به گزارش ایرناپلاس، آمریکا در تلاش برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نه تنها شرکای اروپایی، بلکه حتی کشورهای کوچکی چون سنت وینسنت را نیز نتوانست همراه کند و با «دومینیکن» تنها ماند. این در حالی است که بسیاری به یاد نمیآورند در طول عمر ۷۵ ساله سازمان ملل متحد، قطعنامه پیشنهادی آمریکا تنها دو رای بیاورد. اما آیا این رویداد بدون بودن برجام ممکن بود؟
کیهان: اروپا با رأی ممتنع در پازل آمریکا بازی کرد
روزنامههای مخالف برجام که معمولا چشمها را بر موفقیتهای بینالمللی میبندند، تلاش کردند رویداد اخیر را فقط شکست ترامپ جلوه دهند و نقش برجام را در ناکامی آمریکا نادیده گرفتند.
کیهان که پیش از این به دلیل خروج آمریکا برجام را مرده خوانده و تیتر زده بود: «آمریکا رفت، ما ماندیم و خسارت محض»، رویداد اخیر در شورای امنیت سازمان ملل را «شکست سنگین آمریکا و اروپا مقابل ایران، روسیه و چین» تعبیر کرد و مدعی شد تروئیکای اروپا نیز علاوه بر آمریکا، بازنده ماجرا بوده است.
به نوشته کیهان، تروئیکای اروپا (انگلیس، فرانسه، آلمان) با رأی ممتنع در حقیقت در پازل آمریکا بازی کرده و علیه ایران اقدام کردند. اما این سه کشور در اجرای این طرح ضدایرانی شکست خوردند. این روزنامه نوشت: «فرانسه نیز همانند آلمان در اقدامی ضدایرانی ضمن ابراز نگرانی از آنچه رفتارهای ایران در منطقه خوانده شده بر پایبندی به برجام تأکید کرده است.»
تمسک به یادداشت چهره اپوزیسیون
کیهان از بغض برجام، به یادداشت ارسالی علی افشاری در ستون دیدگاه دویچهوله استناد کرد و بدون اشاره به نام این فرد، نوشتار این چهره اپوزیسیون جمهوری اسلامی را به عنوان موضع آلمان جا زد و نوشت: «تنها کسب یک رأی موافق، ناکامی قابل اعتنایی را برای دولت ترامپ رقم زد که اصرار زیادی بر تعقیب یکجانبهگرایی در مناسبات بینالملل دارد. منتهی این ناکامی به معنای موفقیت برای جمهوری اسلامی نیست که سه کشور اروپایی حامی برجام با رأی ممتنع و عدم همراهی با دولتهای چین و روسیه نشان دادند که آنها هم نگران پایان ممنوعیت خریدوفروش سلاحهای متعارف توسط ایران هستند؛ در صورتی که به عنوان امضاکنندگان برجام باید براساس تعهدات خود با تمدید تحریم تسلیحاتی مخالفت میکردند.»
این که یک چهره اپوزیسیون جمهوری اسلامی، موفقیت دیپلماسی ایران در برابر آمریکا را انکار کند، جای شگفتی ندارد، اما جالب اینجاست که روزنامه کیهان با سانسور نام نویسنده، موضع این چهره اپوزیسیون را به عنوان موضع دولت آلمان به مخاطب القا کرده است.
روزنامه وطن امروز نیز سعی کرد با تیتر فانتزی «قمار باخت» در کنار تصویری از ترامپ، نقش برجام را در این ماجرا نادیده بگیرد و در واکنش به روحانی نوشت: روحانی در حالی عدم استقبال کشورها از پیشنویس قطعنامه آمریکا را به برجام ربط میدهد که رای منفی و ممتنع کشورها به این قطعنامه، بیش از آنکه به برجام ربط داشته باشد به دلایل دیگر ربط دارد.
این رسانه طیف اصولگرایان پایداری، در ریشهیابی رای ممتنع اروپا به پیشنویس آمریکا به سه نکته اشاره کرده و نوشته: نخست اینکه میدانستند روسیه و چین این قطعنامه را وتو میکنند و رایشان میسوخت؛ دوم آنکه مخالفت خود را با نادیده گرفته شدن از سوی ترامپ نشان دادند و سیگنالی در حمایت از جو بایدن فرستادند و سوم آنکه به دنبال تصویرسازی از خود به عنوان کشورهای مصالحهگر در چالش برنامه هستهای ایران بودند!
بر فرض پذیرش این توجیهات، پرسش این است که چرا پیش از این حتی یک بار سابقه نداشته چین و روسیه قطعنامهای علیه ایران را وتو کنند و برعکس در همه قطعنامههای تحریمی ۶ گانه پیش از دولت روحانی، همراه آمریکا بودهاند؟
چه محملی وجود داشت که اروپاییها بخواهند تا حدی تصویر بیطرفی از خود بسازند و چرا پیش از برجام دنبال تصویرسازی از خود به عنوان کشورهای مصالحهگر در چالش برنامه هستهای ایران نبودند؟!
از اردیبهشت ۹۷ که ترامپ خروج ایالات متحده از برجام را اعلام کرد، تندروهای داخلی که همواره روحانی را به دلیل ایده «مذاکره با کدخدا» و تعامل با آمریکا در کنار اروپاییها شماتت میکردند، برجام بی آمریکا را تمام شده اعلام کردند. آنها بدون توجه به نتایج و دستاوردهای این توافق بینالمللی کمسابقه، بارها در تریبونها و رسانههای خود توصیه کردند ایران از برجام خارج شود. از جمله محمد دهقان، نماینده پیشین و عضو کمیسیون حقوقی مجلس که اکنون یکی از حقوقدانان شورای نگهبان است، گفته بود: پس از خروج آمریکا از برجام باید تعهدات برجام خود را متوقف کنیم. کار به جایی رسید که ۱۹ اردیبهشت ماه ۹۷، شماری از نمایندگان تندرو مجلس، در اقدامی شتابزده، در صحن مجلس برجام را به آتش کشیدند.
هرچند با خروج آمریکا از برجام و تحمیل تحریمهای شدید یکجانبه این کشور علیه ایران، بخش اعظم دستاوردهای اقتصادی برجام دست نیافتنی شد، با این حال طیف سیاسیون تندرو و شعارزده توجه نداشتند که برجام علاوه بر نتایج اقتصادی، دستاوردهای حقوقی و بینالمللی نیز داشته و خروج ایران از آن به صلاح نیست.
خوشبختانه با هدایت رهبری و جدیت رئیسجمهوری، رویکرد شعاری خروج از برجام جامه عمل نپوشید و رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار اعضای دولت در شهریور ۹۷ (بعد از خروج آمریکا از برجام) با تاکید بر لزوم ادامه مذاکرات با اروپا و در عین حال دل نبستن به آن، اظهار کردند: از من هم گاهی سؤال میشود که شما گفتی که برجام را آتش میزنی، چرا آتش نزدی؟ علّتی که آتش نزدیم همین بود که گفتیم شاید بشود منافع ملّی را با آن تأمین کرد؛ وَالّا اگر آدم بفهمد که منافع ملّی تأمین نمیشود، ما هم آتش زدن را بلدیم که این کار را بکنیم.
با وجود فشارهای شدید تحریمهای آمریکا بر ملت و دولت، پایبندی ایران به تعهد بینالمللی برجام، نتایج خود از جمله تنهایی آمریکا در شورای امنیت را به دنبال داشت. اما مخالفان برجام باید پاسخ دهند اگر ایران از برجام خارج شده بود، تنهایی بیسابقه آمریکا در شورای امنیت رقم میخورد؟