وظیفه رسانه‌ها برای فهم درست مردم از عملکرد دولت‌ها چیست؟

به گزارش ایرناپلاس، رئیس‌جمهوری ۲۸ مرداد در سخنرانی خود در حضور مدیران صداوسیما، خواستار اطلاع‌رسانی از مقایسه‌ خدمات انجام شده در دولت‌ها شد.
حسن روحانی با بیان اینکه صداوسیما رسانه ویژه‌ای است، افزود: همه مطبوعات و فضای مجازی در صحنه بیان و اطلاع‌رسانی فعال هستند اما صداوسیما امتیازهای ویژه‌ای دارد. علاوه بر اینکه یک رسانه بسیار گسترده‌ای است و ملی، به این معنا که سراسر کشور را تحت پوشش قرار می‌دهد و انحصارا آنتن پخش را در اختیار دارد؛ از طرف دیگر برای مردم این رسانه بسیار مهم است.

رئیس جمهوری در سخنان خود به این نکته مهم اشاره کرد: اگر بخواهیم کارمان را به دنیا یا به مردم خودمان معرفی کنیم یکی از راه‌ها مقایسه است. یعنی کارمان را باید با کار همسایگان و دنیا مقایسه کنیم یا با کار دوره‌های گذشته در کشور. اگر مقایسه نکنیم، موفقیت، کامیابی یا ناکامی خیلی روشن و واضح نیست.

«داود صفایی» عضو هیات علمی دانشکده خبر و ارتباطات، دانشگاه آزاد تهران مرکز درباره درخواست رئیس‌جمهوری مبنی بر مقایسه عملکردها به خبرنگار ایرناپلاس گفت: خواست رئیس جمهوری، درست و منطقی است. روحانی، آمار و اطلاعاتی درباره اینکه دولت اقدامات زیربنایی انجام داده، ارائه داده‌اند. باید در نظر داشته باشیم که این دولت شرایط بسیار سخت اقتصادی و سیاسی را تحمل کرده و تحت فشارهایی است که در ۷۰ سال اخیر در دنیا کم‌نظیر بود.

وی با بیان اینکه دولت از رسانه انتظار دارد افکار عمومی را روشن کند و توضیح دهد چه کارهای بزرگی انجام شده است، تاکید کرد: باید توجه داشت که رسانه‌های داخلی مخاطبان کمی دارند و  اینکه گفته می‌شود ۸۰ درصد مردم از صداوسیما استفاده می‌کنند، چندان واقعیت ندارد.
وقتی این رسانه توسط مردم دیده و بدتر از آن باور نشود، به این معنی است که اگر زمانی اطلاعات درست ارائه کند، مخاطبان آن رسانه، گفته‌ها را باور نخواهند کرد. این وضعیت بدتر سبب می‌شود رئیس‌جمهوری نیز به خواست خود نرسد. برای مثال رئیس‌جمهوری، با اعلام موضوعی، می‌خواهد اطلاعات به گوش مردم برسد. برای مثال اگر کمبود برق در کشور وجوددارد، با همکاری مردم این کمبود برطرف شود. اما اگر مردم به صداوسیما توجه نکنند و نشنوند، خواسته مهم دولت هم انجام نمی‌شود.

صفایی افزود: نکته دیگر اینکه در این شرایط مجموعه ریاست جمهوری از شبکه‌های اجتماعی برای معرفی فعالیت‌ها و عملکرد دولت استفاده کنند زیرا اخبار و ساخت برنامه‌های خبری سیما کُل‌نگر است و مردم کمتر مفهوم مطالب را متوجه می‌شوند. در واقع اخبار سیما به دلیل نوع ارایه نامناسب، بیشتر توسط افراد متخصص درک می‌شود و برای انتقال پیام دولت، باید تغییراتی در شیوه ارائه اخبار سیما وقوع دهد. مطبوعات با افت شدید شمارگان، مخاطبانشان را از دست داده‌اند، بنابراین شبکه‌های اجتماعی رسانه مناسب‌تری برای انتقال پیام دولت به مردم هستند.

مطبوعات، تیراژ و مخاطب خود را از دست داده‌اند
صفایی با تاکید بر اینکه وقتی رسانه دیده نشود، تبلیغ، اطلاع‌رسانی و آموزش آن نیز دیده نخواهدشد، توضیح داد: مطبوعات ما تیراژ و مخاطب خود را از دست داده‌اند. اگر مطبوعات به بررسی مساله‌ای بپردازند، صدای آنها شنیده نخواهدشد. صدای رسانه‌های کشور در داخل کم شده و مخاطب آنها نیز بسیار کم است. به نظرم برای اینکه این صدا شنیده و باور شود، رسانه باید منتقد باشد. گاهی انتقاد از دولت، بهترین تبلیغ برای دولت است؛ به شرطی که انتقاد منصفانه و کارشناسی باشد. آن چیزی که دولت را ناراحت می‌کند انتقادهای غیرسازنده و بهانه‌جویی‌ها و کج‌سلیقگی‌هاست که در آنها به موفقیت‌ها اشاره نمی‌شود.

وی افزود: می‌دانیم که رسانه می‌تواند کار خوب را بد ارائه دهد و کار خوب را زیرسوال ببرد. اما اگر انتقادها کارشناسی باشد، بزرگترین کمک به دولت است برای اینکه دولت می‌تواند امور را اصلاح کند.

شرایطی شکل گرفته که دولت هر تصمیم درستی بخواهد بگیرد، با نقدهای غیرمنصفانه و گاه با اطلاعات غلط، با مقاومت بخشی از افکار عمومی روبه‌رو می‌شود تا جایی که عملکرد و تصمیم‌های درست دیده، شنیده و باور نمی‌شود.رسانه باید اخبار را ساده‌سازی کند
صفایی با بیان اینکه مردم معمولی، اخبار و اطلاعات تخصصی و کلان را درک نمی‌کنند، گفت: رسانه‌ها باید اخبار را برای مردم ساده‌سازی کنند. بسیاری از مردم تولید ۱۶ هزار مگاوات برق اضافه را درک نمی‌کنند، اصلا نمی‌دانند این رقم به چه معنی است. رسانه وظیفه دارد این آمار و اطلاعات کلان را ساده‌سازی و «همه‌ فهم» کند. رسانه باید مفاهیم ساده تولید کند تا شهروندان معمولی با مدرک دیپلم، زیر دیپلم و حتی لیسانس بتوانند این مفاهیم را درک کنند.
کسی که لیسانس تئاتر یا لیسانس ادبیات و پرستاری دارد ممکن است مفاهیم الکترونیک را درک نکند. ساده‌سازی موجب بالارفتن درک از اینکه چه اتفاقی در وسعت کلان افتاده است، خواهد شد و مردم تاثیر اخبار را در زندگی خود بفهمند.  

به گفته صفایی، مفاهیم سخت باید به گونه‌های مختلف و هنرمندانه توسط رسانه‌ها به مفاهیم ساده تبدیل شود تا مردم به سادگی بفهمند و در این صورت است که با دولت همکاری و همدلی بیشتری خواهند داشت.
او ادامه داد: شرایطی شکل گرفته که دولت هر تصمیم درستی بخواهد بگیرد، با نقدهای غیرمنصفانه و گاه با اطلاعات غلط ، با مقاومت بخشی از افکار عمومی روبه‌رو می‌شود تا جایی که عملکرد و تصمیم‌های درست دیده، شنیده و باور نمی‌شود. دولت نیاز دارد اعتماد افکار عمومی را به همراه داشته باشد تا بتواند تصمیم‌های بهتر بگیرد.