مدتی است بیمارستانهای دولتی با چالشی به نام بیپولی روبهرو هستند؛ چالشی که همه، آن را از چشم شرکتهای بیمهگر بهویژه تأمین اجتماعی میبینند. بدقولی پیدرپی تأمین اجتماعی باعث شده تا سقف بدهیهایش به بیمارستانها تا مهرماه امسال به ۱۰ هزار میلیارد تومان برسد. موضوعی که باعث شده بسیاری از بیمارستانها توان خرید دارو و تجهیزات پزشکی را نداشته باشند. از سوی دیگر، اوضاع در برخی از بیمارستانها بهمراتب وخیمتر است، بهطوری که برخی حتی قادر به تأمین غذای بیماران و حتی پرداخت پول آب و برق نیستند.
چند روز پیش، صادق مهدوینیا، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی فسا به روزنامه ایران گفته بود که اوضاع گردش مالی بیمارستانهای دولتی تحت پوشش دانشگاه فسا بهقدری وخیم است که حتی شرکتهای پخش غذا نیز مدام تهدیدشان میکنند که غذای بیمارانشان را تأمین نخواهند کرد.
اما در این میان یکی از مهمترین آسیبها، پرداخت نشدن معوقات پزشکان و کادر درمانی بیمارستانهاست؛ بهطوری که گفته میشود برخی پزشکان بیش از یک و نیم سال است حقوق و کارانه خود را دریافت نکردهاند. همین موضوع باعث شده انگیزه بسیاری از پزشکان و اعضای هیئت علمی برای ماندن در بیمارستانهای دولتی از بین برود و تصمیم بگیرند فعالیت خود را در بیمارستانهای خصوصی ادامه دهند؛ موضوعی که محمدحسین قربانی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و سلامت مجلس شورای اسلامی آن را تأیید میکند و در گفتوگو با ایرناپلاس میگوید: واقعیتها را نباید کتمان کرد، باید واقعیتها را با بصیرت دید و در مورد ضعفها چارهاندیشی کرد. اینکه امروز جامعه پزشکی دلگرمی به جهت دریافت مطالباتشان ندارند بر کسی پوشیده نیست. برخی پزشکان بالغ بر یک سال است مطالبات و کارانه دریافت نکردهاند و این یک واقعیت است.
از طرفی، بر اساس مصوبه مجلس، فعالیت همزمان پزشکان در بخش دولتی و بخش خصوصی ممنوع است، این یعنی اعضای هیئت علمی دانشگاههای علوم پزشکی و عمده پزشکانی که در بخشهای دولتی فعالیت میکنند برای حضور در بخش خصوصی باید از بخش دولتی منفک شوند.
مهاجرت پزشکان بیمارستانهای دولتی به بیمارستانهای خصوصی و کاهش تعهد کاری
قربانی با اشاره به اینکه «البته شاید در سراسر کشور پزشکان خانواده، پزشکان ضریب k و پزشکان هیئت علمی وجود داشته باشند که مطالباتشان را تا دو سال دریافت نکردهاند، میافزاید: این قطعاً باعث دلسردی جامعه پزشکی میشود. درست است که شاید امروز شعار بدهند درآمد پزشکان خوب است، ولی من باور دارم پزشکان مخصوصاً پزشکانی که در حوزه دانشگاهی کار میکنند و مطب ندارند و همه درآمدشان از بیمارستان است، وضعیت خوبی ندارند. بهطوریکه مطالبات برخی از آنها در طول دو سال یا یک سال و نیم پرداخت نشده و قطعاً هر کسی باشد، دلسرد میشود. من احساس خطر میکنم که این موضوع باعث توجه و جذب پزشکان به بخش خصوصی شود و از طرف دیگر، تعهد کاری آنها تا حدودی کاهش پیدا کند.
به اعتقاد وی، آنچه باید امروز درباره آن چارهاندیشی کرد، مطالبات جامعه پزشکی است که باید آن را همانند مطالبات دیگر اقشار جامعه ببینند. نایب رئیس کمیسیون سلامت میافزاید: خوشبختانه جامعه پزشکی به جهت تعهدشان خیلی تمایل ندارند کیفیت کارشان را در جهت ارائه به مردم کم کنند، ولی وقتی ناچار باشند ممکن است به سمت بخش خصوصی مهاجرت کنند و مراکز دولتی ما از وجود پزشکان متخصص محروم شود که این باعث سرگردانی مردم خواهد شد.
از سوی دیگر، سیدمرتضی خاتمی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون بهداشت و سلامت مجلس هم معتقد است انگیزه پزشکان و اعضای هیئت علمی بهدلیل پرداخت نشدن معوقات آنها کاهش پیدا میکند. خاتمی در گفتوگو با ایرناپلاس با تأکید بر اینکه پزشکان بیش از یک سال مطالبات خود را دریافت نکردهاند، میافزاید: همه چیز به هم مرتبط است، وقتی تخصیص اعتبارات بههنگام نباشد، مستقیماً اعتبارات دانشگاهها دچار وقفه میشود. وقتی بیمهها نتوانند پول خود را بگیرند، پرداختشان به شرکتهای دارویی و بیمارستان دچار اختلال میشود و همه این اتفاقات باعث میشود مردم نتوانند در بخش دولتی مثل سابق خدمت دریافت کنند و انگیزه پزشکان هم برای کار در مراکز دولتی کاهش پیدا میکند. به گفته او، حل این مسئله وابسته به این است که بخش بهداشت و درمان بهصورت ویژه مورد توجه قرار گیرد.
لغو عملهای جراحی در بیمارستانهای دولتی
خاتمی در ادامه همچنین به معضل لغو برخی عملهای جراحی در بیمارستانهای دولتی اشاره میکند و میگوید: قطعاً به دلیل کاهش نقدینگی بیمارستانها، مطالبات شرکتها از بیمارستانها زیاد شده و همین موضوع باعث شده تجهیزات لازم بهویژه تجهیزاتی که برای عملهای جراحی لازم است، تکمیل نشود و ممکن است تعدادی از عملهای جراحی به دلیل کمبود تجهیزات لغو شده و کسانی که نیاز فوری به عمل جراحی دارند، بالاجبار به مراکز دیگری ارجاع شوند. بنابراین این دور از ذهن نیست که با شرایط موجود، تعداد عملهای مراکز دولتی کاهش پیدا کند. ما از سازمان برنامه و بودجه میخواهیم نسبت به پرداخت مطالبات بیمهها و مطالبات مراکز درمانی و تخصیص به هنگام معوقات وزارت بهداشت و درمان اهتمام ویژه داشته باشند، چراکه این موضوع بسیار حساس است.