران با مردان خارجی، لایحه حذف تبصره ماده ۲۶ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، پیشنهاد ۱۰ ماده به کارگروه تدوین لایحه اصلاح قانون تعزیرات موضوع اصلاح کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی معاونت حقوقی قوه قضائیه در موضوع خشونت خانگی و قاچاق انسان سال ۱۳۹۲، پیگیری اجرای قانون و رفع مشکل مصوبه افزایش مرخصی زایمان از ۶ ماه به ۹ ماه، مشارکت در تدوین برنامه عمل ۱۰ ساله حقوق کودک و نوجوان از جمله این موارد است.

ارتقای شاخص‌های بهداشت و سلامت زنان
همچنین اجرای طرح غربالگری رایگان سرطان‌های زنان در سراسر کشور با اولویت کارکنان زن و زنان سرپرست خانوار، اجرای برنامه ساماندهی مشاوره پیش از ازدواج برای بهبود سبک زندگی زناشویی در مراکز آموزش هنگام ازدواج دانشگاه‌های علوم پزشکی سیستان و بلوچستان و گلستان از طریق برنامه و توانمندسازی پزشکان زنان و زایمان و ماماها، از دیگر اقدامات دولت تدبیر و امید برای ارتقای شاخص‌های بهداشت و سلامت زنان است.

از دیگر برنامه‌های دولت در این زمینه می‌توان به تهیه نسخه‌های آموزشی و توزیع بین مادران مراجعه کننده به بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه‌های علوم پزشکی جیرفت، فسا، بابل، بجنورد، مازندران و بم از طریق برنامه حمایت از سیاست‌های سلامت باروری و حفظ پروسه طبیعی تولد، حمایت از تهیه و ارایه مکمل های غذایی مورد نیاز (قرص آهن، مولتی ویتامین و اسیدفولیک) برای استفاده مادران نیازمند در دانشگاه های علوم پزشکی سیستان و بلوچستان، کردستان، هرمزگان و کرمان از طریق حمایت از برنامه تهیه و ارائه مکمل‌های غذایی مورد نیاز زنان باردار و شیرده در مناطق نابرخوردار یا کمتربرخوردار اشاره کرد.

غربالگری (سنجش و شناسایی) سلامت جسمی و رفتاری همه دانش‌آموزان دختر مدارس شبانه‌روزی در همه پایه‌های تحصیلی دوره اول متوسطه، آموزش مباحث بهداشتی به افراد فوق در مناطق تحت پوشش دانشگاه‌های علوم پزشکی آذربایجان غربی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و هرمزگان از طریق اجرای برنامه سنجش و آموزش دانش آموزان دختر مدارس شبانه روزی(مناطق محروم) از دیگر اقدامات دولت در حوزه ارتقای شاخص های بهداشت و سلامت زنان است.