ترور سردار قاسم سلیمانی، نه فقط در ایران که در امریکا نیز این سؤال مهم و حیاتی را بوجود آورده که پاسخ ایران چه خواهد بود؟ آیا جهان، شاهد یک درگیری تمام عیار در منطقه خاورمیانه خواهد بود؟ یا صبر استراتژیک ایران ادامه خواهد یافت؟
چرا جنگ؟
ترور سردار سلیمانی، عبور از همه خط قرمزهای ایران است. مقام‌های جمهوری اسلامی بارها تاکیده کرده‌اند که در برابر حمله سکوت نکرده و پاسخ هر سیلی را با سیلی خواهند داد. پاسخ قاطع به اقدام امریکا برای ایران جنبه حیثیتی داشته و انفعال در برابر این حمله تروریستی، این پیام را به دیگران می‌دهد که ایران در درگیری با دشمنان دست پایین را داشته و آمریکا و متحدان منطقه آیش را برای تکرار چنین حملاتی جری‌تر خواهد کرد. وضعیت آمریکا نیز به گونه‌ای است که از هرگونه درگیری تمام عیار پرهیز داشته و این می‌تواند اطمینان خاطری نسبی برای ایران باشد که پاسخ مقطعی شدید به آمریکا لزوماً به جنگ گسترده نمی‌انجامد. از طرف دیگر تحریمها بطوری اوضاع را برای ایران سخت کرده که ممکن است یک درگیری کنترل شده نظامی در منطقه، گشایشی برای کشور در برداشته باشد.
حتی اگر ایران نیز نخواهد در کوتاه مدت پاسخ قاطعی به آمریکا بدهد متحدان ایران در عراق، یمن و لبنان که بشدت تحت تأثیر سردار سلیمانی بوده‌اند در حمله به منافع آمریکا در منطقه تردید نخواهند کرد؛ اقدامی که ممکن است بر دامنه درگیری‌ها بیفزاید و ناخواسته، مقدمه جنگی تمام عیار باشد.
چرا صبر؟
در حالی که اغلب تحلیلگران بین المللی از همان ساعات اولیه، انتقام ایران و وقوع جنگ در منطقه را گریزناپذیر فرض کرده‌اند، ممکن است پاسخ ایران، در کوتاه مدت ادامه همان صبر استراتژیکی باشد که در سوریه در پیش گرفته است. در سالهای اخیر و به رغم وعده مسئولان برای گرفتن انتقام شهادت سرداران سپاه توسط اسرائیل در سوریه، اما به دلیل مصلحت‌های بزرگ‌تری، سیاست ایران در برابر حملات مکرر رژیم صهیونیستی به پایگاههایش در سوریه، صبر و سکوت تا «فرارسیدن موعد مقرر» بوده است. هم ایران و هم آمریکا، وقوع جنگ را به نفع خود نمی‌دانند و ورود به آن می‌تواند نه برای هر دو کشور که برای همه منطقه و جهان خسارت بار باشد. حتی برخلاف تصور رایج، ابعاد جنگ احتمالی برای متحدان امریکا در منطقه نیز می‌تواند آنقدر خسارت بار باشد که احتمالاً آنها نیز از هم اکنون رایزنی‌هایی را برای کنترل بحران آغاز کرده باشند.
نه جنگ و نه صبر
پیش‌بینی پاسخ ایران به حمله تروریستی آمریکا بسیار سخت است. نه جنگ گزینه خوبی است و نه صبر، می‌تواند آتش‌فشان خشم ایرانیان را مرهمی باشد. شاید پاسخ ایران از این دو حال، خارج باشد. شاید گروه‌های مقاومت در کشورهای منطقه به نیابت از ایران، انتقام رهبر معنوی خود را از آمریکا بگیرند. شاید هم سردار سلیمانی باز برای ایران جان‌فشانی کند و خون او، گشایش‌های بزرگ‌تری برای ایران ایجاد کند. هیچ‌چیز در سیاست غیرممکن نیست.
نظر شما