به گزارش ایرناپلاس، بیست‌وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از ۲۴ تا ۳۰ آبان با شعار «دانایی؛ مانایی» برگزار می‌شود؛ در این هفته وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادها اقداماتی برای ترویج کتاب و کتاب‌خوانی انجام می‌دهند. آغاز این رویداد کتاب‌محور در پایتخت کتاب ایران و اختتامیه آن، مراسم روز کتابگردی است؛ به گفته ایوب دهقانکار مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، با توجه به ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای مقابله با ویروس کرونا، با حفظ رویکرد روز کتابگردی این‌بار، کتاب‌فروشی‌ها را به خانه مردم خواهندبرد.
اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، به عنوان یکی از ارکان برگزاری هفته کتاب امسال هم برنامه‌های مختلفی در هفته کتاب دارد که مانند سال گذشته حول محور آشتی مردم با کتاب‌فروشی‌هاست و به بازدید از کتاب‌فروشی‌ها مرتبط است.
در همین رابطه ایرناپلاس با هومان حسن‌پور رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران درباره اقدامات اتحادیه در این دوره از هفته کتاب گفت‌وگویی انجام داده است.
بیست‌وهشتمین دوره هفته کتاب درحالی برگزار می‌شود که کرونا همه برنامه‌ها و رویدادهای فرهنگی را تحت تاثیر قرارداده و در روزهای پایانی آبان شاهد بیشترشدن محدودیت‌ها هستیم. به نظر شما چه مسائلی در این دوره هفته کتاب از ضرورت بیشتری برخوردار است؟
_ اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران در نظر دارد، امکانات را به صورتی تنظیم کند که در این هفته، کتاب‌ها توسط کتاب‌فروشان فروخته شود زیرا این روند به نفع چرخه نشر _ ناشر، کتاب‌فروش و توزیع کننده _ خواهد بود.
شرایط همه‌گیری در دو حالت ممکن است برنامه‌های هفته کتاب را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است مردم بتوانند به صورت حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در برنامه‌های این هفته شرکت کنند، همچنین ممکن است شرایط به اندازه‌ای دشوار باشد که حضور مردم ممکن نباشد. پیشنهاد ما به کتاب‌فروشان این است که اگر امکان فعالیت در بسترهای مجازی را دارند، برای این سبک برنامه‌ریزی کنند.
البته باید در نظر داشت مخاطبان و کتاب‌فروشان حرفه‌ای، نیازمند بحث و گفت‌وگو هستند. مخاطبان حرفه‌ای عادت دارند وارد کتاب‌فروشی شوند و از کتاب‌فروش‌هایی که درباره علایق آنها آگاه است، درباره تازه‌های نشر و کتاب‌های مناسب سلیقه خود اطلاعات بگیرند. روند مشاوره‌ای که از کتاب‌فروشان گرفته می‌شود، بسیار مهم است، اگر کتاب‌فروشان بتوانند این امکان را در فضای مجازی یا از راه تلفن برای مخاطبانشان فراهم کنند و کتاب مورد نظر را با پست یا پیک بفرستند، می‌تواند شرایط بهتری را رقم بزند.
آیا در این دوره، مانند دوره‌های گذشته، برنامه کتابگردی انجام خواهدشد؟
_ درباره کتابگردی برنامه‌هایی داشتیم که به دلیل سخت‌تر شدن پروتکل‌های بهداشتی، باید برنامه‌ریزی جدیدی انجام شود تا متناسب شرایط بتوان اقداماتی انجام داد. شرایط تا حدی ناپایدار است که برنامه‌هایی را که دو هفته پیش داشتیم، نمی‌توانیم اجرا کنیم. رویکردمان این است که ارتباط بین مردم و کتاب در این دوره از هفته کتاب از بین نرود.
صدور احکام ساده برای متخلفان انگیزه فعالان را کاهش می‌دهد
یکی از مشکلات مشترک ناشران و کتاب‌فروشان، فروش کتاب‌هایی است که با تخفیف بالا و به صورت غیرقانونی از کتاب‌های پرفروش ناشران تکثیر شده است. آیا اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان در هفته کتاب برنامه‌ای برای توجه بیشتر به این موضوع دارد؟
_ هفته کتاب فرصت مناسبی برای طرح مسائلی اینچنین است. باید اینطور باشد که سازمان‌ها و نهادهایی که در هفته کتاب دور هم جمع می‌شوند، اقداماتی را برای حل مشکلات برنامه‌ریزی کنند. همانند سال‌های گذشته برنامه‌هایی برای توجه بیشتر به این مساله داریم تا مشخص شود فعالیت‌های اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تا به امروز چقدر توانسته در حل این مشکل مفید باشد. این در حالی است که هنوز مشکل تکثیر غیرقانونی، حضور دست‌فروشانی که کتاب‌های تکثیر شده را می‌فروشند، گسترش فایل‌های پی.دی.اف و محتوای دیجیتالی کتاب‌ها در فضای مجازی را داریم.
مشکل اینجاست که بعد از ماه‌ها تلاش و پیگیری حقوقی، وقتی به نتیجه می‌رسیم، شاهد صدور احکام ساده برای متخلفان هستیم. این روند، انگیزه همکارانی را که در این حوزه فعالیت می‌کنند، کاهش می‌دهد.
باید توجه داشت اگر فایل یک کتاب به صورت رایگان در فضای مجازی به طور گسترده منتشر می‌شود، این کتاب نتیجه زحمت محقق، پژوهشگر، مولف و مترجمی است که ساعت‌ها برای تهیه آن زمان صرف کرده است. در این هفته سعی می‌کنیم روی این مسائل صحبت و آسیب‌شناسی کنیم.
درباره این مساله و حل آن، عملکرد اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران و دیگر مسئولان و وزارتخانه‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
_ اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران برای نخستین بار موفق شد با برنامه‌هایی مانع تکثیر غیرقانونی کتاب شود و با آن مبارزه کند. بارها مشکلات و گلوگاه‌ها را پیدا کردیم، با دستگاه قضایی وارد مذاکره شدیم، دادگاه ویژه این مسائل تشکیل و به قاضی‌های محترم توضیحات لازم ارائه شد. همکاری گسترده‌ای با نیروی انتظامی صورت گرفت. بارها انبارهایی از کتاب‌های تکثیر شده کشف شدند. اما حجم تولید طرف مقابل آنقدر زیاد است که توجه جدی‌تر می‌خواهد.
کتابی که با تخفیف بالا فروخته می‌شود، مفید نیست
با وجود برخوردهایی که شده، به نظر شما رهکار اصلی برای مقابله با ماجرای تکثیر غیرقانونی چیست؟
_ شاید دلیل تکرار این روند، سوءتفاهم‌هایی باشد که اتفاق افتاده است. برخی از مردم هنوز هم فکر می‌کنند افرادی که کنار خیابان کتاب‌هایی تکثیر غیرقانونی شده و با تخفیف بالا می‌فروشند، کار بدی انجام نمی‌دهند زیرا در هر صورت این کتاب است که به‌فروش می‌رسد. اما باید همواره این را در نظر داشت که آنها کتاب مفید در اختیار مردم قرار نمی‌دهند.
دورانی بود که کنار خیابان شاهد فروش مواد غذایی بودیم؛ وقتی مردم از ضررهای احتمالی آن آگاه شدند، تصمیم گرفتند از این دستفروشان خرید نکنند. هنوز هم میان مردم این شک وجود دارد که می‌توان از کنار خیابان کتاب خوب به‌دست آورد.
برای حل این مساله، رسانه‌ها باید فرهنگسازی کرده و برای مردم روشن کنند که حتی اگر این کتاب همان کتابی باشد که ناشر و مولف برایش زحمت کشیده، وقتی با درصدهای بالای تخفیف ارائه می‌شود، به این معنی است که حق ویراستار، مولف و مترجم پرداخت نشده است؛ یعنی کسی غیرقانونی این کار را انجام می‌دهد.
اگر مردم برای حل مساله کتابسازی توجه کنند، با همکاری اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان، نیروی انتظامی و قوه قضائیه این مشکل، ساده‌تر حل خواهد شد.