این گروه اگر با نویسنده یا مترجم کتاب خصومتی داشته باشند، خشم خود را به شیوه نابود کردن کتاب او نشان میدهند. در این صفحه اینستاگرامی، کمتر به نقد محتوایی کتاب پرداخته می‌شود، بیشتر رفتار گردانندگان این صفحه بر اساس بی‌احترامی و رفتاری خارج از عرف فرهنگی است.
مؤلفان، مترجمان و ناشران نسبت به این عملکرد ساکت ننشسته و شکایت خود را به دادسرا تحویل داده‌اند. همچنین استشهادی در چهار صفحه با امضای ۱۵ نویسنده، مترجم و ناشر جمع کرده‌اند و از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر این موضوع هستند؛ تا پیش از اینکه چنین روندی در ایران ابعاد بین‌المللی پیدا کند، بتوانند کاری انجام داده باشند.
می‌خواهند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند
این پرونده در دادگاه در حال بررسی است، به‌همین دلیل در این گزارش از ذکر نام ناشر و مترجمی که با ایرناپلاس گفت‌وگو کرده‌اند، خودداری شده است. مدیر یکی از انتشارات‌هایی که کتابش مورد بدرفتاری این گروه قرار گرفته و فیلمش منتشر شده است، درباره چرایی این رفتار به خبرنگار ایرناپلاس توضیح داد: می‌خواهند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و در لابلای این کار، کتاب خود را مطرح کنند. در ویدئوها شاهد نقد و تخریب چند کتاب و معرفی کتاب‌هایی که خود نوشته یا ترجمه کرده‌اند به‌عنوان کتاب‌های باکیفیت هستیم.
به گفته این مدیر نشر، دست‌اندرکاران این صفحه، جوان، خام و از اهالی ادبیات هستند که این راه را برای کسب شهرت پیش گرفته‌اند. آنها در باشگاه کتاب‌خوانی که تشکیل داده‌اند، برخی از کتاب‌ها را همخوانی و سپس بررسی می‌کنند. اگر مترجم مشکلی برای آنها ایجاد نکرده باشد، یا با او رابطه دوستانه‌ای داشته باشند، نقد خوبی درباره کتاب ارائه می‌شود؛ در غیر این صورت کتابِ نویسنده یا ناشر مورد نظرشان مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرد.
پرونده در پلیس فتا در دست بررسی است
حدود یک سال است که گروه مورد نظر در اینستاگرام به این سبک فعالیت خود را ادامه می‌دهد. ناشری که با خبرنگار ایرناپلاس صحبت کرد از پیگیری این موضوع از اردیبهشت‌ماه که نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برقرار بود خبر داد. همان روزهایی که این گروه، کتاب‌ها را آتش می‌زدند و از برگ برگ کتاب برای پاک کردن سرویس بهداشتی استفاده می‌کردند.
این ناشر که پیش از این هم تجربه چنین رفتاری با کتاب‌هایش را داشته است، بی‌محلی به این رفتارها را به‌عنوان راه‌حل برگزیده که البته برایش نتیجه‌بخش بوده و البته به گفته او، پرونده در پلیس فتا در دست بررسی است. او این جوانان را مترجمانی جوان معرفی کرد که ممکن است در انتشارات او کتابی به چاپ رسانده باشند. این ناشر ارائه اطلاعات تکمیلی را به زمانی بعد از دادگاه موکول کرد.
این‌طور به نظر می‌رسد که این جوانان نه با محتوای کتاب و سبک ترجمه، بلکه با نویسنده، مترجم یا ناشر کتاب خصومت شخصی دارند. ناشری که برخی از کتاب‌هایش در این صفحه مورد بی‌احترامی قرار گرفته است، بیان کرد: اگر به صفحه اینستاگرامی آنها بروید با محمود گودرزی که کتاب‌هایش را در نشر چترنگ منتشر کرده است، آشنا خواهید شد. آنها با این مترجم مشکلات شخصی دارند و با چند کتاب او رفتارهای ناشایستی انجام داده‌اند؛ یا با مژگان رنجبر که با نشرهای مختلف همکاری داشته است.
به گفته این مدیر نشر، فعالیت‌های این گروه بعد از شکایت گروهی از نویسندگان، مترجمان و ناشران نسبت به گذشته مؤدبانه‌تر شده است و از فعالیت‌های تخریبی آنها کم شده، اما متوقف نشده است.
آدرس غلط ندهید
این نخستین بار نیست که شأن کتاب زیر سؤال می‌رود و به گفته برخی کارشناسان این حوزه چنین روندی می‌تواند نتیجه عملکرد نهادهایی باشد که رفتاری مشابه با کتاب دارند. ممکن است شنیدن خبر استفاده از برگ‌های کتابی که مترجم برای آن زحمت کشیده و ناشر سرمایه خود را صرف چاپ آن کرده است، عجیب به نظر آید، اما به‌راستی آیا رفتارهای ما با کتاب درست بود؟
محمدجواد جزینی، نویسنده و منتقد ادبی با اشاره به اینکه «سال‌هاست با نویسنده و آثارش رفتاری مشابه آتش‌زدن کتاب یا پاک کردن دستشویی با برگ‌های کتاب، انجام می‌شود»، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: رفتار چند جوانی که از شیدایی دست به این کار زده‌اند را مورد بررسی قرار داده‌اید، در حالی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از اینها ید طولانی‌تری دارد و سال‌هاست که با کتاب، کارهایی بدتر از این انجام می‌دهد.
این نویسنده در ادامه افزود: وقتی کتاب صدها نویسنده اجازه انتشار پیدا نمی‌کند، در این شرایط پرداختن به فعالیت نادرست چند نوجوان در فضای کوچکی که دو تا سه هزار بیننده دارد، به نظرم راهنمایی مردم به آدرس اشتباه است. کسی که کتاب را خراب می‌کند و می‌سوزاند، آن چهار نوجوان نیستند، برای مثال، پنج سال است که دو کتاب من توقیف شده است.
یکی از مترجمان که آثارش مورد تخریب قرار نگرفته است، اما از نزدیک شاهد این روند بوده به خبرنگار ایرناپلاس گفت: این روش درستی برای نشان دادن نارضایتی نیست. جمعی که باشگاه کتاب‌خوانی راه می‌اندازند بهتر است از روش‌های نامناسب فاصله بگیرند و روش‌های فرهنگی‌تر و متمدنانه‌تری انتخاب کنند، هرچند از کتابی نارضایتی داشته باشند. این خبر ناراحت‌کننده‌ای است.
گزارش از آیدین پورخامنه
نظر شما