«متری شش و نیم»؛ یك گام به پیش، دو گام به پس

جشنواره سی و چهارم بود كه عنوان فیلم «ابد و یك روز» و سعید روستایی در میان تماشاگران آثار جشنواره، منتقدان و اصحاب رسانه مدام تكرار می‌شد. اثر یك فیلم اولی توانسته بود در میان آثار بزرگان و پیشكسوتان این عرصه خودنمایی و همه نگاه‌ها را به خود جلب كند. سعید روستایی یكی از جوان‌ترین كارگردان‌های سینما هم به شمار می‌رود كه توانست در سن 26 سالگی اولین اثر سینمایی خود را بسازد و تقریبا تمامی جوایز كارگردانی و فیلم‌نامه را از جشنواره‌های معتبر داخلیِ آن سال كسب كند.



**همه جوایز كارگردانِ جوان سینمای ایران

تعداد جوایزی كه روستایی توانسته دریافت كند، تقریباً برای چنین كارگردان جوانی در سینمای ما بی‌سابقه بوده است. البته جوایز او تنها به جشنواره‌های داخلی محدود نشد، بلكه در جشنواره‌های بین‌المللی مثل جشنواره ژنو كشور سوئیس، جشنواره فیلم‌های ایرانی استرالیا و جشنواره استرالیا توانست جایزه بهترین فیلم را از آن خود كند.

این كارگردان كه فعالیت‌های سینمایی خود را با ساخت آثار كوتاه آغاز كرده است، در همان ابتدا نشان داده توانایی بسیاری در انتخاب سوژه‌های اجتماعی بكر، فضاسازی‌های رئالِ طبقات پایینِ جامعه و آسیب‌ها و ناهنجاری‌های این قشر دارد.



**«متری شش و نیم» و جشنواره سی‌وهفت

روستایی با نوشتن فیلم‌نامه فیلم «سد معبر» به كارگردانی محسن قرائی توانست در جشنواره سی‌وپنج موردتوجه داوران و منتقدان قرار گیرد و نامش در میان نامزدهای بهترین فیلم‌نامه قرار گیرد.

این كارگردان جوان بعد از سه سال با «متری شش و نیم» در جشنواره سی‌وهفتم شركت كرد؛ اثری كه به گفته خود كارگردان، بعد از «ابد و یك روز» همه وقت خود را برای ساخت این فیلم گذاشته است. دومین اثر روستایی در یازده رشته كاندیدا شد و توانست سه سیمرغ را از آن خود كند.



**ظهور یك پلیس باورپذیر

پوریا ذوالفقاري، كارگردان و منتقد سینما درباره چگونگی مسیري كه سعید روستایي از «ابدویك روز» تا «متري شیش و نیم» در سینما طي كرده است، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: سعید روستایی را تمام سینماگران و سینما دوستان با «ابد و یك روز» شناختند. با توجه به فیلم‌های كوتاهش معلوم بود كه او این طبقه، یعنی حاشیه‌نشین‌ها و جنوب‌شهری‌ها را خوب می‌شناسد و در واقع رابطه آنان را در «ابد و یك روز» ترسیم كرد و در «متری شش و نیم» رابطه‌شان را با نهادهای عمومی و وضعیتشان را در قوه قضاییه و اداره پلیس و ... نشان داده است. در این اثر، آن شناخت خوب را می‌توان از این كارگردان شاهد بود. ما یك پلیس خیلی جدید می‌بینیم. در حالی كه در آثار قبلی سینما پلیس‌ها را خیلی اتو كشیده دیده بودیم. اما حالا كاراكتر پلیسی داریم كه با او همراه می‌شویم. یك‌سری مهارت‌هایش را دوست داریم و از یك‌سری خشونت‌هایش تعجب می‌كنیم.



**وقتی قهرمان فیلم كنار می‌رود

عضو تحریریه ماهنامه سینمایی «فیلم» درباره كارگردانی سعید روستایی و پایان‌بندی فیلم جدیدش افزود: نكته عجیب حكایت از این دارد كه روستایی در یك سوم پایانی «متري شیش و نیم» قهرمانش را دنبال نمی‌كند، یعنی گویی قهرمانش را كنار می‌گذارد و خودش شیفته آن ضدقهرمان فیلمش می‌شود، چون جذاب‌تر است.



**استراتژی كارگردان یا ضعف فیلم‌نامه

«عملاً فیلم «متري شیش و نیم» در یك سوم پایانی، فیلمِ آن شخصیت منفی می‌شود؛ این می‌تواند استراتژی كارگردان باشد. اما با آن همه مقدمه‌چینی و معرفی پلیس، این تصور به وجود می‌آمد كه یك جور دزد و پلیس‌بازی خوب بین آن‌ها ببینیم. دو نفره‌هایشان و تنش‌هایی كه با یكدیگر دارند بیشتر شود، اما دیدم كه پلیس به غایت كمرنگ می‌شود و ما بیشتر شخصیت منفی با بازی نوید محمدزاده را می‌بینیم.»

ذوالفقاري درباره پیشرفت سعید روستایی و دستاوردی كه این اثر برای وی داشته است، بیان كرد: «متري شیش و نیم» به لحاظ كارگردانی برای روستایی یك قدم روبه‌جلو است، اما برای فیلم‌نامه این‌گونه نیست. به نظر من دستاورد مهم وي كاراكتر پلیس و آن نهاد عمومی و كلانتری و نیروی انتظامی بود.



**نسخه، قابلیت كوتاه‌تر شدن دارد

این منتقد با اعلام اینكه در «متری شش و نیم» شخصیت اصلی پیمان معادی است، درباره كیفیت بازی‌ها اظهار كرد: حتی نوید محمدزاده یك بازی خوب مثل بقیه بازی‌های خوب خودش ارائه می‌دهد، یعنی ما نوید محمدزاده جدیدی نمی‌بینیم. البته او هم موظف نیست در هر نقش یك كار جدیدی كند. فیلم‌نامه ایراد دارد و مشكلی كه خیلی از فیلم‌های جشنواره سی‌وهفتم داشتند این بود كه نسخه، قابلیت كوتاه شدن دارد.



**یك گام به جلو دو گام به پس

ذوالفقاری در خاتمه اضافه كرد: اگر دونفره‌ها ‌و چالش بیان شخصیت قهرمان و منفی فیلم بیشتر می‌شد، شاهد اثری جذاب‌تر بودیم، در كارگردانی یك گام به جلو است، اما در فیلم‌نامه‌نویسی نه. سعید روستایی شاید فكر كرده اگر مایه‌های «ابد و یك روز» را در جاهایی از «متري شش و نیم» غلیظ‌تر كند می‌تواند خیلی موفق‌تر باشد. مشكل فیلم این است كه روی همه چیز خیلی تأكید دارد. یعنی شرایط زندان، پلیس، شخصیت منفی خیلی زیاد توضیح داده می‌شود و ما نمی‌دانیم با كدام یك از این‌ها باید جلو برویم. یعنی جایی كه فیلم باید در طول گسترش پیدا كند، در عرض گسترش پیدا می‌كند. این اثر برای سعید روستایی یك گام به‌پیش و دو گام به پس محسوب می‌شود.



گزارش از هنگامه ملكی