اپیدمی‌هایی که گسترش جهانی پیدا می‌کنند یا چند کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهند، شایعات و فرضیاتی هم با خود به همراه دارند. تقریباً ۱۸ سال پیش و با همه‌گیری ویروس سارس نیز بحث‌هایی مبنی بر آزمایشگاهی بودن این ویروس و گسترش عامدانه آن با اهداف تجاری و اقتصادی مطرح می‌شد؛ بحث‌هایی که مشابه آن را درباره ویروس کرونا می‌شنویم. صرف‌نظر از اینکه چنین فرضیاتی تا چه میزان قوی هستند، آثار اقتصادی چنین ویروس‌هایی قابل انکار نیست. بازارها و اقتصاد کشورهای مختلف چه در زمانی که سارس به یک اپیدمی تبدیل شده بود و چه در یک ماه اخیر که ویروس کرونا کشورهای مختلفی را تحت تأثیر قرار داده، شاهد تغییراتی بوده‌اند.
ایرناپلاس در این گزارش، تحلیل‌های اقتصادی ارائه شده درباره ویروس کرونا را مورد بررسی قرار می‌دهد. از آنجایی که چین دومین اقتصاد بزرگ دنیاست، تأثیر قابل توجهی بر مسائل اقتصادی جهان دارد و تغییرات اقتصادی آن می‌تواند بر متغیرهای جهانی نیز تأثیرگذار باشد.
ویروس کرونا، سرعت‌گیر رشد اقتصادی چین
پیش‌بینی‌های متعددی درباره آثار ویروس کرونا بر اقتصاد چین انجام شده است. به‌عنوان مثال، رویترز رشد ۴.۵ درصدی اقتصادی این کشور را برای سه ماه نخست سال میلادی جاری پیش‌بینی کرده که در مقایسه با نرخ رشد فصل قبل یعنی ۶ درصد، نشان از کاهش قابل توجهی دارد. بر این اساس، نرخ رشد اقتصادی این کشور در پایین‌ترین سطح پس از بحران مالی ۲۰۰۸ قرار خواهد گرفت.
مؤسسه رتبه‌بندی استاندارد اند پورز نیز در تحلیلی بیان داشته، اگر هشدار ویروس کرونا تا ماه آپریل/ فروردین ادامه یابد، پیش‌بینی می‌شود نرخ رشد اقتصادی چین به ۴.۴ درصد در سه ماه نخست سال جاری میلادی کاهش یابد.
کرونا؛ از کاهش تقاضای نفت تا کاهش تقاضا در بخش حمل و نقل
آژانس بین‌المللی انرژی نیز از کاهش تقاضای جهانی نفت به دنبال گسترش ویروس کرونا خبر داده و پیش‌بینی کرده تقاضای جهانی نفت در فصل نخست سال جاری میلادی ۴۳۵هزار بشکه در روز کاهش یابد که بیشترین کاهش در ۱۰ سال گذشته خواهد بود.
فوربس در گزارشی از کاهش تردد در مترو و راه‌آهن شهرهای پکن، شانگهای و گوانگ‌ژو خبر داده است. بر این اساس استفاده از این مسیرها تاکنون نسبت به سال گذشته ۸۵ درصد کاهش یافته و در حل حاضر کمتر از یک‌سوم افراد مجدداً به محل کار خود بازگشته‌اند.
تحلیل مجمع جهانی اقتصاد از آثار کرونا
مجمع جهانی اقتصاد، در گزارش خود از تحلیل آثار اقتصادی ویروس کرونا، ابتدا اشاره‌ای به کشور چین دارد که اپیدمی از آنجا شروع شد. در این گزارش، مقایسه کوتاهی بین چین و کشورهای آفریقایی در رابطه با کرونا و ابولا که از سال ۲۰۱۳ / ۱۳۹۱ همه‌گیر شد، انجام شده است. ابولا به‌عنوان یکی از موارد اخیر اپیدمی، با اینکه مرگ‌بارتر از کرونا بود، از نظر سرایت نسبت به کرونا ضعیف‌تر بود. از طرف دیگر، ویروس کرونا در یکی از مراکز تولید که تراکم جمعیتی بالایی دارد و به‌عنوان هاب حمل و نقل در مرکز چین شناخته می‌شود، ظاهر شد. ظهور از چنین منطقه‌ای یعنی ووهان موجب شد این ویروس به‌سرعت در سایر مناطق و کشورها گسترش پیدا کند و سوغات مسافرانی باشد که تعطیلات سال نو چینی را سپری می‌کردند.
سه تهدید کرونا برای اقتصاد چین
مجمع جهانی اقتصاد در بخش دیگری از این گزارش، تأثیرپذیری صنایع، قیمت کالاهای تجاری و سطح مصرف را از ویروس کرونا تحلیل کرده است.
محدودیت‌های سفر و همچنین قرنطینه، صدها میلیون نفر را به‌واسطه ترک کارخانه‌های چین متأثر کرده است. کمبود نیروی کار و قطعات و همچنین اختلال در زنجیره تأمین، هشداری برای بخش فروش صنایع گوناگونی از جمله فناوری، خودرو، کالاهای مصرفی، دارو و دیگر صنایع است.
قیمت کالاهای تجاری نیز در اثر کاهش مصرف مواد اولیه در چین، کاهش یافته و به‌دلیل این کاهش قیمت، تولیدکنندکان به دنبال کاهش سطح تولید هستند.
اختلالاتی که در جابه‌جایی‌ها ایجاد شده، کاهش قابل توجهی در سطح مصرف مردم چین به‌وجود آورده و شرکت‌های چندملیتی را در بخش‌های مختلفی از جمله حمل و نقل هوایی، آموزش، گردشگری، سرگرمی، هتلداری، برق و همچنین کالاهای لوکس تحت تأثیر قرار داده است.
مجمع جهانی اقتصاد سپس با نموداری، برآوردی از اثر مورد انتظار ویروس کرونا بر حمل کالاهای ساخته شده در صنایع فناور را ارائه کرده است. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود ارسال و تحویل کالاهای مختلفی از تلویزیون گرفته تا ساعت‌های هوشمند در سه ماهه اول سال جاری میلادی، کاهش یابد.
بخش دیگر این گزارش به کسب‌وکارها توصیه می‌کند برای تاب‌آوری در برابر همه‌گیری‌های این چنینی، سرمایه‌گذاری کنند. اپیدمی‌ها نیز یکی از انواع ریسک‌هایی هستند که کسب‌وکارها با آنها مواجه می‌شوند بنابراین، کسب‌وکارهایی که برای تاب‌آوری در امور راهبردی، عملیاتی و مالی سرمایه‌گذاری کنند، بهتر می‌توانند در مقابل ریسک‌های جهانی واکنش دهند و بهبود یابند.
گزارش از مریم‌السادت علم‌الهدی