در سال‌های اخیر جشنواره‌های متعددی بنا به دلایلی متفاوت در کشور شکل گرفته‌اند. البته این پدیده مختص کشور ما نیست و در سراسر دنیا مرسوم است. اما بدون شک جشن حافظ در میان این جشنواره‌های ریز و درشت داخلی جنس و شکلی متفاوت دارد. شاید تفاوتش از این جهت باشد که یک جشن کاملاً خصوصی است که دو رسانه پرطرفدار یعنی سینما و تلویزیون را در کنار یکدیگر داوری می‌کند. جشنی که در سال ۱۳۷۶ مرحوم علی معلم، مدیرمسئول و سردبیر مجله سینمایی دنیای تصویر اولین دوره آن را برگزار کرد و به آن اعتبار بخشید.
انصراف از حضور در نوزدهمین جشن حافظ
جشن حافظ رفته‌رفته جایگاه خود را در میان هنرمندان و منتقدان سینما و تلویزیون پیدا کرده تا جایی که برگزیده شدن در آن به‌عنوان یک معیار و امتیاز برای سابقه خیلی از هنرمندان به حساب می‌آید. داوری این جشن بر عهده منتقدان و نویسندگان مجله دنیای تصویر است و انتخاب بهترین چهره تلویزیونی هم با رأی‌گیری مردمی صورت می‌گیرد. بعد از درگذشت ناگهانی علی معلم در سال ۹۵، امید معلم، فرزند و آذر معماریان، همسر آن مرحوم، این جشن را برپا می‌کنند. اما امسال سه نفر از کسانی که جزو نامزدهای این جشن بودند در یک اقدام تعجب‌آور از شرکت در آن انصراف دادند. همایون اسعدیان، کارگردان سریال «لحظه گرگ‌ومیش»، محمد معتمدی، خواننده تیتراژ پایانی این سریال و محمدرضا گلزار، مجری برنامه «برنده باش» در فضای مجازی انصراف خود را اعلام کردند.
آیا اجازه می‌دهید فیلمتان را داوری کنیم؟
خسرو دهقان، منتقد سینما درباره انصراف برخی از هنرمندان از جشن حافظ به خبرنگار ایرناپلاس گفت: هیچ جای دنیا رسم نیست که بیایند و از کسی بپرسند آیا می‌توانیم فیلمت را در جشنواره بگذاریم یا خیر؟ اینکه حالا کسی قهر می‌کند و در این جشن حاضر نمی‌شود که دنیا به آخر نمی‌رسد. من برای آقایانی که انصراف دادند، احترام زیادی قائل هستم. آنها بنا به هر دلیلی انصراف دادند و گفتند که نمی‌خواهیم باشیم. البته کمی تعجب‌آور است. چون هیچ‌وقت در اسکار، جشنواره کن یا برلین نمی‌آیند بگویند آیا اجازه می‌دهید فیلمتان را در جشنواره قرار دهیم و آن را داوری کنیم؟ آیا تا به حال شنیده‌اید؟ مشخص است که هیچ‌وقت اجازه نمی‌گیرند. حال آن چند نفر هم به دلایلی انصراف دادند. اگر خاطرتان باشد در جشنواره فجر هم همین اتفاق افتاد. این خیلی ربطی به جشن حافظ ندارد.
جشنی که بیشتر مردمی است
این مدرس سینما در پاسخ به این پرسش که جایگاه جشن حافظ و تأثیرش در سینما و تلویزیون کشور چگونه است، بیان کرد: به عقیده من جشن حافظ جایگاهش را پیدا کرده است. چون تنها جشن یا جشنواره‌ای است که خصوصی است و به ارگان، تشکیلات و نهاد خاصی وصل نیست. اسپانسر و تهیه‌کننده جشن حافظ خصوصی و بنیانگذارش علی معلم است. این ویژگی‌ها، جنبه‌های متفاوت این اتفاق است. جشنواره در جهان مخصوصاً در این ده، بیست سال اخیر تبدیل به یک پدیده شده است. در گذشته تعداد جشنواره‌هایی که داشتیم خیلی اندک بود و حتی به انگشتان دو دست هم نمی‌رسیدند. نهایتش هفت، هشت تا بودند. اما الان کدام کشور و کدام شهر است که به‌نوعی جشنواره نداشته باشد و انواع و اقسام جشنواره‌ها در آنها به چشم نخورد؟ نکته مهم جشن حافظ این است که متعلق به بخش خصوصی است. تأثیری که دارد به دلیل این است که وجه ایدئولوژیکش، کمتر و وجه عادی و مردمی آن بیشتر است.
جشن حافظ متعلق به خانواده علی معلم است
دهقان در پاسخ به این پرسش که آیا فکر نمی‌کنید که برای استمرار این جشن در سال‌های آینده به شخصی مانند علی معلم که از لحاظ سینمایی هم‌وزن وی باشد، نیاز است؟ گفت: این جشن متعلق به علی معلم بوده و الان برای خانواده اوست. خانم آذر معماریان از همان ابتدا و همواره در این جشن حضور داشته‌اند. اگر کسی هم‌وزن علی معلم بخواهد جایگزین آن مرحوم شود، آن وقت جشن حافظ تبدیل به یک پدیده دیگری می‌شود. علی معلم مجله دنیای تصویر را داشت که یک جشنی را هم در کنار آن برپا کرد به نام جشن حافظ، که به دنیای تصویر متصل و متعلق به یک خانواده است. کما اینکه اگر معضلات، مشکلات یا منافعی داشته باشد، به این افراد مربوط می‌شود. خیلی‌ها این تصور را داشتند که با مرگ علی معلم جشن حافظ و دنیای تصویر هم به پایان می‌رسند، اما فعلاً به نظر می‌رسد که راه ادامه دارد. آینده را هم تنها خدا می‌داند.
گفت‌وگو از هنگامه ملکی
نظر شما