به گزارش ایرناپلاس، قیام امام حسین(ع) علیه حکومت یزید بود که به شهادت امام و یارانش در دهم محرم سال ۶۱ هجری و اسارت خانواده‌اش منجرشد. از زمانی که نهضت امام حسین(ع) با آن شرایط و ویژگی‌های خاص اتفاق افتاده است، سؤال‌هایی در میان نخبگان و اندیشمندان و حتی مردم عادی مطرح بوده که انگیزه اصلی امام از اقدام به چنین کاری چه بوده است؟
این پرسش و مانند آنها، هر کدام حاکی از نگرش‌ها و دیدگاه‌های خاص افراد به این حادثه است. البته یکی از علل فزونی پرسش‌ها و دیدگاه‌ها درباره فلسفه قیام حضرت را باید در پیچیدگی خاص و چند بُعدی بودن این نهضت جست‌وجو کرد. نهضتی که در طول تاریخ اسلام، نظیری نمی‌توان برای آن پیدا کرد.
پیاده شدن احکام الهی مهمترین معروف است
محمدحسین فلاح‌زاده کارشناس دین و رئیس موسسه موضوع شناسی احکام فقهی حوزه علمیه قم، درباره اهداف امام حسین(ع) از قیام عاشورا به خبرنگار ایرناپلاس گفت: یکی از مسائل مهم در رابطه با نهضت عاشورا و قیام امام، هجرت، جهاد، شهادت و اسارت اهل بیت بوده است. وقتی افراد دقت می‌کنند ممکن است برایشان سوال ایجاد شود که اگر مسائل شخصی مطرح بوده، چرا حضرت خانواده را همراه خود بردند؟ همچنین با اینکه می‌دانستند تعداد نیروهای خودشان کم است در برابر نزدیک به ۳۰ هزار نفر که نقل شده است، چرا راه دیگری را نپیمودند؟
به گفته فلاح‌زاده، بهترین منبع و ماخذ برای شناخت هدف امام حسین(ع) رجوع به سخنان ایشان است.
او توضیح داد: وقتی که امام حسین به سمت کوفه حرکت کردند که به کربلا منتهی شد، فرمودند:«أَنِّی لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لَا بَطِراً وَ لَا مُفْسِداً وَ لَا ظَالِماً وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِی أُمَّةِ جَدِّی (ص)» یعنی؛ خروج و هجرت من و قیام من باطل و بی‌هدف نیست، بلکه با هدفی است. نه برای فساد در امت است - زیرا بعدا ایشان را متهم کردند- و نه برای تفرقه است. بلکه برای این است که میان امت جد من فساد رواج پیدا کرده و برای این است که آن را اصلاح کنم.
این کارشناس فقهی افزود: همچنین امام حسین(ع) فرمودند: «أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَی عَنِ الْمُنْکَرِ» یعنی برای امر به معروف و نهی از منکر است. مهمترین معروف آن چیزی است که پیامبر خدا به آن دلیل مبعوث شده بودند و آن پیاده شدن احکام الهی و معارف قرانی بوده است که در طول سال‌ها به انحراف کشیده بود و مسیر حکومت و هدایت جامعه منحرف شده بود.
حکومت یزیدی منکر بزرگ بود
فلاح‌زاده در ادامه درباره اهداف امام حسین(ع) از قیام عاشورا افزود: این قیام همچنین برای نهی از منکر بود. حکومت یزیدی منکر بزرگ بود که باید از آن جلوگیری می‌شد. آنچه که در جامعه عمل می‌شد، خلاف موازین شرعی، دینی و انسانی بود. اینها منکرهایی بود که حضرت فرمودند برای امر به معروف و نهی از منکر رفتند. تعبیر فقها این است که این قیام حد اعلای امر به معروف و نهی از منکر است.
این کارشناس فقهی ادامه داد: نهضت و شهادت ایشان برای آزادی‌خواهان جهان، حتی افرادی که مسلمان نبودند الگوی زندگی، قیام و نهضت شده است. در نتیجه هدف امام حسین(ع) از این هجرت که از مدینه به مکه رفتند و از مکه به کوفه آمدند و جهاد کردند، به شهادت رسیدند و در پایان اسارت اهل بیت، همان است که خودشان فرمودند؛ ابتدا آنکه امت را از انحراف و فساد که در جامعه پیش آمده است، رهایی بخشند و همچنین امر به معروف و نهی از منکر کنند.
او افزود: گاهی انسان با زندگی خود و گاهی با شهادت می‌تواند اهداف را به نتیجه برساند که امام حسین(ع) با شهادت خود به این نتایج رسید.
فلاح‌زاده با اشاره به دو نکته مهم در حیات امامحسین (ع) گفت: اگر بخواهیم امام را الگوی خود قرار دهیم، دو نکته را می‌توانیم نصب العین خود کنیم. نخست سیره عملی و دوم سخنان ایشان که هر دو در کتاب‌های مفصل با عنوان «موسوعَةُ کَلِماتِ الامامِ الحُسَین علیه‌السّلام» یعنی مجموعه سخنان امام حسین(ع) به زبان عربی منتشر شده است. سیره امام حسین(ع) عمل ایشان است که گاهی حرفی را بیان می‌کنند و می‌گویند امام اینگونه فرمود، یا کاری را انجام می‌دهند که گفته می‌شود امام اینگونه عمل کرد. اگر این دو را در زندگی، گفتار و عمل پیاده کنیم می‌توانیم ایشان را الگوی زندگی خود قرار دهیم.
او افزود: امام حسین(ع) و سایر معصومان مصون از خطا هستند، سخن و عملشان خطا ندارد. از نظر حکم عقلی، عمل و سخنی که خطا نداشته باشد، می‌تواند برای همه الگو باشد. بنابراین می‌توانیم به سیره ایشان عمل کنیم، از سخنانشان پیروی کنیم و الگوی خود قرار بدهیم.