به گزارش ایرناپلاس، پیش از همه‌گیری ویروس کرونا، اجرای تئاتر با مشکلات زیادی مواجه بود اما تعطیلی سالن‌ها و مشخص نبودن زمان از سرگیری کار آنها، شرایط را برای فعالان این حوزه دشوارتر کرده است. در این شرایط برنامه حمایتی اداره‌کل هنرهای نمایشی از تولید آثار برای عرضه در فضای مجازی اواسط آذرماه اعلام شد و براساس آن، نمایش‌هایی که در مدت همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ لغو شده‌اند با شرایط ویژه ضبط و منتشر می‌شود.
این برنامه حمایتی در قالب اطلاعیه شماره ۷ منتشر شد. این اطلاعیه می‌تواند نشانه‌ای از شیوه حمایت و توانایی برای انجام این مهم باشد. در بخشی از این اطلاعیه درباره میزان حمایتی که در این دوران می‌تواند انجام شود، آمده: «مبلغ حمایت از هر اثر تا سقف ۳۰۰ میلیون ریال است، که با توجه به وجوه مختلف تولید اثرِ نمایشی تعیین خواهد شد.»
امیر وارسته کارگردان و منتقد تئاتر با اشاره به لزوم اطلاع‌رسانی به‌گونه‌ای که مخاطبان این اطلاعیه درباره شرایط و نوع حمایت آگاه شوند، درباره رقم درنظر گرفته شده برای تهیه و ضبط اجرا به‌صورت آنلاین به خبرنگار ایرناپلاس گفت: این رقم و این عدد در نهایت می‌تواند برای کمک گروه‌های آماتور، اجراهای تجربی و در حوزه کارهای دانشجویی و کارهای اول دوم افراد کافی باشد. زیرا وقتی رقم ۳۰ میلیون تومان برای نهایت حمایت در نظر گرفته می‌شود، به این معنی است که به صورت متوسط برای هر اجرا ۱۵ میلیون تومان کمک خواهد شد. این کمک برای تولید فرهنگی گروه‌های تجربی با ارزش است، اما فعالان حوزه تئاتر نمی‌توانند از آن درآمد کسب کنند.
به گفته این کارگردان، اطلاعیه به صورتی نوشته نشده که گروه‌های حرفه‌ای را مخاطب خود قرار دهد و هماهنگ با استاندارد کار تجربی و گروه‌های نوپاست.
ضرورت اعلام چگونگی انتخاب هیات داوران
وارسته درباره شیوه نگارش اطلاعیه، خواستار استفاده از ادبیات نوازش گرایانه‌تری برای گروه‌های تجربی شد و ادامه داد: برای یک پرفورمنس کوچک، وقتی از حداقل امکانات با نهایت خلاقیت برای کاهش هزینه‌ها استفاده می‌کنیم، دوربین، تدوین، لباس و ... نزدیک به ۲۰ میلیون تومان هزینه دارد. البته باز هم می‌شود طوری کار کرد که هزینه‌ها کمتر شود و این حمایت برای گروه‌های تجربی می‌تواند باارزش باشد.
این کارگردان با تاکید بر اینکه ضمن اعلام شرایط و چگونگی حمایت، باید هیات داورانی که بر این روند نظارت دارند، در اطلاعیه معرفی می‌شدند، توضیح داد: استانداردهای آگهی و فراخوان در این اطلاعیه رعایت نشده‌است. باید روند انتخاب داوران مشخص می‌شد. اینطور به نظر می‌رسد که متولیان به این دلیل که می‌خواهند حمایت کنند، دیگر نیازی به توضیح ندیده‌اند. این در حالی است که همواره باید از هنر و فرهنگ حمایت شود و چرایی اینکه تا به امروز این حمایت انجام نشده، باید مورد بررسی قرار گیرد. این تنها مساله قابل بررسی این اطلاعیه نیست. باید توجه داشت برای حمایت از حرکت‌های نوپا تجربی و به صرف اعتقاد و باور به تولید با حداقل هزینه‌ها، این کار قابل تقدیر است.
حساسیت مسئولان به نیازهای روز جامعه
بخش دیگر این اطلاعیه به شرایط و اولویت‌های ارائه حمایت اختصاص داده شده و در بخشی از آن آمده است: «آثار اجتماعی با رویکرد امیدبخش در اولویت انتخاب خواهد بود. آثار کمدی مورد استقبال قرار می‌گیرد».
وارسته درباره رویکرد این اطلاعیه به موضوع تئاتر و تاثیر آن در انتخاب برای حمایت نیز گفت: اینکه فراخوان با این واژگان مشخص کرده که به نیازهای روز جامعه حساس شده، قابل تقدیر است. برآورد من از این اطلاعیه این است که جامعه امروز نیازمند و دو مولفه رواداری و تاب‌آوری است.
او ادامه داد: نیاز به مولفه‌های رواداری و تاب‌آوری در جامعه به دلایل اجتماعی، اقتصادی همه‌گیری و ... ایجاد شده است؛ به عنوان متولی نیاز داریم فرآیند تاب‌آوری اجتماعی و رواداری اجتماعی را تسهیل و شرایط را فراهم کنیم.
به گفته این کارگردان، تعیین سرفصل‌های اجراهایی که مورد حمایت قرار می‌گیرند، با تولید هنر و تسهیل آفرینش هنرمند نقض غرض است.
اقدامی برای گردهمایی هنرمند، تهیه‌کننده و صاحب سرمایه
تنها فعالان حوزه تئاتر نیستند که با مشکلات معیشتی و مشکلاتی برای ادامه فعالیت و ارائه هنر مواجه شده‌اند. می‌توان گفت فعالیت همه بخش‌های فرهنگی و غیرفرهنگی تحت تاثیر محدودیت‌های همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ قرار گرفته است. به همین دلیل شاید توان دولت در ارائه تسهیلات به اندازه‌ای نباشد که بتواند بسیاری از هنرمندان و فعالان را راضی نگه‌دارد.
وارسته یکی از وظایف متولیان را گردهم آوردن هنرمند، صاحب فکر، تهیه‌کننده و صاحب سرمایه دانست و ادامه داد: در همه کشورها متولیان حوزه‌های فرهنگی این چهار بخش را با هم مرتبط می‌کنند تا فعالیت هنری به صورت ماندگار ادامه داشته‌باشد؛ باید شرایط تسهیل‌کنندگی تولید اثر هنری انجام شود. این اقدامی است که متولی در حوزه‌ها و ژانرهای مختلف ویژوآل و غیرویژوآل انجام می‌دهند، یعنی وظیفه اصلی اتصال بین تهیه‌کننده، هنرمند، سرمایه‌گذار و صاحب فکر است؛ اگر ارتباط بین این چهار راس انجام شود، مشکل از وابستگی بودجه دولتی و حاکمیتی خارج می‌شود و وظیفه متولی، فقط مدیریت فرآیند خواهدشد.
محدودیت‌های ناشی از کرونا بسیاری از کسب‌وکارها را تحت تاثیر قرارداده است. فعالان حوزه فرهنگ از طرفی نیازمند به ارائه آثار خود برای امرار معاش هستند و همچنین برای اینکه بتوانند روند تولید هنر خود را طی کنند، باید آفرینش هنری داشته و با مخاطبان خود ارتباط داشته‌باشند. مساله‌ای که تحقق آن نیازمند به بررسی همه‌جانبه مسائل و ارائه راهکارهای دقیق، عملی و عادلانه است.