به گزارش ایرناپلاس، هنرمندان پیشکسوت سال‌های جوانی خود را در راه ارتقای فرهنگ و هنر کشور صرف می‌کنند، پس حمایت و حفاظت از آنها در سنین بالا و سال‌هایی که کمتر قادر به انجام و ارائه هنر هستند، وظیفه دولت و جامعه است. این در حالی است که متاسفانه گاهی شاهد شرایط سخت معیشتی هنرمندان پیشکسوت هستیم، گویی جایگاه والای هنر آنان نادیده گرفته می‌شود.
از اواخر دهه ۷۰ مبلغ ۷۵ تا ۱۲۰ هزار تومان از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای هنرمندانی که از سوی شورای ارزشیابی معرفی شدند، پرداخت می‌شود؛ این مسئولیت بعد از تاسیس صندوق اعتباری هنر به این صندوق واگذار شد. با وجود تورم در همه اقلام و نیازهای معیشتی، از سال ۹۷ این مبلغ تغییر چندانی نکرده بود.
سیدحسین سیدزاده مدیرعامل صندوق اعتباری هنر آخرین مردادماه امسال از انجام اقدامات بی‌سابقه از جمله افزایش پرداختی طرح تکریم اهالی فرهنگ، هنر و رسانه خبر داد و گفت: به طور متوسط شاهد افزایش ۶ برابری دریافتی مشمولان طرح تکریم و ۲.۷ برابری مشمولان طرح کمک مستمری در سه ساله گذشته هستیم.
رئیس هیات مدیره صندوق اعتباری هنر به افزایش دوباره مبلغ طرح تکریم و کمک مستمری نیز اشاره کرد و افزود: با وجود منابع محدود و مشکلات بودجه‌ای، تصمیم گرفتیم در سال جاری نیز پرداختی ماهیانه دو طرح تکریم و مستمری را افزایش دهیم. براین اساس مبلغ طرح تکریم از ۸۰۰ به یک میلیون و ۲۰۰ هزار و کمک مستمری از ۲۵۰ به ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافت.
هرچند صندوق هنر اقدامات مثبت و بی‌سابقه‌ای در دوران کرونا برای حمایت مالی از هنرمندان انجام داده از جمله پرداخت دو نوبت تسهیلات بلاعوض به همه اعضاء و پرداخت ۶ ماهه حق بیمه و سرانه درمان برای ترمیم نسبی شرایط دشوار هنرمندان در یک سال اخیر در شرایط همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ اما پیشکسوتان این قشر تاکید دارند با توجه به شرایط آنها، نیاز است اقدامات حمایتی دیگری نیز صورت گیرد.
پیشکسوتان باید با خیال راحت زندگی کنند
احمد طالبی‌نژاد نویسنده و فیلمساز درباره نتایج اینگونه اقدامات برای پیشکسوتان حوزه هنر به خبرنگار ایرناپلاس گفت: وقتی می‌گوییم پیشکسوت یعنی فردی که عمر و جوانی خود را در راه هنر صرف کرده است و وقتی به سنین بالاتر می‌رسد باید بتواند با خیال راحت و آسوده زندگی کند. اما در کشور مسائل برعکس است؛ به ویژه برای هنرمندان؛ یعنی زمانی که بازنشسته می‌شوند ابتدایِ دلشوره و نگرانی است، زیرا هنرمند، فیلمساز، نقاش و ... زمانی که کار می‌کند، درآمد دارد؛ اما زمانی که پیر و فرسوده می‌شود یا نمی‌خواهند از او کار بگیرند، نیاز به حمایت دارد. در همه جای دنیا به همین صورت است.
به گفته این کارگردان، این وظیفه دولت است که صندوق‌های فعال در این زمینه را تامین کند، اما نه با این مبالغی که بسیار ناچیز است.
او ادامه داد: با عدد در نظر گرفته شده برای هنرمندان حتی نمی‌توان مقداری از اقلام ضروری معیشتی خریداری شود. هنرمندی که زمانی درآمدی داشته با این اعداد چه کاری می‌تواند انجام دهد و کدام نیازش را می‌تواند رفع کند. فکر می‌کنم بیش از آنچه این روزها به عنوان طرح تکریم و کمک مستمری انجام می‌شود و همچنین هنر کارت -که فقط یکبار برای من در آن ریخته شد- باید اقدامات دیگری انجام شود.
طالبی‌نژاد با بیان اینکه هنرمندان در سنین کهولت در برخی حوزه‌ها مانند نقاشی قادر به ادامه فعالیت هستند، توضیح داد: این هنرمندان می‌توانند اثر خلق کنند و بفروشند؛ زندگی خود را تا حدی تامین کنند، اما کارگردان، بازیگر و هنرمندانی که باید کار بدنی انجام دهند، نمی‌تواند در سنین پیری کار هنری انجام دهد. در نتیجه حذف یا مجبور به انجام کارهای کوچک می‌شوند. در نتیجه، اوضاع شرایط خوبی نیست و نیاز است تا عزم ملی برای نجات هنرمندان و کشور انجام شود.
مشکلات هنرمندان باید شناسایی شود
طالبی‌نژاد یادآورشد: هنرمندان با افزایش سن، از طرفی کمتر کار می‌کنند یا نمی‌توانند در حوزه خود فعال باشند و از طرفی هزینه‌هایی مانند آنچه برای درمان لازم است و تامین نیازهای فرزندان، مطرح می‌شود.
او افزود: پیری یعنی سن مشکلات، اولویت با تامین اجتماعی است؛ یعنی همه هنرمندان در همه رشته‌های هنری باید توسط دولت بیمه تامین اجتماعی شوند و هزینه‌های درمان از این راه تامین شود؛ زیرا بیشترین هزینه‌های بازنشستگان در این سن و سال صرف تامین سلامتی و درمان و دارو می‌شود.
این کارگردان با بیان اینکه نیاز اساسی دیگر هنرمندان پیشکسوت مساله مسکن است، بیان کرد: پیش از نهادهایی همچون خانه سینما، اقداماتی برای تامین مسکن هنرمندان انجام دادند اما سال‌هاست که این اقدامات رها شده و بیشتر هنرمندان مستاجرند. کمتر پیش می‌آید هنرمندان در حوزه‌های مختلف، صاحبِ خانه باشند. مشکلات باید شناسایی و نسبت به رفع آنها اقدام شود. نمی‌توان به صورت کلی تصمیم گرفته و عددی به حساب همه هنرمندان ریخته شود، زیرا هنرمند نمی‌داند با این هزینه چه کاری باید انجام بدهد؛ مساله پیچیده است و حل آن نیاز به عزم ملی دارد.
طالبی‌نژاد با تاکید بر اینکه دولت در اجرای طرح‌های خود باید توجه داشته باشد که هنرمندان جوانی خود را در راه فرهنگی صرف کرده‌اند، افزود: ارقام در نظر گرفته شده، بسیار اندک است؛ آن هم در حالی که هنرمندان پیشکسوت مشکلات بیشتری نسبت به هنرمندان فعال دارند و با این رقم‌ها نمی‌توانند زندگی خود را بگردانند، باید فکر دیگری شود. برای مثال برای هنرمندان باید بخشی از درآمد یک سازمان اختصاص داده شود و این پرداخت منظم و ادامه‌دار باشد.
او با انتقاد از رفتار متفاوت با برخی از هنرمندان و اعطای امکانات شغلی بیشتر به آنان، خاطرنشان کرد: از همه مهم‌تر این است که طرح‌های خودی و ناخودی در دوران پیشکسوتی نباید ادامه داشته باشد. البته هنرمندانی هستند که در جوانی درآمد خوبی داشتند و پس‌انداز کردند و نیازی به این کمک‌ها ندارند و مناعت طبع آنها اجازه نمی‌دهد تا این کمک‌ها را دریافت کنند زیرا گاهی این اقدام به شکل توهین‌آمیزی انجام می‌شود.
حمایت‌های اندک از هنرمندان
محمد گلریز خواننده سرودهای انقلابی نیز با بیان اینکه مبلغ اعلام شده را دریافت کرده است، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: از این ماه مبلغ افزایش یافته اما متاسفانه با توجه به تورم بسیار ناچیز است. به خصوص عزیزانی که کار هنری می‌کنند و منبع درآمد دیگری ندارند، شرایط سختی دارند. نمی‌خواهم بگویم این اقدامات بی‌اثر است اما خیلی کم اثر است و دردی را دوا نمی‌کند و از طرفی همین‌که این مساله انجام شده، قابل احترام و امیدآفرین است.
او با تاکید بر تاثیر همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ بر فعالیت و تامین معیشت گروه بزرگی از هنرمندان ادامه داد: همه‌گیری کووید-۱۹ هنرمندان را تحت الشعاع قرار داد. افرادی که در راس مسئولیت‌های دولتی هستند باید این موارد را در نظر بگیرند و این طرح‌ها را طبق وضعیت معیشتی افزایش دهند. حداقل باید در زمان همه‌گیری، وام‌های بلاعوض و کمک‌های بلاعوضی پرداخت و به هنرمندانی را که در مضیقه هستند کمک شود.
برخی هنرمندان افسردگی گرفتند
او با بیان اینکه هنرمندان به عنوان الگو در جامعه مطرح‌اند و همه چشم‌ها به این افراد است، ادامه داد: اگر هنرمندان پیشکسوت کمبودی داشته باشند در رفتار، کردار و ظاهر آنها مشخص خواهد شد و باعث می‌شود مردم این موارد را ببینند و جامعه تحت تاثیر این مساله قرار گیرد. هنرمندی که سال‌ها با درآمد فیلم‌هایش و موسیقی‌اش زندگی کرده، انتظار دارد تا در کهنسالی دولت از او حمایت کند. بویژه مسئولان فرهنگی که باید این کار را انجام دهند.
گلریز با اشاره به علاقه جامعه به هنرمندان و تاثیر متقابل هنرمندان در زندگی مردم، توضیح داد: مردم هنرمندان خود را دوست دارند؛ هنر مساله‌ای است که باعث می‌شود مردم نشاط، شادابی و نیرو پیدا کنند. وقتی فردی نقاشی خوب یا خطی زیبا می‌بیند، موسیقی خوب می‌شنود و ... حال خوبی پیدا می‌کند. وقتی فرد در مواجهه با هنر قرار می‌گیرد، فکر و ذهنش نشاط پیدا می‌کند و در نتیجه دوست دارد که هنرمند خود را در وضعیت خوب ببیند. در حالی که برخی از هنرمندان در مضیقه هستند و افسردگی گرفتند و برخی در شهری دور افتاده خانه کوچکی اجاره کردند.