پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی امسال مهمان متفاوتی داشت که موجب شد بُعد اقتصادی صنعت اسباب‌بازی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری با حضور در مراسم افتتاحیه این جشنواره بر اهمیت صنعت اسباب‌بازی تأکید و صادرات ماهانه اسباب‌بازی چین را با صادرات سالانه نفت ایران مقایسه کرد.
معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری گفت: چین از صادرات بیش از سه میلیارد دلاری اسباب‌بازی در ماه گذر کرده که این میزان بیش از فروش صادرات نفت ایران در وضعیت کنونی است؛ پس می‌توانیم صنعت اسباب‌بازی را راه‌حلی برای مقابله با تحریم‌ها بدانیم. وزارت صمت، سیستم‌های بانکی در حوزه طرح‌های اشتغال‌زا و صندوق امید در رابطه با شرکت‌ها و محصولات دانش‌بنیان باید به این صنعت، منابعی را به شکل ویژه اختصاص دهند.
ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری یکی از مشارکت‌کنندگان این جشنواره است. مشارکت و همکاری که نتیجه آن، حمایت از شرکت‌های خلاق در حوزه صنعت اسباب‌بازی است. شرکت‌های خلاق می‌توانند از حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در زمینه توسعه بازار محصولات و خدمات، تسهیل فضای کسب و کار و پشتیبانی مالی و جذب سرمایه استفاده کنند.
در پنجمین نمایشگاه اسباب‌بازی چه گذشت؟
با اینکه شرایط برای گسترش صنعت اسباب‌بازی فراهم است، اما به گفته مدیرکل سرگرمی‌های سازنده و بازی‌های رایانه‌ای کانون، این صنعت هنوز در ایران نوپاست. محسن حموله در این رابطه به خبرنگار ایرناپلاس گفت: برگزاری چنین جشنواره‌هایی به معرفی دستاوردهای صنعت اسباب‌بازی که یکی از صنایع نوپای کشور است، کمک می‌کند.
محمدحسین نخ‌چی، دبیر انجمن تولیدکنندگان اسباب‌بازی ایران نیز در گفت‌وگو با ایرناپلاس در حالی از ظرفیت‌های اقتصادی و اشتغال‌زایی این صنعت گفت که نسبت به دسترسی تولیدکنندگان به مواد اولیه، انتقاداتی داشت. به گفته او، مواد پلاستیکی و پلیمری که می‌توانند مزیت ایران در تولید اسباب‌بازی باشند، با قیمت بالاتری نسبت به آنچه به چین صادر می‌کنیم به دست تولیدکننده داخلی می‌رسند.
تولیدکنندگان حاضر در نمایشگاه نیز درباره مسائل صنعت خود به افزایش قیمت کاغذ و به‌دنبال آن، افزایش هزینه‌های تولید و همچنین عدم رعایت کپی‌رایت و رقابت ناسالمی که برخی در این صنعت آغاز کرده‌اند، اظهار نگرانی کردند. با این حال، وجود برخی مسائل در این صنعت نوپا نمی‌تواند مانعی برای خلاقیت و نوآوری در زمینه اسباب‌بازی باشد. نمونه‌ای از موفقیت‌های صنعت اسباب‌بازی را می‌توان رونمایی از یک بازی بر پایه بورس اوراق بهادار دانست که اولین بازی ساخته شده در زمینه بازار سرمایه ایران است.
مشروح گزارش ایرناپلاس از پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی را در ادامه می‌خوانید.
وزارتخانه‌های اقتصادی به وظایف خود در زمینه اسباب‌بازی عمل کنند
مدیرکل سرگرمی‌های سازنده و بازی‌های رایانه‌ای کانون درباره پنجمین جشنواره اسباب‌بازی گفت: یکی از گام‌ها کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در حمایت از این صنعت نوپا، برگزاری این قبیل جشنواره‌هاست تا علاوه بر اینکه تولیدکنندگان در یک فضای تخصصی از تجارب هم استفاده می‌کنند، از علایق و سلایق خانواده‌ها نیز مطلع شوند.
دبیر سابق شورای نظارت بر اسباب‌بازی درباره وضعیت تولید اسباب‌بازی در داخل کشور گفت: تیراژ اسباب‌بازی در کشور بین ۱۰ تا ۱۵ هزار است و این رقم پایینی است که همه مخاطبان را پوشش نمی‌دهد.
محسن حموله با اشاره به ترکیب اعضای شورای نظارت بر اسباب‌بازی درباره راهکارهای افزایش تیراژ اسباب‌بازی گفت: شورای نظارت بر اسباب‌بازی متولی حمایت، نظارت و سیاست‌گذاری است که ۱۰ سازمان و وزارتخانه فرهنگی و اقتصادی اعضای آن را تشکیل می‌دهند. اگر همه این اعضا وظایف خود را در حوزه اسباب‌بازی انجام دهند روزهای خوبی در انتظار این صنعت خواهد بود.
وی درباره ضرورت تشکیل اتحادیه مستقل صنعت اسباب‌بازی گفت: حمایت از تولید و افزایش سهم اسباب‌بازی در سبد مصرف خانوار، با همکاری وزارتخانه‌های اقتصادی مانند وزارت صمت و نیز اتاق اصناف امکان‌پذیر خواهد شد.
اتحادیه خرازی و پلاستیک، متولی اسباب‌بازی هستند
حموله اولین گام برای حمایت از صنعت اسباب‌بازی را تشکیل اتحادیه مستقل صنعت اسباب‌بازی عنوان کرد و گفت: نبود چنین اتحادیه‌ای یک چالش اساسی در صنعت اسباب‌بازی است. در حال حاضر اسباب‌بازی‌های وارداتی زیرمجموعه اتحادیه خرازی است و اسباب‌بازی‌های تولید داخل، زیرمجموعه نایلون و پلاستیک هستند، در صورتی که این دو اتحادیه به مقوله اسباب‌بازی مرتبط نیستند و از طرف دیگر، همه اسباب‌بازی‌ها در این طبقه‌بندی قرار نمی‌گیرند.
مدیرکل سرگرمی‌های سازنده و بازی‌های رایانه‌ای کانون با اشاره به تحولات صنعت اسباب‌بازی توضیح داد: امروزه در زمانه‌ای هستیم که بازی، فراتر و گسترده‌تر از تعریف گذشته شده است. اتاق‌های فرار، خانه بازی، کافه‌بازی و سایر عناصر جدید فضای بازی، مجموعه کاملی هستند که به یک متولی برای جهت‌دهی نیاز دارند. این مجموعه اتحادیه‌ای می‌خواهد که پژوهشگر، تولیدکننده و طراح را در کنار هم قرار دهد.
خوشه‌های صنعت اسباب‌بازی شناسایی می‌شوند
حموله درباره شناسایی خوشه‌های صنعت اسباب‌بازی گفت: شناسایی خوشه‌های صنعتی این حوزه به دلیل نبود اتحادیه به‌کندی پیش می‌رود با این حال، انجمن تولیدکنندگان اسباب‌بازی در مدت دو سال فعالیت خود، گام‌های خوبی در زمینه اقتصاد اسباب‌بازی و نیز صادرات برداشته است.
وی افزود: بانک‌های اطلاعاتی مرتبط با این موضوع، در شورا وجود دارد و نتایج کمیسیون ثبت طرح و صدور مجوز منتشر می‌شود و در اختیار علاقه‌مندان به فعالیت اقتصادی در این حوزه قرار می‌گیرد تا افراد بتوانند برای سرمایه‌گذاری و تولید انبوه، تصمیم‌گیری کنند.
معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت اسباب‌بازی
حموله درباره فرصت‌های سرمایه‌گذاری و اشتغال‌زایی در پنجمین جشنواره اسباب‌بازی گفت: امسال در نمایشگاه تخصصی صنعت اسباب‌بازی، بخش ویژه عروسک‌های ایرانی را در نظر گرفتیم که ۶۰۰ عروسک ایرانی در آن به‌نمایش گذاشته شده‌اند که از جنبه‌های اقتصادی مثبت آن می‌توان به جذب سرمایه‌گذار در تولید عروسک‌های دست‌ساز و با تیراژ پایین اشاره کرد. همچنین ۷۰ اسباب‌بازی ایرانی جدید در این دوره معرفی و رونمایی شدند که اگر تیراژ آنها در نظر گرفته شود، می‌توان به آثار آن در صنعت اسباب‌بازی و نیز اقتصاد کشور پی برد.
ورود معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به صنعت اسباب‌بازی
حموله درباره مشارکت‌کنندگان جشنواره اسباب‌بازی گفت: ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز از دو سال پیش در برگزاری نمایشگاه اسباب‌بازی مشارکت داشته و برای ترویج اسباب‌بازی، معرفی سازمان‌های دولتی، سازمان‌های مردم‌نهاد و همچنین شناسایی مسائل کودکان همکاری می‌کند.
پذیرش دانشجو در رشته اسباب‌بازی
حموله درباره اهمیت وجود رشته‌های تحصیلی مرتبط با اسباب‌بازی در مقاطع دانشگاهی گفت: در زمینه طراحی باید با جذب افراد جوان از کپی‌برداری و الهام از طرح‌های خارجی دور شویم و بازی‌های ایرانی تولید کنیم. به همین دلیل در حال تلاش برای تدوین رشته اسباب‌بازی هستیم. کانون و شورای نظارت برای تأسیس مقطع کارشناسی ارشد این رشته با وزارت علوم وارد گفت‌وگو شده و دروس و نحوه پذیرش آن در حال تدوین است.
فعالیت ۴۰۰ واحد تولیدکننده اسباب‌بازی در کشور
محمدحسین نخ‌چی، دبیر انجمن تولیدکنندگان اسباب‌بازی ایران با ارائه آماری از فعالان حوزه اسباب‌بازی به خبرنگار ایرناپلاس گفت: در حال حاضر ۱۳۰ واحد تولیدی عضو انجمن هستند و برآورد می‌شود که حدود ۴۰۰ واحد صنعتی در کشور در زمینه تولید اسباب‌بازی فعالیت می‌کنند. بعضی از این واحدها بخشی از فعالیت‌های خود مانند قالب‌سازی، تزریق مواد پلاستیکی و چاپ و بسته‌بندی را برون‌سپاری می‌کنند. اگر حوزه توزیع و پخش را نیز در نظر بگیریم، اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم این صنعت قابل توجه خواهد بود.
تنها ۱۰ درصد اسباب‌بازی‌های بازار، ایرانی هستند
نخ‌چی درباره حجم بازار اسباب‌بازی ایران گفت: حدود ۵۰۰۰ نوع اسباب‌بازی با ارزشی حدود ۱۵ میلیون دلار در کشور تولید می‌شود. ۱۶۰ میلیون دلار از اسباب‌بازی‌های موجود در بازار، خارجی هستند که ۹۰ میلیون دلار به‌صورت رسمی وارد می‌شود و مابقی با کم‌اظهاری و قاچاق، وارد کشور می‌شود.
وی با اشاره به گردش مالی ۳۵۰ میلیون دلاری صنعت اسباب‌بازی گفت: سهم تولید داخلی در بازار تقریباً ۱۰ درصد است و سرانه مصرف اسباب‌بازی با در نظر گرفتن جمعیت ۱۷ میلیونی زیر ۱۵ سال کشور، سالانه کمتر از ۱۷ دلار برآورد می‌شود.
نخ‌چی که خود یکی از تولیدکنندگان اسباب‌بازی در کشور است، پس از ترسیم فضای کلی این صنعت در کشور به ظرفیت بالای صنعت اسباب‌بازی در جذب سرمایه اشاره کرد و گفت: این صنعت ظرفیت مناسبی برای جذب سرمایه‌های جدید دارد و مزیت‌های ایران در این صنعت نیز قابل توجه هستند. قیمت مواد اولیه و هزینه نیروی کار در ایران در مقایسه با چین، بزرگ‌ترین صادرکننده اسباب‌بازی جهان، به‌صرفه‌تر است.
مواد اولیه ارزان را به چین می‌فروشند
وی افزود: عواملی وجود دارد که نمی‌گذارد مواد پلاستیک و پلیمری به قیمت واقعی خود به‌دست مصرف‌کننده برسد. با اینکه مواد اولیه می‌توانند مزیت ایران در تولید اسباب‌بازی باشند، تولیدکننده داخلی باید مواد پلاستیکی و پلیمری را با قیمت بیشتری نسبت به آنچه تولیدکننده چینی از ایران وارد می‌کند، خریداری کند.
دبیر انجمن تولیدکنندگان اسباب‌بازی در ادامه گفت: با تمام این مسائل، تولید اسباب‌بازی در ایران، توجیه اقتصادی دارد و گروه‌های بازی‌ساز با داشتن مدل کسب‌وکار خوب می‌توانند در این صنعت موفق شوند.
گرانی کاغذ، هزینه تولید بازی را افزایش داد
سایر تولیدکنندگانی که در این جشنواره شرکت کردند نسبت به قیمت مواد اولیه، دغدغه دارند. بخش قابل توجهی از مواد اولیه بازی‌های رومیزی، کاغذ و مقوا است که از سال گذشته چندین بار افزایش قیمت داشته است. شجاعی از گروه بازی‌سازی هوپا که از تولیدکنندگان بازی‌های رومیزی است می‌گوید که با افزایش قیمت کاغذ، هزینه‌های تولید حداقل دو برابر شده و به دنبال آن، میزان فروش نیز تحت تأثیر قرار گرفته است. با این حال، این گروه تلاش کرده با ایجاد تغییر در قطعات بازی‌ها، محصولات خود را با کمترین افزایش قیمت به‌دست مصرف‌کنندگان برساند.
شجاعی در این رابطه گفت: با وجود افزایش هزینه تولید و همچنین تورمی که قدرت خرید مصرف‌کننده را تحت تأثیر قرار داده، تلاش می‌کنیم حداقل افزایش قیمت را داشته باشیم تا در این شرایط سخت با همین بازی‌ها لبخند را به لب خانواده‌ها بیاوریم.
کپی بازی‌های خارجی عرصه را برای تولیدکنندگان تنگ می‌کند
مسئله دیگر تولیدکنندگان داخلی، رقابت ناسالمی است که در نبود قوانین کپی‌رایت شکل گرفته است. جهانی از گروه بازی‌سازی بابُرکا در این رابطه می‌گوید: کلیه مراحل ساخت بازی‌های ایرانی از جمله طراحی بازی و سناریوسازی تولیدکنندگان داخلی و با پرداخت هزینه طراحی انجام می‌شود. این در حالی است که برخی گروه‌ها با کپی کامل یک بازی خارجی آن را به بازار می‌آوردند و این موضوع، حیات اقتصادی بازی‌سازان داخلی را تهدید می‌کند.
وی ادامه داد: در دو سال اخیر با شروع به کار انجمن تولیدکنندگان اسباب‌بازی، تسهیل‌گری و ارتباط با نهادهای قانون‌گذار در این حوزه سرعت پیدا کرده است. با وجود برخی ضعف‌های قانونی، ظرفیت بازار اسباب‌بازی برای ورود تولیدکنندگان جدید جذاب است، اما لازم است همان‌قدر که به تنوع‌بخش در محصولات توجه می‌شود، کشش بازار و قدرت خرید مصرف‌کننده نیز مورد توجه باشد.
اولین بازی بومی بر پایه بورس تهران
وجود تولیدکنندگانی که می‌خواهند با تنوع بخشی به محصولات بازار، جایگاه خود را در صنعت اسباب‌بازی تثبیت کنند، خلاقیت‌ها و نوآوری‌هایی را به همراه دارد که علاوه بر پویایی این صنعت نوپا، مخاطبان را نیز منتفع می‌کند. یکی نوآوری‌های نمایشگاه امسال، تولید بازی کاملاً ایرانی است که پس از یک سال مطالعه و تحقیق بر پایه بورس اوراق بهادار تهران طراحی و ساخته شده است. سهامداران نام بازی رومیزی است که در نمایشگاه امسال رونمایی شد و به گفته تولیدکنندگان آن، مورد استقبال بازدیدکنندگانی از سازمان بورس اواراق بهادار و آموزش و پرورش قرار گرفت.
مهرعلی از گروه بازی‌سازی من و ورزش درباره محصول جدید این گروه می‌گوید: مخاطب این بازی، با مفاهیم بورس، سهام و معامله‌گری آشنا می‌شود و بورس را بازی می‌کند. بازی‌های خارجی در حوزه مالی وجود دارد، اما تمام مراحل این بازی از جمله طراحی توسط این گروه انجام شده و در طراحی به بورس ایران توجه شده است. بازدیدکنندگانی از سازمان بورس و آموزش و پرورش از این بازی استقبال کردند و امید دادند تا بازی را به مدیران خود معرفی کنند.
نظر شما