درحالی که تنها چهار ماه تا انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی است، همچنان مشخص نیست محمدباقر قالیباف چهره شاخص جریان اصولگرایی، که بحث نواصولگرایی را مطرح کرده است، چه برنامهای برای انتخابات آینده در سر دارد. آیا او وارد کارزار انتخابات خواهد شد یا تنها به لیدری و بازیگردانی اکتفا میکند؟
محمدباقر قالیباف، شهردار اسبق تهران که در دو انتخابات ۹۲ و ۹۶ از جمله کاندیداهای جدی ریاست جمهوری به شمار میرفت، حالا دوباره وارد گود انتخابات شده است. البته برخی میگویند قالیباف در تلاش است به یکی از بازیگردانان و لیدرهای شاخص جریان اصولگرا تبدیل شود، اما برخی دیگر معتقدند او سودای سرلیستی و در نهایت ریاست مجلس یازدهم را در سر دارد.
اوایل تیرماه امسال بود که او فعالیت انتخاباتی خود را آغاز کرد. او پیامی ویدئویی در کانال تلگرامی خود منتشر کرد و خطاب به جوانان گفت: «سیاستورزی جریان انقلابی ضمن حفظ مبانی، بایستی متحول شود تا چهرههای نو، حرکت در مسیر نواصولگرایی را هرچه زودتر آغاز کنند.» او در این پیام، وب سایتی برای ثبتنام جوانان مستعد معرفی و اعلام کرد: «امروز زمان اصلاح ریلگذاری در مسیر سیاستگذاری کشور است و انشاءالله با همت و مشارکت شما جوانان، مردم عزیز ما، طعم شیرین کارآمدی را از سوی نیروهای انقلاب خواهند چشید.»
نواصولگرایی چیست و چه میخواهد؟
چیزی از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ نگذشته بود که شهردار اسبق تهران و کاندیدای شکست خورده ریاست جمهوری، برای اولین بار با انتشار نامهای اعلام کرد به این باور رسیده است که جریان اصولگرایی باید به «تغییر اساسی در نحوه کنش» دست بزند. او در این نامه بیان کرده بود که اصولگرایی باید با حفظ مبانی و ارزشهای انقلابی جمهوری اسلامی، حرکت در راستای «نواصولگرایی» را هرچه زودتر آغاز کند. سخنان قالیباف اما به مذاق بسیاری از اصولگرایان سنتی خوش نیامد و با واکنش های متعددی روبه رو شد. حسین قربانزاده، مشاور قالیباف نیز درباره علت هجمه به طرح نواصولگرایی شهردار اسبق تهران به ایرناپلاس گفته بود: بالاخره آقای قالیباف، چهره تازهای در جریان اصولگرایی و سیاسی نیست. پس هر نکته ای که مطرح می شود با توجه به عقبه عملکرد سیاسی و مدیریتی او ارزیابی میشود و خود به خود از همان ابتدا انگی به آن زده میشود. امیررضا واعظ آشتیانی، دیگر فعال سیاسی اصولگرا نیز در گفت و گو با ایرناپلاس تأیید کرده بود که طرح نواصولگرایی قالیباف، با سردی و واکنش های منفی از سوی اصولگرایان مواجه شده است.
در مهرماه ماه ۹۷ هم جمعیت پیشرفت و عدالت در نشست خبری خود از مانیفست اصولگرایی رونمایی کردند. محسن پیرهادی دبیرکل این تشکل سیاسی در این نشست با تاکید بر اینکه: «نواصولگرایی به دنبال این است که در رویکردها، راهبردها، ساختار و عملکرد تغییراتی ایجاد کند.» گفت: «میخواهیم بنای جدیدی را بر مبنای گذشته گفتمان اصولگرایی بنا کنیم و شاخص مردمباوری را بهعنوان تاکتیک در نظر گرفتهایم.»
پس از گذشت حدود دو سال از ارائه طرح نواصولگرایی، این سردار اصولگرا در مراسم یادواره شهدای ابهر که در مسجد صاحبالزمان (عج) شناط برگزار شد، به طرح مجلس نو اشاره کرد و گفت: چند ماه دیگر انتخابات مجلس است. ما نیازمند مجلس نو هستیم. مجلس نو یعنی مجلسی که نمایندهای در آن وعده ندهد و بعد عمل نکند؛ مجلسی که برایش پشت درهای بسته تصمیم نگیرند؛ مجلسی که تصمیماتش شفاف باشد؛ یعنی مردم بفهمند نماینده شان رأیش در مجلس چیست؛ مجلسی است که مردم از اموال و دارایی نماینده شان مطلع شوند. مجلس نو مجلسی است که نماینده در آن به نفع مردم تصمیم میگیرد.
قالیباف، سرلیست اصولگرایان میشود؟
انتشار پیام قالیباف و شروع برای ثبتنام جوانان، آغاز انتقادات به او و سرآغاز اشاعه این گمانه بود که قالیباف همچنان قصد ندارد کارزار انتخابات را رها کند.
محسن کوهکن، عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری و نماینده مجلس دهم در همین باره به خبرآنلاین گفته است: بر اساس اطلاعاتی که من دارم، میتوانم بگویم رسیدن به یک تفاهم کلی در جریان اصولگرا خیلی دور نیست. افرادی چون جلیلی و قالیباف اگر به تشخیص یا تکلیف برسند، بر اساس آن عمل میکنند و احتمال کاندیداتوریشان وجود دارد. کوهکن درباره احتمال کاندیداتوری قالیباف و سعید جلیلی بیان کرده که این افراد جزو برادرانی هستند که گمان میکنم اگر احساس تکلیف کنند وارد میشوند.
مهدی چمران، فعال سیاسی اصولگرا و رئیس سابق شورای شهر تهران نیز درباره احتمال سرلیستی قالیباف در انتخابات آینده به تسنیم گفته است: فعلاً هیچچیز قطعی نیست و همه آنچه در این باره شنیده میشود، گمانهزنی است.
با وجود اینکه شهردار اسبق تهران در جلسات شورای وحدت اصولگرایان، حضور دارد، اما شائبههایی درباره احتمال ارائه لیست مستقل توسط او برای انتخابات مجلس وجود دارد؛ چمران نیز در همین باره به تسنیم گفته است: بنده چنین برداشتی ندارم، چراکه ایشان یکی از محورهای اصلی جلسات شورای ائتلاف بهحساب میآید و بعید بهنظر میرسد بخواهد فعالیت مستقلی داشته باشد.
محسن پیرهادی، دبیرکل جمعیت پیشرفت و عدالت و از جمله چهرههای نزدیک به قالیباف در گفتوگو با ایرناپلاس مطرح کرده که بعید میدانم آقای قالیباف لیست جداگانهای بهصورت کشوری برای انتخابات آینده بدهند.
ابراهیم فیاض، استاد علوم اجتماعی نیز در گفتوگو با خبرآنلاین مطرح کرده است: قالیباف میخواهد ستاد فرماندهی ایجاد کند و دنبال یک نوسازی آمرانه شدید است. الان آیا آقای قالیباف میتواند پاسخگوی خواستههای نسل تمدنساز باشد؟ خیر! او نمیتواند. چون او همیشه فرمانده بوده است. زمان شهرداری هم در واقع فرمانده تهران بود نه شهردار تهران. سال ۹۲ هم دیدیم که او انتخابات ریاست جمهوری را در تهران باخت. در واقع او دارد راه احمدینژاد را میرود البته بهشدت بدتر.
فیاض همچنین معتقد است که اگر قالیباف نتواند نگاه نرمافزاری ارائه دهد، سرلیستی او شکست میخورد.
یک مجموعه لیدری با حضور قالیباف
محمدرضا باهنر، رئیس جبهه پیروان خط امام رهبری بر خبرهایی مبنی بر تلاش قالیباف برای لیدری جریان اصولگرایی، مهر تأیید میزند. باهنر در این باره به خبرآنلاین گفته: آنها میخواهند در یک مجموعه لیدری باشند و حضور داشته باشند. اگر کسی فکر کند میتواند بهتنهایی یک شخص حقیقی کاریزماتیک باشد، تحلیل اشتباهی کرده است. برای همین است که این چهرههایی که شما نام بردید، همهشان در جلسه شورای وحدت میآیند، حتی آقای قالیباف با آن بیانیهای که داده بود، ولی باز هم من تردید ندارم که در جلسات وحدت خواهد ماند.
مهرداد بائوج لاهوتی نماینده مردم لنگرود در مجلس هم درباره وضعیت قالیباف در جریان اصولگرایی و انتخابات مجلس گفته است: اصولگرایان حرکتهایی را تحت عنوان جمنا آغاز کردهاند و افراد را مورد شناسایی قرار میدهند. در مورد آقای قالیباف اخباری ندارم، ولی با روحیاتی که از ایشان سراغ دارم بعید میدانم که ایشان وارد موضوع لیست و اینگونه مباحث شوند، اگرچه ممکن است یک نگاه کلی به انتخابات مجلس داشته باشد.
دیدار قالیباف و احمدینژاد
قالیباف در این مدت، تحرکات قابلتوجه دیگری نیز داشته که بارها در صدر اخبار قرار گرفته است؛ از جمله مهمترین آنان دیدار وی با محمود احمدینژاد بود. مردادماه امسال وحید یامینپور، مجری صداوسیما که به جبهه پایداری گرایش دارد، در توییتی از دیدار محمود احمدینژاد و محمدباقر قالیباف خبر داد. به دنبال انتشار این خبر، محسن پیرهادی، دبیرکل جمعیت پیشرفت و عدالت و از نزدیکان قالیباف در صفحه توییتر خود نوشت که خبر دیدار آقایان قالیباف و احمدینژاد مربوط به اواخر فروردینماه است. پیرهادی علت این دیدار را عدم حضور احمدینژاد در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام و بیماری احمدینژاد عنوان کرده است. او همچنین نوشته که همه چیز در دنیا سیاستبازی، انتخابات و حاشیه نیست. این در حالی است که برخی ملاقات احمدینژاد و قالیباف را بهاحتمال حمایت احمدینژاد از لیست انتخاباتی قالیباف در انتخابات مجلس، مربوط دانستند.
درحالی که این چهره نزدیک به قالیباف علت این دیدار را «بیماری احمدینژاد» عنوان کرد، یکی از نزدیکان محمود احمدینژاد در گفتوگو با ایرناپلاس خبر داد آقای قالیباف به منزل آقای احمدینژاد رفته و با هم ملاقات کردهاند و آن چیزی که درباره علت این ملاقات و بیماری آقای احمدینژاد گفته شده، صحت ندارد.
اخیراً خود قالیباف در جلسهای با عنوان «گفتمانسازی و مطالبهگری شهید دیالمه» با محوریت انتخابات مجلس که توسط سازمان بسیج دانشجویی کشور برگزار شد، مطرح کرد: این خبر در مرداد مطرح شد گفتند آقای قالیباف با احمدینژاد برای مذاکره دیدار کرده است! چه زمانی این سخن گفته شد؟ زمانی که من آمدم و موضوع مجلس نو را طرح کردم و گفتم جوانان پای کار بایستید. عدهای تا احساس خطر کردند اینگونه رفتار کردند، برخی روزنامهها کاریکاتور تمامقد توهینآمیز زدند، چون احساس خطر کردند. مطمئن باشید هرجا بهدرستی گام بردارید، برای تضعیف شما حرکت میکنند.
رد پیشنهاد بنیاد مستضعفان از سوی شهردار اسبق تهران
با وجود اینکه از پایان کار قالیباف در شهرداری تهران گمانهزنیهایی درباره احتمال پیشنهاد ریاست بنیاد مستضعفان به او مطرح بود، اوایل تیرماه سیدمحمود رضوی از افراد رسانهای نزدیک به محمدباقر قالیباف با انتشار توییتی در صفحه شخصی خود به خبرسازی برخی رسانهها در خصوص واگذاری ریاست بنیاد مستضعفان به قالیباف واکنش نشان داد و اعلام کرد این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام این مسئولیت را نپذیرفته است.
شهردار اسبق تهران نیز در واکنش به همین خبر در جلسه «گفتمانسازی و مطالبهگری شهید دیالمه»، گفت: بله دراین باره با من صحبت شد. من گفتم حتماً هر وظیفهای به دوش من باشد بدون چون و چرا آن وظیفه را انجام میدهم، اما اگر نظر خودم را بخواهید، نظرم آن است که دیگران هستند که این کارها را انجام دهند، اجازه دهید حرف را قبل از بحث بنیاد بگویم. دیماه ۹۶ چند ماهی تازه از کار فارغ شده بودم که توفیق سفر حج پیدا کردم. هنگامیکه در جلسهای با دوستان جمع شدیم، من در آنجا مطرح کردم که در دی ۹۶ کنتور خود را صفر میکنم و هیچ مسئولیت رسمی و اجرایی نمیپذیرم. میخواهم در میان جوانان کار کنم و به آنان نشان دهم با دست خالی بدون هیچ پولی میتوان کار کرد. کسی که کار جهادی میکند باید دو چیز را نخواهد: پول و اختیار. هرکسی که پول و اختیار نخواست و کار کرد، آن کار جهادی است.
او همچنین تأکید کرد: اگر من به بنیاد رفته بودم و درباره مجلس نو صحبت میکردم، کسانی که دنبال تخریب من هستند، چه میگفتند؟
فعالیت توییتری
به نظر میرسد این سردار اصولگرا، نسبت به قبل، فعالیت توییتری خود را هم گستردهتر کرده است و در این بستر نیز به اظهارنظر و اعلام موضع میپردازد. همچنین در راستای طرح «مجلس نو»، گزارشهایی از فعالیت میدانی خود و گفتوگو در باب مجلس آینده با جوانان را در این شبکه اجتماعی به اشتراک میگذارد. او که یکی از رقبای جدی رئیسجمهوری در دو انتخابات قبلی بود، اخیرا نیز بار دیگر و این بار در آستانه انتخابات مجلس، توپ انتقاد خود از دولت را پر کرد و در صفحه توییتر خود نوشت: امیدوار بودیم فهمیده باشند که اقتصاد را نباید به خارج از کشور پیوند زد.
او از جمله نخستین چهرههای شاخصی بود که وقتی حسن روحانی گفت: «حاضرم به خاطر مردم با هر شخصی مذاکره کنم»، واکنش نشان داد و با گذاشتن هشتگ «بازی مذاکره» توییت کرد: به نظر میرسد که هدف از مذاکره، ساختن دوقطبی سیاسی برای شانه خالی کردن از بار مسئولیت است. نتیجهاش هم شرطیسازی اقتصاد میشود و ناامیدی بیشتر مردم. مذاکره با ترامپ اگر هم انجام شود، پرضرر است.
با وجود همه این اخبار، همچنان مشخص نیست این چهره اصولگرا چه برنامهای برای انتخابات ۹۸ در سر دارد و باید دید آیا او شخصاً وارد کارزار انتخابات میشود یا تنها به بازیگردانی و حضور مؤثر در انتخابات اکتفا خواهد کرد؟