تبعات حملات اخیر در منطقه
حشمتی با اشاره بر روند وقایع اخیر گفت: «علاوهبر انفجارات فجیره، شاهد حمله پهبادی به هفت مركز نفتی و مراكز استراتژیك و تزریق خطوط انتقال نفت در عربستان بودیم، كه از طرف یمنیها انجام شده است. در انفجار فجیره نیز ابتدا ماجرا پوشانده شد و بهسرعت آن را در مقابل ایران بزرگ نكردند. درحالیكه هم عربستان و هم سایر كانونهای منطقه از جمله اسرائیلیها همین را میخواستند، ولی برای حفظ آرامش بازار نفت اینكار انجام نشد و در حقیقت بهجای پررنگ كردن ماجرا، با چراغ سبز یا فشار خود آمریكا پرداختن به این امر را محدود كردند.»
وی افزود: «به یاد داشته باشیم كه هفته قبل پمپئو در نیمه راه سفر خود به اروپا، یكباره به عراق رفت و آنجا اعلام كرد كه ما تحركاتی از ایرانیها شاهد هستیم. پمپئو ادعا كرد كه «چشم ما به تحركات اخیر ایرانیها هست و به نظر نمیآید ایران بخواهد روی این مسئله تأكید كند و اعلام كند كه این تحركات از طرف ماست». ولی امارات از آمریكا خواسته است روی این مسئله تحقیق كند.»
تأثیرات رونمایی از معامله قرن
وی در ادامه به واكنش جریانات رسانهای در داخل و خارج اشاره كرد و گفت: «فاكس نیوز گزارشی منتشر كرده است كه در آن گزارش، نیروهای نیابتی ایران را متهم كردهاند كه این عملیاتها كار آنهاست. از طرفی، نیروهای افراطی داخلی در كشور روی این موضوع كار میكنند. كیهان با خوشحالی از این اتفاقات یاد میكند. در واقع تحلیل این جریان این است كه این امور به نفع ماست. ولی باید این موضوعات را در یك پازل كلی دید كه ایران در نهایت در كجای این ماجرا خواهد ایستاد.»
حشمتی در خصوص اتفاق دیگری كه در منطقه بهزودی رخ خواهد داد گفت: «ما به فاصله چند هفته دیگر اتفاق مهمی را در منطقه خواهیم داشت كه رونمایی از معامله قرن است. این طرح توسط كوشنر، داماد ترامپ در حال آماده شدن است و قرار است در هفته آخر ماه رمضان، این اتفاق بیفتد؛ یعنی نزدیك به روز قدس.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: «ترامپ با این طرح معامله قرن تلاش میكند مشكلات مرزی میان كشورهای عرب منطقه را با اسرائیل حل كند و بعد همه را با هم یكدست نماید تا در مقابل ایران قرار دهد. ایران با اسرائیل مشكل مرزی و سرزمینی ندارد، مشكل ایران با اسرائیل ایدئولوژیك است. یعنی اگر اردن و دیگران نیز مسائل مرزی را بپذیرند و حتی اگر فلسطین نیز بپذیرد، ایران موجودیت اسرائیل را نخواهد پذیرفت و آمریكا در تلاش است از این مسئله، اجماعی در منطقه بر ضد ایران بسازد و موقعیت خطرناكی ایجاد كند. لذا هر نوع حركتی معنا و بازتاب بزرگی خواهد داشت.»
مذاكره بهدنبال فشار حداكثری
وی در خصوص طرح آمریكا در مورد ایران افزود: «آمریكا میخواهد فشار را روی ایران حداكثری كند و ایران را تحت هر شرایطی پای میز مذاكره بكشاند. در داخل دولت، نگاه به دیپلماسی و حل مسئله از طریق اروپا بهصورت سفت و سخت پیگیری میشود. اگر ایران بتواند فروش یك و نیم میلیون بشكه نفت در روز و تضمین بازگشت این پول این هدف را محقق كند، تقریباً از این مخمصه بیرون آمده است. اروپا هم چراغ سبز خوبی نشان داده است و موگرینی گفت اولین تراكنش اینستكس، ظرف چند هفته آینده انجام میشود.»
حشمتی در ادامه خاطرنشان كرد: «بنابراین در منطقه با سه طرح مختلف روبهرو هستیم: اول، معامله قرن كه در تلاشند اواخر همین ماه رمضان انجام شود. دوم، درگیری در حوزه نظامی در خلیجفارس و حوزه نفتی. سوم، در حوزه دیپلماسی عمومی دولت. چیزی كه میتواند برگ برنده ما باشد، به اعتقاد من هماهنگی در این دو حوزه است. یعنی هماهنگی و همكاری در حوزه نظامی و دیپلماسی.»
چه باید كرد؟
حشمتی در خصوص راهكارهای مقابله با شرایط دشمن افزود: «من عقیده دارم اگر به زمان تصویب برجام برگردیم، یعنی هم دیپلمات داشتیم و هم سردار، برنده خواهیم بود. در برجام یك طرف ظریف بود و یك طرف قاسم سلیمانی. با همین الگو به اعتقاد من میتوانیم به موفقیت برسیم. ولی اگر بازی ما بهجای دو دست، بشود دو دستگی و نیروی نظامی ما سازی بزند كه با دیپلماسی هماهنگ نباشد، با مشكل بزرگی روبهرو خواهیم شد و این نگرانی اصلی من است. اگر دو دستگی شدید شود، به حوزه داخلی كشیده خواهد شد. و در این صورت، خیلی زودتر از انتخابات، فضای سیاست داخلی ایران تند خواهد شد. باید منتظر ماند و دید اولین چراغ این اختلاف توسط چه كسی روشن خواهد شد. اما من هنوز نشانههای پررنگی از رخ دادن این اتفاق نمیبینم.»
وی گفت: «به نظر من، میان ما و آمریكا جنگی رخ نمیدهد. ارزیابی سردار سلیمانی در جمع فرماندهان این بود كه اگر جنگی با ایران شروع شود، جنگ نقطهای نخواهد بود. چون اگر این اتفاق بیفتد، آمریكا و بقیه بهسرعت در منطقه دچار مشكل میشوند. چون گستره این جنگ وسیع است و دامنه آن بیشتر از چیزی است كه فكرش را میكنند. تصور من این است كه ترامپ به این كار دست نمیزند. چراكه وی با این ایده آمد كه من نمیخواهم پول مردم آمریكا را در خاورمیانه خرج كنم. ترامپ بدش نمیآید به مؤسسات بزرگ صنعتی آمریكا سود برساند، ولی نه سود حاصل از جنگ. ولی در آمریكا كانونهای قدرت بزرگی وجود دارد كه میخواهند ترامپ را وارد جنگ كنند و با نیروی زیاد به منطقه برگردند. فشار آنها و كمك لابی اسرائیل برای این است كه بتوانند علاوه بر فشار بر ایران، باعث شوند آمریكا منطقه را رها نكند. اگر ترامپ بداند دامنه سرزمینی و زمانی این جنگ گسترده است، بههیچوجه وارد آن نمیشود. چون برای او در حكم پایان ریاست جمهوری است. ولی اگر بتواند با كمترین هزینه این مشكل را حل كند، به آینده فكر خواهد كرد. ترامپ میتواند با ابهتی بالاتر و هزینهای كم، این قصه را مدیریت كند. لشكركشی به منطقه كمهزینه نیست، ولی هزینه آن از جنگ بالاتر نیست و مدل تفكر ترامپ همین است؛ با ابهت وارد شدن و كم كردن هزینهها پای میز مذاكره.»
با آدم عاقلی طرف نیستیم
وی افزود: «تحلیلها نشان میدهد با آدم عاقلی طرف نیستیم و محاسبات او روی چارچوب نیست. او نشان داده است كه میتواند هر نوع واكنشی را نشان دهد. پس حداقل درگیری، برای ما نیز بهترین گزینه است. در این شرایط، تنها برگ برندهای كه میشناسم این است كه بتوانیم هم زمان هم از ظرفیت دیپلماسی خود استفاده كنیم و هم از ظرفیت نظامی، ولی با محوریت دیپلماسی نه محوریت نظامی. این برگ برنده ما خواهد بود.»
داود حشمتی گفت: «بازتاب این راهبرد در داخل این است كه دولت و دیپلماسی ما باید بتواند در بیرون طرفداران خود را قانع كند و نظامیگری بتواند طرفداران خود را قانع یا وادار به سكوت نماید. چون آنها خواهان افزایش هزینهها و درگیری هستند. تنها چاره ما بازی با دو دست است، و نباید دو دستگی را در داخل دنبال كرد.»
وی خاطر نشان كرد: «البته برخی دو دستگی را به معنای دو دست بودن تعبیر میكنند و میگویند ما كار خود را میكنیم و شما هم بروید امتیاز بگیرید. در صورتیكه باید بهمعنای بازی با دو دست باشد تا بتوان بازی را برد. در غیر این صورت اگر قرار باشد هر دو طرف ساز خود را بزنند، با حركتی كوچك تخریب میشوند و همدیگر را خنثی میكنند. مشكل ما در صورت مدیریت این مسئله حل خواهد شد.»
ارزیابی تحولات اخیر منطقه در گفتوگو با داود حشمتی
برگ برنده ایران چیست؟
۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۸، ۱۱:۳۳
کد خبر:
83317362
تهران - ایرناپلاس - افزایش تحرك نظامی آمریكا در خلیج فارس، وقوع برخی حملات به كریدورهای انتقال انرژی در منطقه و وقوع معامله قرن، وضعیت منطقه را پیچیده كرده است. در چنین شرایطی، داود حشمتی، تحلیلگر سیاسی به موقعیت جمهوری اسلامی در این میدان اشاره میكند.