شب گذشته، رسانهها خبر از انتقال بوریس جانسون، نخستوزیر محافظهکار بریتانیا به آیسییو را که دو روزی است به دلیل ابتلا به کرونا بستری شدهاست، اعلام کردند؛ این درحالی است که او تا کمتر از یک ماه قبل، همچنان شستن دستها را راهکار محافظت در برابر ویروس کووید-19 میدانست.
صبح امروز، فرانس24 از وخامت حال جانسون خبر داد و نوشت «نخستوزیر بریتانیا، که در بخش مراقبتهای ویژه بستری است؛ حالا برای تنفس، اکسیژن کمکی دریافت میکند».
با ابتلای او به کرونا و وخامت حال او، نگرانیها درباره آینده سیاسی این کشور در انگلستان افزایش یافته است. یکی از سؤالهای اساسی در این زمینه این است که در صورت تداوم بیماری جانسون و مرگ وی، سرنوشت دولت این کشور، آن هم در شرایط اضطراری چه میشود؟
سکوت قانون درباره جانشین نخست وزیر
بعد از انتقال او به بیمارستان، گاردین در گزارشی نوشت: «در صورتی که جانسون به دلیل ابتلا به کرونا نتواند امور را اداره کند، دومینیک راب، وزیر امورخارجه بریتانیا به عنوان نماینده او اداره امور را برعهده خواهد گرفت». لسانجلس تایمز نیز در گزارشی در این باره نوشته «عجیب است که در بریتانیا به عنوان یکی از قدیمیترین سیستمهای پارلمانی در جهان، جانشین نخستوزیر به وضوح مشخص نشده و در قانون اساسی نوشته نشده است». در بخش دیگری از این گزارش تأکید شده است، اگرچه راب به عنوان نماینده نخستوزیر در اداره امور تعیین شده است اما احتمالا با تداوم این شرایط، سؤالاتی درباره اختیارات او پیش میآید.
فوت جانسون و فقدان رهبری مقتدر در حزب محافظهکار
پیروز ایزدی، کارشناس مسائل بینالملل درباره آثار بیماری و درگذشت احتمالی نخستوزیر انگلیس بر سیاست داخلی این کشور و حزب محافظه کار به ایرناپلاس میگوید: با توجه به اینکه آقای جانسون توانست پیروزی بزرگی را در انتخابات اخیر این کشور به دست آورد و برگزیت را به طور نهایی اجرایی کند، شخصیت آقای جانسون به عنوان فردی که توانست حزب محافظهکار و آرای عمومی را با خود همراه کند، مهم و اثرگذار است. فوت ایشان میتواند فقدان بزرگی برای حزب محافظهکار به حساب بیاید و ممکن است موجب تشتت میان اعضا شود.
وی ادامه میدهد: مخصوصا آنکه قرارداد نهایی خروج از اتحادیه اروپا هنوز به امضا نرسیده است و گفته شده این فرآیند یک سال زمان میبرد، فوت نخستوزیر انگلیس میتواند این کشور را در شرایط خطیری قرار دهد.
این کارشناس مسائل اروپا با اشاره به اینکه «کرونا اقتصاد اروپا را به سوی رکود سوق داده است»، تصریح میکند: از این جهت هم ضروری است کشورهای اروپایی درباره پیامدهای اقتصادی کرونا نیز با یکدیگر به گفتوگو بنشینند. فرآیند این مذاکرات نیز نیازمند یک رهبری مقتدر است که آقای جانسون نشان داده بود، چنین توانی را دارد؛ از این رو، فقدان وی میتواند برای بریتانیا زیانآور باشد.
بهرهبردای سیاسی حزب کارگر از پیامدهای اقتصادی کرونا
ایزدی درباره آثار عملکرد جانسون در مقابله با کرونا که مورد انتقاد عمومی است و بسیاری او و مشاورانش را عامل افزایش تلفات و آثار منفی این بیماری در انگلیس میدانند، میگوید: آقای جانسون و دیگر رهبران این کشور در ابتدای شیوع این بیماری، به سیاست مصونیت جمعی اعتقاد داشتند که بر اساس آن اگر تعداد زیادی از افراد جامعه به این بیماری مبتلا شوند، سرعت شیوع کاسته میشود. در نهایت بعد از اعلام نتایج تحقیقات امپریال کالج لندن درباره این بیماری، دیدگاه مصونیت جمعی خطرناک شناخته شد و دولت بریتانیا نیز تغییر موضع داد. این موضوعی است که وجهه خوبی از دولت و نخستوزیر، نزد مردم ایجاد نکرد اما از آنجایی که ایشان رقیبی در صحنه و به طور خاص حزب محافطهکار ندارد، شاید نتوان گفت ضربه بسیار بزرگی بوده است.
وی درباره اینکه آیا ضعف عملکرد کابینه جانسون در مواجهه با کرونا میتواند فرصتی برای حزب کارگر به شمار رود یا نه، میگوید: باید توجه داشته باشید که احتمالا تا پنج سال آتی انتخاباتی در این کشور برگزار نمیشود؛ ضمن اینکه در حزب کارگر نیز شاهد تغییر رهبری و کنار رفتن آقای کوربین بودیم. موضوعی که میفرمایید تا حدی میتواند به توانایی رهبر جدید حزب کارگر برای ایجاد همبستگی و انسجام در داخل این حزب بستگی داشته باشد. از سوی دیگر باید دید، این حزب چگونه میتواند از شرایط اقتصادی پس از کرونا و پیامدهای منفی آن بهرهبرداری کند.