دو روز قبل ویدیویی در شبکههای اجتماعی منتشر شد که در آن یک شهروند سیاهپوست آمریکایی درحالیکه زانوی پلیس روی گردنش بود، جان باخت. کشته شدن جرج فلوید، موج اعتراضات گستردهای را در آمریکا به راه انداخت؛ اعتراضاتی که رفتار پلیس آمریکا را ادامه رفتارهای نژادپرستانه دولت آمریکا میداند. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا نیز دستور اعزام گارد ملی برای کنترل اوضاع را داد. همچنین درک شووین یکی از چهار مامور پلیس حاضر درصحنه، به دنبال کشته شدن جورج فلوید از نیروی پلیس میناپولیس اخراج شد و پس از بازداشت، به قتل متهم شد.
داوود آقایی، استاد دانشگاه تهران و کارشناس روابط بینالملل دراینباره به ایرناپلاس توضیح میدهد: قتل این شهروند آمریکایی و سیاهپوست به دست پلیس، یک خطای فاحش و نقض جدی حقوق بشر است و نادیده گرفتن حقوق شهروند است. در اینجا یک شهروند سیاهپوست جان خود را ازدستداده و بنابراین موضوع میتواند مبین یک تبعیض نژادی هم باشد، چیزی که سالیان سال است برخی از رهبران سیاهپوست آمریکا برای رفع این تبعیضها مبارزه کردهاند و جانشان را در راه آرمانشان از دست دادهاند.
آقایی با تأکید بر اینکه قانون اساسی آمریکا در برخورد با شهروندان تفاوتهای نژادی را لحاظ نکرده است، اضافه میکند: این پلیس مرتکب خطای جدی و نقض قانون اساسی آمریکا شده است و این موضوع هم نه بار اول است و نه بار آخر و در طول تاریخ آمریکا، ما بارها شاهد اینچنین خطاهایی بودهایم که پلیسها رفتار تبعیضآمیزی با شهروندان سیاهپوست داشتهاند.
این استاد دانشگاه تهران در ادامه بیان میکند: نکته مهم این است که دولتمردان آمریکا با این اقدامات تبعیضآمیز مقابله جدی نکردهاند و اگر به وظایف قانونی خود عمل میکردند قطعاً پلیس به خودش جرأت نمیداد این بار هم به این صراحت، حق یک شهروند آمریکایی را زیر پا بگذارد.
او همچنین معتقد است: طبیعی است وقتی مردم میبینند این رفتارهای تبعیضآمیز رویه میشود و دوباره مانند آنچه در دهه ۶۰ رایج بود، احیا میشود؛ به خیابان بیایند و خشم خودشان را بروز بدهند و اینجا بود که رئیسجمهور آمریکا دستور شلیک مستقیم داد. البته من معتقد نیستم عملکرد معترضان در آتش زدن مراکز تجاری و ... کاری قانونی است، قطعاً به همین نسبت که در کشور ما اگر کسی به اینچنین اقدامی دست بزند با او برخورد میشود، در آمریکا هم با آنان برخورد میشود. اما مسئله این است که چرا کار به اینجا کشیده که هر از چند گاهی پلیس به خودش اجازه میدهد با سیاهپوستان اینطور رفتار کند؟
این کارشناس روابط بینالملل اضافه میکند: ما هنوز شاهد رگههایی از رفتارهای تبعیضآمیز در بین بعضی از مقامات آمریکا و ازجمله پلیس آمریکا هستیم. اگر قرار است دولت آمریکا با رفتار ضد حقوق بشری پلیس خود برخورد نکند، پلیس که نمایندهای از دولت آمریکاست و رفتارش بازتابدهنده دولت آمریکاست به نقض حقوق بشر محکوم میشود دولت آمریکا باید به نهادهای حقوق بشر پاسخگو باشد. اما اگر طبق قانون پلیس در قبال نقض حقوق بشر محاکمه و مجازات شد، این مسئولیت از گردن دولت ساقط میشود و دیگر خود دولت، متهم نیست. زیرا فرد خاطی به مجازات خود رسیده است.
او همچنین معتقد است: در قانون اساسی و قوانین داخلی آمریکا هرگز به پلیس اجازه نداده که با سیاهپوستان رفتار تبعیضآمیز داشته باشد و پلیس میتوانست با رفتار مسالمت آمیز به وظیفه قانونی خود عمل کند و این فرد سیاهپوست خطاکار را دستگیر کند. بههرحال پلیس در اینجا به وظیفه خود عملنکرده و طبیعی است که دادگاه باید تشخیص دهد نوع رفتار آن شهروند، چگونه بوده که پلیس به آن رفتار دستزده است و این موضوع باید در دادگاه باید به اثبات برسد. البته در بسیاری از ایالات آمریکا، حکم اعدام وجود ندارد و مدتزمانی را بهعنوان حبس برای متهم در نظر میگیرند و قاعدتاً نهایت مجازات سنگین، حبس طویلالمدت است.