به گزارش ایرناپلاس، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دیداری صمیمانه با هنرمندان تجسمی که در تالار وحدت برگزار شد، یکی از اولویت‌های اصلی‌اش را کار در حوزه اقتصاد فرهنگ و هنر دانست و گفت: «وظیفه ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تقویت اقتصاد هنر است.»
محمدمهدی اسماعیلی افزود: «ما در هنر و اقتصاد هنر ظرفیت‌های بسیاری داریم و جزو کشورهای مطرح و صاحب جایگاه در تولید آثار هنری هستیم از این رو در بخش اقتصاد هنر هم باید به این رتبه برسیم و تلاش ما براین است که بازارهای بین‌المللی را به دست بیاوریم.»
وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: «در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از حوزه‌های پر اهمیت برای ما سازمان فرهنگ و ارتباطات است و توقع نداریم رایزن‌های فرهنگی ما بنشینند و کارهایی را از دور انجام دهند، ماموریت‌های اصلی آنها توسعه اقتصاد هنر است و از این رو کسانی را به عنوان رایزن فرهنگی اعزام خواهیم کرد که صاحب ایده و تجربه در این کار باشند.»
وی اضافه کرد: «کار رایزن‌های فرهنگی را نباید تنها به برگزاری چند نمایشگاه و اجراهای هنری در خارج از کشور تنزل داد، بلکه رایزن‌های فرهنگی باید برای کشور آورده داشته باشند و از این استعداد و ظرفیت بزرگ باید بهره گرفت، این یک مزیت مطلق برای کشور است.»
در همین راستا با فرزاد فرجی؛ رییس پیشین انجمن سفال و سرامیک کشور و عضو کمیسیون تشکیل اصناف فرهنگ و هنر در وزارت خانه های فرهنگ و ارشاد و وزارت کار ،تعاون و رفاه اجتماعی به گفت‌وگو پرداختیم.
از وی درباره چگونگی پیشرفت اقتصاد هنر در کشور و وظیفه و نقش رایزن‌های فرهنگی در به دست آوردن بازارهای جهانی پرسیدیم که در ادامه می‌خوانید.
ضرورت قدم برداشتن در جریان‌سازی اقتصاد هنر
فرزاد فرجی درباره اقدامات مسئولان و هنرمندان در راستای به دست آوردن بازارهای جهانی و چگونگی توسعه اقتصاد هنر به خبرنگار ایرناپلاس گفت: نگاه من در این باره بیشتر به سمت مسئولان است تا هنرمندان. اتفاق‌هایی که باید برای رسیدن به این مهم بیافتد بسترسازی و تسهیل‌گری از سمت عوامل بالادست، مسئولان و مدیران ارشد است.
اتفاقی که البته طی این سال‌ها به دفعات تکرار شده اما به سرانجام نرسیده است. در واقع مراودات فرهنگی لازم به واسطه رایزنی‌های فرهنگی بین کشورهای منطقه‌ای، آسیایی و کشورهای همسایه شکل نگرفته است.
وی افزود: در حال حاضر اتفاقات و رویدادهای فرهنگی، هنری خوب و جدی در دبی در حال برگزاری است. یعنی بستر لازم در کشورهای همسایه وجود دارد و در نطفه و ذات شکل‌گیری آن مراودات در ایران هم به شکل جدی وجود دارد اما به دلیل نبودن امکانات یا فراهم نبودن بستر درست هیچ وقت نتوانسته‌ایم به شکل واقعی در راستای جریان‌سازی اقتصاد هنر قدم برداریم و تنها شعار داده‌ایم و ادعا داشته‌ایم.
جامعه هنری در حال خلق آثار هنری‌شان و به هر حال مشغول انجام کار خود هستند. اگر به عنوان یک رفتار بالادست از اقتصاد هنر و فرهنگ صحبت کنیم باید زمینه‌های شکل‌گیری چنین اتفاقات و مراوداتی را فراهم کنیم که متاسفانه تا به اینجا این اتفاق نیفتاده است.
به گفته او، برگزاری رویدادهای دو سالانه بین‌المللی، رفتارهای سمیناری، پژوهشی به شکل فراملی می‌تواند پژوهشگران، مجموعه‌داران و هنرمندان خارجی را جذب کند و در عین اینکه می‌توان از سواد و توانایی آنها در بالا بردن سطح کیفی کار داخلی استفاده کرد، ظرفیت‌های موجود هم به نمایش درمی‌آید و برای ارائه بهتر و مبادلات اقتصادی و .. می‌توان بسترسازی صحیح و مفید داشت.
رایزن فرهنگی و ایجاد فرصت‌سازی
این هنرمند حوزه سفال و سرامیک درباره نقش رایزن‌های فرهنگی در به دست آوردن بازارهای جهانی توسط هنرمندان ایرانی عنوان کرد: تکلیف کاملا مشخص است که آنها رایزن فرهنگی هستند. به این معنی که این افراد به شکل مداوم باید در حال گفت‌وگو و فرصت‌سازی باشند. اگر غیر از این بود اسمشان را رایزن فرهنگی نمی‌گذاشتند.
در واقع آنها باید در نقش تسهیل‌گر کار خود را انجام دهند نه در نقش یک مجری. رایزن فرهنگی صرفا یک مدیر اجرایی نیست که فقط بخواهد سفره‌ای پهن کند و رویدادی را صرفا تعریف و اجرا کند. اگر چنین باشد مجریان زیادی داریم که به شکل حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای کار می‌کنند.
وی تاکید کرد: وقتی عنوان رایزن به شخصی اطلاق می‌شود باید دنبال فردی باشیم که فرصت‌ها را بشناسد و فرصت‌سازی کند. در واقع بتواند یک توانایی را در یک رفتار درست به نمایش دربیاورد و از آن نمایش بهره‌برداری کند. متاسفانه تمام حوزه‌های فرهنگ و هنر خود را را صرفا به نمایش درمی‌آوردیم اما برای اینکه آن نمایش بهره و آورده‌ای را برای جامعه فرهنگی و هنری داشته باشد، برنامه‌ریزی نمی کنیم.
یعنی مسیرمان همیشه در جهت توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر تا یک جایی بوده است و هیچ وقت به مقصد نرسیده است. تنها نمایش‌های خوبی از داشته‌هایمان ارائه داده‌ایم.
فرجی درباره استفاده هنرمندان دیگر کشورها از رویدادها و نمایشگاه‌ها افزود: وقتی رویدادهای بین‌المللی را بررسی کنید، متوجه می‌شوید همزمان با آن نمایشگاه، رویداد و جریانی که در حال برگزاری است، اتاقک‌های گفت‌وگویی وجود دارد که در حال بسترسازی، تسهیل‌گری و فرصت‌سازی برای همان هنری هستند که در حال نمایش است. این مساله‌ای است که باید در نقش رایزن‌های فرهنگی ما برجسته‌تر و پررنگتر شود.
البته این امر به اینکه رایزن‌های فرهنگی تا چه اندازه سواد هنری و فرهنگی دارند و تعریف فرهنگ و هنر را به چه شکل می‌بینند، بستگی دارد.
همه این ویژگی‌ها و استفاده از مشاوران درست، متخصص و کارآمد می‌تواند به آنها بسیار کمک کند تا بتوانند در حوزه‌های مختلف نقش صحیحی بازی کنند.
ضرورت تدبیر و تعقل در میدانی بکر و غنی
هنرمندان توانمند بسیاری در حوزه هنرهای تجسمی و دیگر حوزه‌های هنری داریم که تنها با در اختیار داشتن اندکی از امکانات و فرصت‌های مناسب بین‌المللی می‌توانند به راحتی توانمندی خود را به ظهور برسانند و در عین حال رقیبان جدی برای دیگر هنرمندان مطرح خارجی باشند.
فرجی درباره راهکارهایی که منجر به توسعه اقتصاد هنر کشور می‌شود و بسیاری از دغدغه‌های اهالی هنر را رفع می‌کند، گفت: به عنوان فردی که هم فعالیت مدیریتی داشته‌ام و هم هنری، زمانی که می‌خواهم در فضای هنری، اثری ارائه دهم اولین کاری آن است رویدادهای جدی را شناسایی کنم.
زمانی که رویدادهای جدی را شناسایی کردید متعاقب آن مدیران و برگزارکنندگان رویدادها را شناسایی می‌کنید و بعد از آن وارد گفت‌وگو با جامعه تخصصی می‌شوید به این شکل نه تنها خود را معرفی کرده‌اید، بلکه محصول و اثرتان را معرفی نموده و در جهت توسعه گفت‌وگو و برنامه‌ریزی می‌کنید.
به گفته او، توسعه اقتصادی چیزی جز شناسایی و فرصت‌سازی و ارائه درست ظرفیت‌ها نیست و برای آن ارائه از افراد متخصص اعم از داخلی وخارجی باید استفاده کنیم که بتوان به مقصد مورد نظر رسید.
رایزن‌های ما خیلی راحت می‌توانند تمام رویدادهای ملی و بین‌المللی را برای یکبار هم که شده بررسی کنند و نتیجه‌های حاصل از آن رویدادها را شناسایی کنند. در واقع مدیران و دبیران باید سیاست‌های کلان و مجریانشان را شناسایی کنند و برای یک حضور جدی برنامه‌ریزی نمایند.
وی در پایان افزود: سه سال قبل از ایران آثاری را برای نمایشگاهی به فرانسه بردیم. رویدادی که برای گام به گام آن برنامه‌ریزی شده بود و در حال استفاده از تخصص افراد مختلف بود. به همین دلیل توانستند در جهت توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر نتیجه‌گیری کنند و برای بهبود وضعیت و شرایط هنرمندانشان فرصت‌ها و معاملات اقتصادی که برای آن زمان و بعد از آن برنامه‌ریزی شده بود، آورده داشته باشند.
ما با وجود اینکه در حوزه هنر بسیار غنی هستیم و هنرمندان توانمندی داریم اما هیچ وقت فرصت درست، (مخصوصا در حوزه تجسمی) برای حضور در جوامع بین‌المللی از سمت دولت برنامه‌ریزی نشده است. در نتیجه در این حوزه میدان بکر و غنی وجود دارد که با تدبیر و تعقل امکان فرصت‌دهی اقتصادی در آن بسیار است.