پولشویی به آفت روزگار امروزی ما تبدیل شده است. طبق آمار دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، پولشویی جهانی سالانه ۸۰۰ میلیارد تا دو تریلیون دلار آمریکا را تشکیل می‌دهد. این رقم ۲ تا ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی است. روشن است که در موارد خاص، این جرم، مبلغ بیشتری را شامل می‌شود.
پولشویی توسط مجرمانی استفاده می‌شود که مبالغ زیادی از فعالیت‌های غیرقانونی مانند تروریسم یا قاچاق مواد مخدر انجام می‌دهند. این فرآیند برای «تمیز» کردن پولی که به نظر می‌رسد از نظر منبع قانونی مشکل داشته به کار گرفته می‌شود.
ده‌ها روش مختلف برای پولشویی از طریق تکنیک‌های فرسوده، مانند دمیدن وجوه نقد در مشاغل قانونی مانند کازینو یا رستوران تا مجموعه‌ای از روش‌های قرن بیست و یکمی از جمله هدایت وجوه از طریق بازی‌های مجازی یا شرط‌بندی‌های آنلاین و خریدوفروش ارزهای رمزپایه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در پایان این فرآیند، منافع ناشایست «پاک» شده و می‌تواند بدون ایجاد سوءظن در سیستم مالی به صورت عادی استفاده شود. هزینه پولشویی برای مشاغل، اقتصاد و کل جامعه بسیار زیاد و گسترده است.
پیامدهای پولشویی در تجارت
واضح است که برای هر سازمانی که پولشویی می‌کند به‌ویژه در بخش‌های تحت نظارت، عواقب جدی وجود دارد. ممکن است قراردادها گم شده و مجازات‌های مالی اعمال شود. البته این نوع رسوایی‌ها منجر به ایجاد عناوین منفی و سوءشهرت برای هر شرکتی می‌شود که در فرآیند پولشویی دخیل است. آسیب به شهرت مؤسسه و از دست رفتن اعتماد مشتری، منجر به انتقال مشتری به خدمات‌دهندگان دیگر خواهد شد.
کسب‌وکارها ممکن است از پولشویی آگاهی نداشته باشند و به طور فعال در هیچ‌یک از تخلفات اساسی شرکت نکرده باشند. بنابراین خدمات‌دهندگان مالی، در معرض خطر بالای هدف قرار گرفتن توسط اعمال مجرمانه‌ای مانند پولشویی قرار دارند و باید اطمینان حاصل کنند که با رعایت دقیق مقررات، مشتری خود را بشناسند(KYC).
مبارزه با پولشویی (AML) خط قرمزهایی را برای مشتریانی تعیین می‌کند که می‌خواهند بر اساس سیاست‌های خود مبالغ کلانی را از طریق اشخاص ثالث پرداخت کنند؛ حق بیمه‌های بالا را با پول نقد بپردازند و پرداخت‌های خارج از کشور داشته باشند. بنابراین بانک‌ها باید اطمینان حاصل کنند که یک تیم انطباق اختصاصی دارند تا قوانین جدید مربوط به KYC و AML را دنبال کند. با این حال بسیاری از شرکت‌ها تلاش می‌کنند تا از قوانین همیشه در حال تغییر مطلع نشوند و نیازی به بیان تاکتیک‌های مداوم در حال تغییر توسط پول‌شویی‌ها نیست.
پیامدهای اقتصادی پولشویی
پولشویی درآمد مالیاتی را کاهش می‌دهد. زیرا فعالیت‌های انجام شده در اقتصاد زیرزمینی برای امور مالیاتی اظهار نمی‌شوند. این امر تأثیر منفی بر اقتصاد کل می‌گذارد و همچنین به کسب‌وکارهای غیرقانونی یک مزیت رقابتی ناعادلانه نسبت به مشاغل قانونی می‌دهد.
گاهی پولشویی می‌تواند دلیل اصلی یک تجارت باشد و ایجاد سود ثانویه را در نظر قرار می‌دهد. بنابراین در این‌گونه فعالیت‌های تجاری، محصولات اغلب با هزینه کمتر از هزینه تولید فروخته می‌شود و باز هم مشاغل مشروع را در معرض آسیب قرار می‌دهد. پولشویی اغلب دلیلی بر این است که مشاغل تولیدی که تنها با تمیز کردن پول خریداری شده‌اند، به محصولات غیرتولیدی یا «عقیم» تبدیل شوند و در نهایت، کارایی در بخش واقعی اقتصاد کاهش می‌یابد.
مطالعات نشان می‌دهد جرم و فساد به عنوان یک سرعت‌گیر و مانع در توسعه اقتصادی عمل می‌کند، رشد اقتصادی را کند می‌کند و این موضوع به ویژه برای اقتصادهای در حال توسعه که منابع کمتری برای هدایت مبارزه با فعالیت‌های غیرقانونی و اعمال مقررات AML دارند، آسیب‌زاست. شکستن این چرخه فساد دشوار است و غالباً به کمک جامعه جهانی نیاز دارد. پول کثیف همچنین می‌تواند نوسان‌های نرخ ارز و جریان سرمایه‌های بین‌المللی را تحریک کند.
عواقب پولشویی بر جامعه
مبارزه با فعالیت‌های مخفی، گران است و به ناچار بودجه دولت صرف اجرای مقررات AML و سایر سیاست‌های مبارزه با جرایم می‌شود. دولت‌ها برای پرداخت این هزینه‌ها از دیگر زمینه‌های هزینه‌های عمومی مانند بهداشت یا آموزش می‌کاهند، بنابراین همه افراد جامعه در صورت گسترش پولشویی ضرر می‌کنند.
وقتی «پول کثیف» توسط مجرمان با موفقیت پاک می‌شود، این امر به شیوع وسیع مواد مخدر، جرم، خشونت و تروریسم در یک حلقه دائمی جنایت منجر می‌شود که افراد بیشتری را به دام خود می‌کشاند. زیرا می‌توان از طریق فعالیت‌های غیرقانونی چنین سرمایه بزرگی به دست آورد و افراد زیادی به طمع درآمد بالا درگیر این شرایط شوند.
در سال‌های اخیر، تلاش‌های جهانی برای مقابله با پولشویی با مقدمه بسیاری از قوانین جدید ضد پولشویی (AML) و انبوهی از مقررات مبنی بر چگونگی محافظت، شناسایی و گزارش فعالیت‌های مشکوک توسط بانک‌ها و سایر مؤسسه‌های مالی، صورت گرفته است.
با افزایش روزافزون دنیای دیجیتال، درهای مجرمانه بیشتری باز می‌شود. به عنوان مثال دو شرکت Airbnb و Uber هر دو توسط فعالیت‌های پولشویی مورد سوء‌استفاده قرار گرفته‌اند. روشن است که مبارزه با پولشویی به همکاری جهانی و راه‌حل‌های نوآورانه نیاز دارد.
اثرات پولشویی در افزایش تورم
پولشویی، پنهان کردن منشأ غیرقانونی از طریق جایگذاری و ادغام در اقتصاد است. تورم، افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید پول است. از آنجایی که اقتصاد سیاه هنوز به تولید ناخالص داخلی کشور کمک می‌کند، هجوم وجوه نقدینگی ایجاد می‌شود که خریدهای مصرف‌کنندگان را رشد می‌دهد، زیرا وجوهی که قرار نیست در آنجا باشند، در اقتصاد به گردش می‌افتند.
پول خود از منابع مشروع است که سپس به اقتصاد سیاه راه می‌یابد و اکنون دوباره ادغام شده است. پول در حقیقت از هیچ خلق نمی‌شود. اگر وجوه تقلبی باشد، این مسأله کاملاً متفاوت است. به این ترتیب، پولشویی در واقع تأثیر عمده‌ای بر تورم ندارد، زیرا این مبالغ درصد کمی از تولید ناخالص داخلی هستند. اگر آنها بخش قابل توجهی از اقتصاد باشند، مشکلات عمیق‌تری در رابطه با تورم ایجاد می‌کنند.
به هیچ وجه پیشنهاد نمی‌شود کسی در مسیر غیرقانونی پولشویی پول نقد و دلار آمریکا قرار گیرد. بنابراین، اول از همه اگر در ایالات متحده دلار کاغذی (پول نقد) پولشویی شود، روش‌های شست‌وشوی خوبی وجود دارند! رستوران‌های محلی که فقط در آنجا پول نقد می‌گیرند، مشاغلی که با روش دریافت نقدی همه روزهای خود را سپری می‌کنند.
پول ناچیز، پول نقد یا پول انباشته در گوشه‌گوشه خانه‌ها، امروز باید هزینه شود و به احتمال زیاد کسی که می‌خواهد پولشویی انجام دهد روش‌های امن‌تری را پیدا خواهد کرد. با این حال خطرات نظارت، امنیت و فن‌آوری‌هایی که هر دو طرف به کار می‌گیرند، از آنچه که در ۱۰ سال پیش استفاده می‌شد، بسیار فراتر رفته است.
* مدرس علوم بانکی