به گزارش ایرناپلاس، همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ بحرانی بود که به جامعه یادآوری کرد رفتار تک‌تک افراد آن روی زندگی همه اعضا تاثیر می‌گذارد. به دلیل سادگی انتقال این بیماری میان افراد، رعایت پروتکل‌های بهداشتی به صورت فردی کافی نیست و همه باید برای مقابله با آن افراد با یکدیگر همکاری کنند. در حالی که با اینکه بیش از هشت ماه از شیوع این بیماری می‌گذرد، رفتارهای پرخطر از طرف بخشی از جامعه زندگی همه را به خطر می‌اندازد.
با هدف تاکید بر فرهنگ رعایت پروتکل‌های بهداشتی و رفتاری مسئولانه، اسماعیل شفاعی مدیرکل شورای فرهنگ عمومی کشور ۱۹ مهرماه اعلام کرد که سند «ترویج فرهنگ مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی برای مقابله با ابعاد بیماری کرونا» تدوین و تصویب شد.
او به خبرنگار ایرناپلاس در توضیح چرایی تهیه این سند گفته بود: شورای فرهنگ عمومی کشور با توجه به اهمیت موضوع‌های مرتبط با همه‌گیری بیماری کووید-۱۹، ضرورت ایجاد بسترهای فرهنگی و اجتماعی لازم برای مقابله با ابعاد این بیماری، با توجه به توصیه‌های مراکز بهداشتی و درمانی بین‌الملی و داخلی و همچنین دستورات رهبر معظم انقلاب درخصوص کرونا، اقدام به تدوین و تصویب سند ترویج فرهنگ مسئولیت‌پذیری اجتماعی برای مقابله با ابعاد بیماری کووید-۱۹ کرده است.
بخشی از سند ترویج فرهنگ مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی برای مقابله با ابعاد بیماری کرونا به نقش آموزش‌وپرورش در این دوران باز می‌گردد.
مجتبی همتی‌فر، کارشناس مسائل آموزش‌وپرورش و دکترای فلسفه تعلیم و تربیت در این‌باره به خبرنگار ایرناپلاس توضیح داد: درباره محتوای این سند هنوز نمی‌توان ارزیابی محتوایی کرد و روش‌ها را مورد بررسی قرار داد؛ اما اصل تهیه این سند اقدام درستی است. بخشی از بحرانی که با آن مواجه‌ایم، همه‌گیری این بیماری و زمان طولانی درگیری جامعه با آن است. در حالی که در مسائل کوچکتر مانند آنچه در زمان فروریختن برج پلاسکو اتفاق افتاد، شاهد ایفای نقش مردم در جریان مزاحمت و اختلال در گروه‌های امدادی و آتش‌نشانی بود.
باید هر فرد رفتار درست را وظیفه خود بداند
به گفته این کارشناس، در مدیریت بحران علاوه بر نقش دستگاه‌های حاکمیتی، نقش مردم اهمیت زیادی دارد؛ کسانی که درگیر بحران‌اند و افراد پیرامون بحران، نقش مهمی در مدیریت آن دارند.
او ادامه داد: بیش از آنکه برای اصلاح رفتارها برخورد حقوقی انجام شود، به فرهنگسازی نیاز داریم تا هرکس رفتار درست را وظیفه خود بداند. در جامعه از نظر فردی و دینی افراد مسئولیت‌هایی دارند که باید در نظر قرار بگیرد. از جمله وظایف شخص و خانواده‌ها رعایت آموزه‌های دینی و فرهنگ اجتماعی است که مثال ساده آن رعایت بهداشت فردی و محیطی در این دوران است.
او تاکید کرد: بعد از فرهنگسازی، مسئولان می‌توانند به سمت راهکارهای قهری مانند ممنوعیت تردد و جریمه‌های رعایت نکردن قوانین توجه کنند. به نظرم ترویج فرهنگی، بال دیگر رفتارهای قهری است. البته گاهی در برابر افرادی که به خطای خود پافشاری می‌کنند لازم است موانعی قرار بگیرد تا رفتار نادرست آنها، جامعه را متحمل هزینه‌های بیشتر نکند.
ترویج فرهنگی، بال دیگر رفتارهای قهری است. البته گاهی در برابر افرادی که به خطای خود پافشاری می‌کنند لازم است موانعی قرار بگیرد تا رفتار نادرست آنها، جامعه را متحمل هزینه‌های بیشتر نکند. تاثیر غیرمستقیم رفتار مسئولان در رفتار مردم
دانش‌آموزان و خانواده‌ها گروه مخاطب مهمی هستند که در فرهنگسازی اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرند.
همتی‌فر با یادآوری نقش آموزش‌وپرورش در فرهنگسازی اجتماعی، بیان کرد: بخشی از مسائل درباره مسئولیت‌پذیری به تک‌تک افراد بازمی‌گردد. افرادی که در جامعه مرجع هستند، رسانه‌ها و به ویژه مسئولان که مجری سیاست‌ها و قوانین‌اند، نقش تاثیرگذاری بر گسترش و همه‌گیری آن دارند. رفتار مسئولان از موارد اثرگذار و به شکل غیرمستقیم در رفتار مردم تاثیرگذار است.
این پژوهشگر مسائل آموزشی با تاکید بر اینکه جامعه درباره اجرای برخی از آموزه‌های دینی و فرهنگی غفلت کرده است، ادامه داد: با تاکیدی که به دین فردی داشتیم از حوزه‌های اجتماعی غفلت کردیم و این عملا باعث شد برخی از مسائل مورد توجه قرار نگیرد. در دوره‌هایی به امر به معروف و نهی از منکر توجه نشده است و در تعابیر و ضرب‌المثل‌هایی که وارد فرهنگ ما شد گفته شد؛ عیسی به دین خود و موسی به دین خود، یا سرت به کار خودت باشد، این در حالی است که در داستان‌هایی مانند ماجرای افرادی که بر کشتی سوار هستند و یک نفر مشغول سوراخ کردن کشتی است، به تاثیرگذاری افراد جامعه تاکید شده است.
بی‌مسئولتی افراد در مواجهه با بیماری کووید-۱۹ به جامعه آسیب می‌زند و همچنین سلامت اعضای خانوده آنها را به خطر می‌اندازند.
همتی‌فر در این‌باره گفت: در این روزها برخی تخلف‌های اجتماعی روی سلامت افراد تاثیر می‌گذارد. پیش از این شاهد جنبش‌هایی مانند اهدای عضو یا کمک‌های خیریه برای آزادی زندانی‌ها و نجات اعدامی‌ها بودیم در صورتی که رفتار غیرمسئولانه برخی افراد در دوران همه‌گیری کرونا، موجب کشته شدن ده‌ها نفر می‌شود
اول فرهنگسازی، بعد تاکید دوباره در کتاب‌های درسی
این کارشناس درباره نقش وزارت آموزش‌و پرورش در جامعه و میزان تاثیرگذاری آن در مقابله با شیوع گسترده کرونا گفت: اصل در رعایت بهداشت فردی است که پیش از این هم در همه مقاطع تحصیلی به آن توجه شده است. رفتارهایی مانند ماسک‌زدن و شستشوی دست‌ها رفتاری خاص در دوران همه‌گیری است که در این روزها شورای فرهنگ عمومی به آن ورود کرده است. با توجه به اینکه مدارس در این روزها تعطیل هستند در فیلم‌ها و محتوای تولیدی در این زمینه اشاره‌هایی به رفتار درست شده است.
او با بیان اینکه مساله رعایت پروتکل‌های بهداشتی مساله‌ای مرتبط با فرهنگ عمومی است و نمی‌توان انتظار داشت در موضوع‌های کتاب درسی جای داشته باشد، ادامه داد: برخی مسائل باید به شکل ضمنی و در کل دوره‌های تربیتی مورد توجه قرار گیرند؛ یکی از آنها موضوع همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ است.
همه انسان‌ها نسبت به جامعه و طبیعت مسئول‌اند. اگر در افراد مهارت کلی ایجاد شود در چنین شرایطی با مشکل مواجه نخواهیم شد؛ اما به این دلیل که کنکور امکان پرداختن به این موارد را برای دانش‌آموزان محدود کرده است، دانش‌آموزان بیشتر به سمت دانش تمایل پیدا کرده‌اند و مواردی مانند رفتارهای اجتماعی تا حدی کم‌رنگ شده است.
در مباحث کلاس‌های آموزش‌وپرورش اگر به صورت کلی، مسئولیت‌پذیری را به عنوان شایستگی اجتماعی آموزش دهیم، همه موارد از جمله رفتار درست در مقابله با بیماری کووید-۱۹ را هم شامل می‌شود.
نظر شما