دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا چهارم ژانویه (چهاردهم دی‌ماه) در حساب توییتر خود نوشت: «اگر ایران به هر آمریکایی یا منافع آمریکایی حمله کند، ۵۲ سایت ایران، با ارزش بالا و با اهمیت برای فرهنگ ایران –به‌نمایندگی از ۵۲ گروگان آمریکایی که سال‌های پیش توسط ایران گروگان گرفته شدند- هدف قرار می‌گیرد»
اهمیت بناهای فرهنگی در ایران بر کسی پوشیده نیست، حتی احتمال این اتفاق برای ایرانیان سخت گران است. یکی از اقدامات در پی انتشار توییت ترامپ، درخواست مهدی حجت، رئیس کمیته ملی ایکوموس در ایران بود که در نامه‌ای به مدیر کل ایکوموس جهانی و روسای ملی نوشت: «مطلع هستید، اخیراً رئیس‌جمهور آمریکا در توییتی ایران را تهدید کرده است. اگرچه این تهدید آشکارا خلاف قوانین بین‌المللی و معاهدات یونسکو است، انتشار این توییت و اصرار رئیس‌جمهور آمریکا بر آن در توییت‌های بعدی خود، توجه و نگرانی جهانی را برانگیخته است. این‌گونه اظهارات ناگزیر پیامدهای فاجعه‌باری برای فرهنگ و میراث فرهنگی بشر در پی خواهد داشت، لذا لازم است کلیه افراد و نهادهای مسئول، موضعی مناسب در قبال آن اتخاذ کنید.»
حجت درباره اینکه برای جلوگیری از حمله آمریکا به سایت‌های فرهنگی ایران، مسئولان چه اقداماتی می‌توانند انجام دهند، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: مسئولان لازم نیست هیچ کاری بکنند، زیرا این گفته فقط یک بلوف است و هیچ اقدام عملی در آن اتفاق نمی‌افتد. فقط یک آدم دیوانه مانند ترامپ ممکن است از این موضوع صحبت کند.
به گفته حجت، وقتی یک نفر بیچاره می‌شود و راهی ندارد، مستأصل می‌شود که چه کاری می‌تواند انجام دهد، در نتیجه چنین وضعیتی است که به ناموس دیگران فحش می‌دهد. او ادامه داد: ترامپ همین کار را کرده است، زیرا مستأصل شده و هیچ راهی نداشته است. خیلی از تهدید ایران می‌ترسد و نمی‌داند که باید چه کار کند، همه چیزش را باخته است، فحاشی کرده و به نوامیس ما توهین می‌کند.
تهدید ترامپ سند افتخار ماست
رئیس کمیته ملی ایکوموس در ایران با اشاره به اهمیت میراث فرهنگی در میان ایرانیان، درباره تهدید ترامپ به تخریب سایت‌های فرهنگی توضیح داد: ترامپ با این تهدید در حقیقت می‌گوید میراث فرهنگی شما جزو نوامیس شما و خیلی مورد احترام شما است. در حقیقت اعتراف می‌کند شما که انسانی‌های فرهنگی هستید و بیش از همه روی فرهنگ تعصب دارید، شما را با میراث فرهنگی‌تان تهدید می‌کنم. هر کسی را با چیزی که به آن حساس است تهدید می‌کنند. این خود یک سند افتخار برای ماست. دشمن ما می‌داند که ما آنقدر فرهنگی هستیم که باید ما را با فرهنگمان تهدید کند، بنابراین از روی استیصال چنین اعلامی کرده است.
بعد از نامه به ایکوموس، از چند کشور پیغام‌هایی مبنی بر همراهی ایران به رئیس کمیته ملی ایکوموس در ایران رسیده است، او در این باره بیان کرد: اگر فرد دیوانه‌ای مانند ترامپ نبود که تمام معاهدات بین‌المللی را زیر سؤال ببرد، فردی دیگری جرئت بیان چنین حرفی را نداشت. ترامپ به دلیل اظهاراتی که داشت، مورد مضحکه تمام عالم قرار گرفته است.
به گفته حجت حتی همراهان ترامپ گفته‌اند که جای ناراحتی و نگرانی برای علاقه‌مندان به میراث فرهنگی نیست، او ادامه داد: البته ترامپ جسارت کرده است. ما دو نوع میراث فرهنگی داریم: میراث فرهنگی فیزیکی و میراث فرهنگی معنوی. یکی از بزرگ‌ترین میراث‌های فرهنگی و معنوی ما، سردار سلیمانی بود. بنابراین باید پاسخ عملکرد خود را ببیند، مسلماً آنچه به‌عنوان میراث‌های فیزیکی در اختیارمان هست هم ارزشمند است. در حقیقت ترامپ به میراث فرهنگی، معنوی و ایمان ما جسارت کرده است و حتماً باید پاسخگو باشد.
تهدیدی مغایر با قطعنامه‌های جهانی
بعد از تهدید ترامپ به تخریب سایت‌های فرهنگی ایران، «مکس هولین» رئیس و «دنیل ویس» مدیر عامل موزه هنر متروپولیتن نیویورک پیام مشترکی صادر کرده و گفتند:«هدف قرار دادن میراث فرهنگی جهان برای ارزش‌های جمعی جامعه شرم‌آور است. دنیای ما دقیقاً می‌داند محافظت از محوطه‌ها و مکان‌های فرهنگی چه چیزی را برای ما به ارمغان می‌آورد و از سوی دیگر، چه چیزی با تخریب و غلبه هرج و مرج از دست می‌رود.
در این زمانِ چالش‌برانگیز، باید اهمیت جهانیِ حفاظت از مکان‌های فرهنگی را به خودمان یادآور شویم- اشیا و مکان‌هایی که از طریق آن افراد، جوامع و ملت‌ها با تاریخ و میراثشان پیوند می‌خورند. رهبران و شهروندان امروز مسئولیت‌های خطیرِ بسیاری دارند که شامل محافظت از جان افراد و همچنین محافظت از میراث ارزشمند به جای مانده از نسل‌های قبلی است، چرا که از طریق این مکان‌های مشترک و میراث فرهنگی است که ما آگاهی لازم برای تضمین آینده‌ای امن‌تر و بهتر را به دست می‌آوریم. »
همچنین اتحادیه موزه‌های آمریکا (AAM) هدف قرار دادن محوطه‌های فرهنگی با هدف تخریب آنها را محکوم کرد و نوشت: «ملت ما سابقه‌ای طولانی در حفاظت از منابع فرهنگی به‌ویژه در کشورهایی دارد که ناآرامی‌های سیاسی یا درگیری‌های مسلحانه را تجربه می‌کنند. حمله به محوطه‌های فرهنگی در هر جایی از جهان تهدیدی علیه میراث جهانی‌مان و در تعارض با معاهده امضا شده توسط ایالات متحده آمریکا است که برای محافظت از میراث فرهنگی بشری در کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه، برای حفاظت از اموال فرهنگی در زمان جنگ است، همچنین خلاف قطعنامه ۲۳۴۷ شورای امنیت سازمان ملل و کنوانسیون ۱۹۷۲ یونسکو در رابطه با محافظت از میراث ملی و فرهنگی جهان است.»
امیدوارم این توییت یک اشتباه لفظی بوده باشد
علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی این اقدام ترامپ را یک «جنایت جنگی» خواند و گفت که «امیدوارم این توییت یک اشتباه لفظی بوده باشد، چرا که حمله به مراکز فرهنگی کاملاً برخلاف عرف و قوانین بین‌المللی است». تهدید مراکز فرهنگی در میان هیچ ملتی و با هیچ توجیهی پذیرفته نیست و بر اساس قطعنامه ٢٣٤٧ شورای امنیت سازمان ملل حمله به مراکز فرهنگی جنایت جنگی محسوب می‌شود.»
همچنین حجت‌الله ایوبی، دبیر کمیسیون ملی یونسکو در نامه‌ای به «اودری ازوله»، مدیرکل سازمان علمی و فرهنگی و آموزشی یونسکو درخواست کرده بود تا علاوه بر محکوم کردن این اقدام افکار عمومی را از خطرات چنین رفتارهایی آگاه کند. واکنش یونسکو از سوی اودری ازوله، در دیدار با احمد جلالی، نماینده ایران در این سازمان بیان شده است. او گفت: «هم تهران و هم واشنگتن، معاهده ۱۹۷۲ را امضا کرده‌اند که هر دو کشور را از «هر اقدام عامدانه که ممکن است به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به میراث فرهنگی و منابع طبیعی، کشوری دیگر آسیب برساند» منع می‌کند.»
بعد از انتشار توییت ترامپ، فعالان گردشگری ایران کمپینی در اعتراض و محکومیت تهدید رئیس‌جمهور آمریکا برای «حمله به سایت‌های با ارزش و با اهمیت برای فرهنگ ایران» تشکیل دادند. آنها در این بیانه خطاب به دبیر کل سازمان ملل متحد نوشتند: «با امضا این بیانیه، اعلام می‌کنیم که تهدید رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا در حمله به مراکز فرهنگی و تاریخی ایران، ارتباطی به اختلافات و اهداف سیاسی ندارد، میراث تاریخی و فرهنگی تمدن ایران، متعلق به تمدن بشری و همه انسان‌های گذشته، امروز و آینده جهان است و هرگونه آسیب به میراث بشر در هر نقطه جهان و توسط هر شخصی برابر است با جنایت علیه فرهنگ و تمدن انسانی.»
رئیس‌جمهوری که برای تهدید بمباران سایت‌های فرهنگی، توییت می‌کند
این حرف ترامپ حتی از طرف هنرمندان خارجی مورد نقد قرار گرفت. «پاتریشیا آرکت» که برای بازی در سریال «تظاهر» در شاخه بهترین بازیگر زن مکمل یک سریال، سریال کوتاه یا فیلم تلویزیونی به‌عنوان برنده نهایی گلدن گلوب معرفی شد، حین دریافت این جایزه در سخنانی، اتفاقات سیاسی اخیر به‌ویژه تصمیم کاخ سفید برای ترور سردار قاسم سلیمانی و توییت‌های اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده را مورد توجه قرار داد .آرکت در بخشی از سخنرانی خود بیان کرد: «بسیار مفتخرم که در این مکان حضور دارم …، اما می‌دانم امشب پنجم ژانویه سال ۲۰۲۰، شبی نیست که قرار باشد در کتاب‌های تاریخ به آن بازگردیم. ما کشوری را می‌بینیم که رئیس‌جمهور آن برای تهدید بمباران کردن ۵۲ سایت از جمله سایت‌های فرهنگی، توییت می‌کند. مردم جوان آن جان خود را به خطر می‌اندازند و به سراسر جهان سفر می‌کنند. مردم نمی‌دانند که آیا این بمب‌ها بر سر فرزندانشان آوار خواهد شد یا نه.»
نظر شما