هر چه به انتخابات نزدیکتر میشویم، تکاپوی جریانها و احزاب یک شبه برای برپایی همایشها بیشتر میشود و با توجه به مشکلات اقتصادی، به طورمشخص دولت سیبل حمله این گونه تجمعات است.
روز گذشته همایشی با عنوان «صدای مردم» در حوزه هنری برپا شد و در آن مداحان و شعرای آیینی، ضمن شعرخوانی به بهانه نقد، به توهین و هجو رئیس جمهور، رئیس مجلس پرداختند. در این همایش که از شبکه سه سیما به طور زنده پخش شد، حجتالاسلام محمد قمی؛ رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و محسن مومنی، رئیس حوزه هنری نیز حضور داشتند.
حوزه هنری دیروز، حوزه هنری امروز
حوزه هنری از مجموعههای موثر فرهنگی در سالهای دور بود که پاتوق هنرمندان و نویسندگان مختلف با گرایشهای فکری مختلف بود. قیصر امینپور، سید حسن حسینی، سید مهدی شجاعی، یوسفعلی میرشکاک، محسن مخملباف، حسامالدین سراج، عبدالجبار کاکایی، حسین آهی و شهید سید مرتضی آوینی از جمله کسانی بودند که علیرغم اختلاف نظر در حوزه هنری، گرد هم میآمدند و آثار ماندگار و اثرگذاری از آن دوره برجا مانده که همچنان کمنظیر است.
حالا با گذشت سالها، حوزه هنری دربست در اختیار طیف خاصی قرار گرفته و برخی برنامهها و همایشهایی که آنجا برگزار میشود، رنگ و بوی سیاسی و جناحی دارد. همین سوگیری و مواضع جناحی باعث رانده شدن بسیاری از هنرمندان از این مجموعه شده است.
عبدالجبار کاکایی پیش از این، با اشاره کوتاه به برخی اتفاقاتی که در حوزه هنری رخ داد و باعث جداییِ بخشی از شاعران و هنرمندان از حوزه هنری شد، به خبرنگار ایرناپلاس گفته بود: «در دورهای سازمان تبلیغات میخواست مسئولیتی را بر دوش شاعران حوزه هنری بگذارد و میگفتند که باید شعرهای سیاسی خاص بگویید. این بد نبود و مُبلغ ارزشهای انقلاب بود، ولی نباید نویسنده و شاعر را در تصرف خود گرفت و گفت به حکم من فلان جا بروید و فلان شعر را بخوانید و فلان موضوعات را مطرح کنید. شاعر باید پرسشگر و آزاد باشد و بتواند فکر کند. شاعران حوزه هنری اینگونه بودند. میگفتند ما در جایی قرار نمیگیریم که آدم کسی باشیم و قلممان را بفروشیم. ما خودمان را صاحبان انقلاب میدانیم و میدانیم با انقلاب باید چگونه حرف بزنیم. آنها میخواستند حق تفکر و اندیشیدن را از شاعران سلب کنند.
مسئولی به حوزه میآمد و میگفت شعرهایتان مثل فلان مداح باشد و مثل او که در حضور مردم شعر میخواند، شما هم مثل او شعر بگویید و بخوانید. این سخت است برای شاعران که وادار شوند در ایام خاص در اجتماعات مردم، شعرهایی بخوانند و کسی که اینطوری شد دیگر مستقل نمیماند. بچههای حوزه هنری مجبور شدند کنار بکشند.»
حالا و پس از گذشت ۴۰ سال از انقلاب عدهای از مداحان در حوزه هنری جمع میشوند و با هزل و هجو، دولت را مورد تمسخر قرار میدهند.
مداحی که رحانی و لاریجانی را هجو و رئیسی را مدح کرد
ولی الله کلامی، شاعری که بیشتر اشعار آیینی از او خوانده بودیم دیروز در همایش «صدای مردم» اینگونه روسای دو قوه را مورد هجمه قرار داد:
خنده بس کن دگر ای روحانی/ نا امیدیم ز تو لاریجانی/ دولت و مجلس و روگردانی / از متانت که مرام عقلاست/ صف ما از صف اشرار جداست.
و در ادامه این مداح در مدح رئیس قوه قضاییه این شعر را خواند: ای رئیسی که شریف انفاسی/ پی اخلاق حقوق الناسی/ تو به زیر علم عباسی/ مددی بر تو مدد کز سقاست/ صف ما از صف اشرار جداست.
محمد رسولی؛ شاعر جوانی که عموما نوحههای مداحانی مانند سید مجید بنیفاطمه را میسراید نیز شعری در نقد رئیس جمهور و وزیر خارجه خواند:
...تحریم هم شدیم ولی در جواب آن
زور وزیر خارجه ما مقاله بود
مِن بعدِ آن معاون او هر کجا که رفت
یک دستش عهدنامه و یک دست ماله بود
...
دی شیخ با کلید همی گشت گرد شهر
بی شهردار شهر سراسر زباله بود
تقسیم پستها به خدا عاقلانه شد
یا سهم عمهها شد و یا مال خاله بود
دو مداح معروف و پرحاشیه وارد شدند
در بخش دیگری از این برنامه رضا هلالی، مداح معروفی که در سالهای اخیر حاشیههایی داشته و مدتی ممنوعالمنبر بوده هم شعری خواند و در انتهای این برنامه میثم مطیعی، مداح معروف دیگری که در نماز عید فطر دو سال قبل اشعاری را با عنوان «صف اول» خوانده بود و به دلیل ایجاد تفرقه بین مردم، مورد نقد قرار گرفته بود نیز برنامه اجرا کرد.
میثم مطیعی در بخشی از اشعارش که کنایهها و اشارات تند و تیزی به رئیس جمهور و وزیر امور خارجه داشت، این ابیات را خواند:
... ای نهاده دست خود را باز هم بر روی دست
شعله این فتنهها از گور بیتدبیری است
اعتراض ما به سستی های تدبیر شماست
از گرانیها، از این شش سال تأخیر شماست
مردم ما از تکبر، از تورم شاکی اند
از لجوجان سیاست باز، مردم شاکی اند
نسل آدم تا قیامت، ایمن از قابیل نیست
با فریدونی که خود ضحاک شد تکلیف چیست؟
طعنه بر دست عدالت می زند قارون عصر
مردمان را خرد و کوچک دیده از بالای قصر
....
باز گردید آی... ای دلدادگان آمریکا
راه حل اینجاست آری در همین ایران ما
وای بر آنان که دل دارند با دشمن گرو
حشر آمریکاپرستان با ترامپ و پومپئو!
هرکه خاک این وطن خرج قمار خویش کرد
باخت و یک عمر بدبختی نثار خویش کرد
در این مراسم ولی الله کلامی، محمد حسین پویانفر، میثم مطیعی، رضاهلالی، محمد مهدی سیار، میلاد عرفانپور، احمد بابایی، محمد رسولی، جواد محمدزمانی، عارفه دهقانی و قاسم صرافان به شعرخوانی درباره موضوعات سیاسی، دولت، مجلس، برجام، مذاکره، اعتراضات و مشکلات مردم پرداختند.
بیت المالی که صرف یک جریان خاص میشود
به نظر میرسد محسن مومنی؛ رئیس حوزه هنری باید به این سوال پاسخ دهد که مجموعهای فرهنگی که با بودجه دولتی اداره میشود، چطور در خدمت یک جریان سیاسی خاص قرار میگیرد و آیا همه مردم با تفکرات مختلف میتوانند با امکانات این مجموعه همایش برگزار کنند؟ و آیا همایش «صدای مردم» منعکس کننده صدای «همه مردم» بود؟
نظر شما