به گزارش ایرناپلاس، مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) ۱۶ فروردین با « غلام‌جیلانی زواک » رئیس شبکه تلویزیونی کابل نیوز دیدار و گفت‌وگو کرد.
محمدرضا نوروزپور در این دیدار با بیان اینکه «صلح، آرامش، امنیت پایدار و ثبات سیاسی و اقتصادی در افغانستان برای ایران اصالت دارد»، ابراز امیدواری کرد رسانه‌ها بتوانند در مسیر تحقق این مهم در افغانستان نقش آفرین باشند. در این دیدار زواک، از افغانستان به عنوان کشور دوست و برادر ایران یاد کرد.
همچنین مدیرعامل ایرنا با تاکید بر اینکه میان ملت ایران و افغانستان پیوندهای ناگسستنی وجود دارد، گفت: نگاه ایران به افغانستان نگاهی جامع الاطراف، مشتمل بر خیرخواهی عمیق و فراتر از دریچه‌های تنگ قومی، مذهبی و نژادی است. معتقدیم صلح، ثبات و توسعه افغانستان برازنده و حق ملت افغانستان است و همگی باید برای محقق شدن آن تلاش کنیم.
یاسر محسنی شهروند افغانستان، مشاور ارشد حوزه ریاست دانشگاه خاتم‌النبیین در کابل و دانشجوی دکترای مدیریت راهبردی دانشگاه فردوسی مشهد درباره نقش رسانه در برقراری ارتباط میان ایران و افغانستان و راه‌های تقویت این مهم توضیح داد. او فارسی را با لهجه حرف می‌زند.
ایرناپلاس: اطلاع دارید که چه اقداماتی در حوزه رسانه برای برقراری ارتباط مستحکم‌تر میان ایران و افغانستان انجام شده‌است؟
_ از سال ۲۰۰۱ با شروع دوره جدید در افغانستان که همراه با مردم‌سالاری است، در ساحت‌های مختلف زندگی مردم تغییراتی به وجود آمده است و رسانه را رکن چهارم دموکراسی می‌نامند.
افغانستان در عصر دموکراسی به سر می‌برد، پس رسانه در محوریت خاص قرار گرفته است. از سویی، در افغانستان دو قطب رسانه‌ای شکل گرفته؛ یک قطب که از نظر شکلی، محتوا، تعقیب و به‌روز، بیشتر به طرف گفتمان غربی
است. این رسانه گفتمانی است که تلاش برای بومی‌سازی می‌کند تا در حوزه زبان فارسی و ارزشگرا باشد.
در زمینه ارزشگرا بودن، تلاش می‌شود افغانیزه صحبت و رفتار رسانه‌ای نیز افغانیزه انجام شود. جمهوری اسلامی ایران نقش برازنده‌ای در افغانستان ایفا می‌کرد؛ برخی کمک‌های غیرمستقیم آموزشی و رسمی برای افغانستان و رسانه‌های دیداری، نوشتاری و شنیداری انجام دادند و همچنین رسانه افغانستان به کلی تحت تاثیر فضای رسانه‌ای ایران قرار دارد زیرا افغانستان دوره تاریخی مملو از تشنج و رنج را سپری کرده و در عصر جدید یعنی عصر دیجیتال، تحت تاثیر رسانه ایران قرار گرفته و این تاثیر بدون شک تاثیر مثبت و مفیدی بود.
ایرناپلاس: چه مشکلاتی پیش روی برقراری این ارتباط بود؟
_ مشکلات خاصی وجود نداشت و ایران به صورت رسمی و غیررسمی تاثیر خود را بر رسانه افغانستان دارد. اگر به فضای رسانه‌ای افغانستان توجه کنید، رسانه‌هایی که ارزشی هستند و آنهایی که ارزشی نیستند و گرایش به سمت و سوهای سیاسی دارند که لزوما موافق ایران نیستند، هر دو بدون شک متاثر از خبرگزاری‌ها و فضای رسانه‌ای ایران هستند.
به لحاظ رسمی هم برخی فعالیت‌ها انجام شده است؛ مانند دیداری که مدیرعامل خبرگزاری ایرنا با مدیر شبکه کابل نیوز داشت. در این سال‌ها دیدارهای دوجانبه اینگونه بین مدیران رسانه‌های افغانستان و ایران، انجام شده است. البته در هر صورت سنگ‌اندازی‌هایی صورت می‌گرفت، نه از طرف دولت بلکه از طرف برخی گروه‌های فشار و لابی‌هایی انجام می‌شد.
برخی در غرب که رابطه خوبی با ایران ندارند، مانند ناتو و آمریکا، از متحدان استراتژیک دولت افغانستان هستند. آنها خود را موسسان جدید افغانستان می‌دانند؛ پس هر جایی که حس می‌کردند جمهوری اسلامی ایران با توجه به قدرت رسانه‌ای که دارد، موثر است، احساس خطر می‌کردند.
وقتی می‌دیدند که نفوذ رسانه‌ای ایران در افغانستان سرعت پیدا می‌کند، گاهی مشکلاتی رسمی و اداری ایجاد می‌کردند. البته این روند مانع برقراری ارتباط ایران و افغانستان نشد و همچنان این رابطه و ارتباط دو سویه وجود دارد.
ایرناپلاس: فکر می‌کنید رسانه و فرهنگ افغانستان هم بر فضای رسانه‌ای ایران اثر گذاشته است؟
_ فرهنگ، بستر سیالی دارد و نمی‌توانیم بگوییم که ارتباط فقط یک‌سویه از جانب ایران به افغانستان بوده است. به طور مسلم فضای رسانه‌ای افغانستان هم روی فضای رسانه‌ای ایران تاثیر خود را گذاشته است.
به تازگی دیده‌اید که تیتراژ یکی از سریال‌های معروف ایرانی، آهنگ یکی از ترانه‌سراهای معروف افغانستانی است که در ایران محبوبیت و اقبال عمومی پیدا کرده است. همچنین در بحث حمله به دانشگاه کابل، «جان پدر کجاستی؟» در ایران ترند شد. اینها مسائلی است که در فضای مجازی، رسانه افغانستان روی رسانه ایران تاثیر داشته است.
ایرناپلاس: به نظر شما چه مسائلی می‌تواند به بهبود ارتباط میان ایران و افغانستان کمک کند؟
_ افغانستان در شرایط حساسی قرار دارد. به نظرم خلوص نیت دو طرف از اهمیت بالایی برخوردار است. این در رفتارهایی که انجام می‌شود آشکار می‌شود. همانطور که در رئوس مطالبی که در دیدار بین مدیرعامل ایرنا و رئیس کابل نیوز بیان شده است؛ این ارتباط می‌تواند برای صلح و جامعه‌ای عاری از خشونت، قوم‌گرایی، مذهب‌گرایی و ایجاد تشکل‌های غیرقانونی در افغانستان باشد.
اگر جمهوری اسلامی برای صلح و توسعه فرهنگی تلاش کند و افغانستان را به سمت کشوری سوق دهد که آزاد، مستقل و آباد باشد و رسانه به عنوان زیرساخت بتواند افغانستان را به این اهداف برساند، مسلما افکار عمومی، نسل جوان و جامعه افغانستان این رابطه را می‌پذیرند.
در این شرایط، رسانه‌داری ایران و فضای رسانه‌ای ایران در تولید محتوا، ارائه طرح‌ها و ایده‌هایی که افغانسانِ رو به گذار را از یک جامعه جنگ‌زده و فضای حساسی که وجود دارد، به طرف نوعی ثباتِ خوب که برای افغانستان امنیت بیاورد، سوق می‌دهد و به طرف توسعه آرامش، امنیت، پیشرفت و علم‌داری هدایت می‌کند.