مجتبی صدیقی، رئیس سازمان امور دانشجویان و معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درباره آیین‌نامه جدید انضباطی میگوید: آیین‌نامه جدید انضباطی تغییرات چندانی نكرده است و رسیدگی به تخلفات مجازی هم در آیین‌نامه جدید انضباطی لحاظ نشده است، اما همیشه اگر شاكی خصوصی وجود داشته یا به حریم شخصی دانشجویی لطمه وارد میشده، این موارد در كمیته‌های انضباطی بررسی میشده است.
در ادامه مشروح این گفتوگو را میخوانید.
ایرناپلاس: با توجه به خبری كه به نقل از آقای نوذری منتشر شد، مشخص شده كه در آیین‌نامه جدید انضباطی قرار است حریم شخصی دانشجویان مورد رصد كمیته‌های انضباطی دانشگاه قرار گیرد. دلیل اصلی چنین تصمیمی چیست؟
صدیقی: حساسیتهای دانشجویان و برخی مسئولان نسبت به اصلاحات آیین‌نامه انضباطی، خوب و قابل احترام است.
آیین‌نامه انضباطی مصوب سال 1374 است، اما اتفاقات جدیدی افتاد كه لازم شد تغییراتی در این آیین‌نامه لحاظ شود. ما در دوره خودمان به این نتیجه رسیدیم كه آیین‌نامه خیلی مهم نیست و بهتر است روی شیوه‌نامه اجرایی آیین‌نامه كار بكنیم و دستورالعمل اجرایی آن نیز مهمتر است كه در سال 95 اصلاح و با امضای وزیر ابلاغ شد. دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه انضباطی درباره این است كه طبق چه مقرراتی دانشجو احضار و به پرونده او رسیدگی شود.
البته این دستورالعمل تك امضایی و تنها وزیر علوم آن را امضا كرده است و وزارت بهداشت به دلایلی آن را امضا نكردند. در واقع چند مورد در آیین‌نامه قبلی لحاظ نشده بود؛ از جمله تخلفات حرفهای و تخلفات پژوهشی. این موارد در آیین‌نامه جدید لحاظ شد، زیرا در آیین‌نامه سال 74، تخلفات حرفهای وجود نداشت همچنین تخلفات اداری لحاظ شده بود، اما تخلفات پژوهشی نه. مثل تخلفات در پایاننامهها، مقالات و ...
با این دو نگاه و با پیشنهاد وزارت بهداشت و هماهنگی با وزارت علوم این موارد به شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها داده شد، چرا كه شورای اسلامی شدن مرجع رسیدگی اولیه به اینگونه دستورالعملهاست و بعد از آن هم، شورای اسلامی شدن آن را به صحن علنی شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد فرستاد.
طبیعتاً این دو مورد مطرح شد، قرار شد كه اصلاحات حداقلی نیز در آیین‌نامه جدید لحاظ شود مانند تغییر عبارات كه وزارت آموزش و فرهنگ به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اصلاح شود یا مثلاً در جایی پخش لوح فشرده و نوار ویدیویی نوشته شده بود كه به رایانه‌ای و الكترونیكی تغییر داده شد. تمام اصلاحات همینها بود.
خبرنگاری كه از دكتر نوذری پرسیده بود اگر در فضای مجازی تخلفی صورت بگیرد چه اتفاقی می‌افتد كه ایشان گفتند اگر عكس مستهجنی توزیع شود با آن برخورد می‌شود. این موضوع نظر خود دكتر بود و در آیین‌نامه نیامده است. البته این موضوع اگر در حال حاضر هم اتفاق بیفتد و شاكی خصوصی وجود داشته باشد، كمیته انضباطی می‌تواند به آن رسیدگی كند. اما دانشجویان باید دقت میكردند كه ما در دستورالعمل اجرایی، اصولی را تبیین كردهایم كه كمیته‌های انضباطی بر اساس آن عمل می‌كند.
در آیین‌نامه جدید فقط در یك مورد از تخلفات الكترونیكی و یارانهای یاد شده كه بعداً شنیدم در جلسه بعدی شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها، دوباره این موارد بررسی شده است تا حساسیت‌ها نسبت به آن كمتر شود. الان هم اگر تهمتی زده شود، كمیته انضباطی می‌تواند آن را بررسی كند یا اگر احیاناً نسبتی به دانشگاه بدهند و دانشگاه شاكی شود، كمیته انضباطی به آن رسیدگی می‌كند.
باید توجه كنید كه در اطلاعیه وزارت علوم آمده كه همه در حریم شخصی خود آزاد هستند. اما اگر به كسی تهمتی زده و پخش شد، او حق شكایت دارد.
ایرناپلاس: موارد متعددی وجود دارد كه تا پیش از این نیز با وجود اینكه هیچ مبنای قانونی برای رسیدگی به تخلفات در فضای مجازی نداشته است، كمیته انضباطی به آن میپرداخته است.
صدیقی: ما معتقدیم در اصلاحیه آیین‌نامه انضباطی، اتفاق جدیدی نیفتاده است. صحبت آقای نوذری بند جدیدی نیست كه به آیین‌نامه اضافه شده باشد، فقط سیاستی در حوزه آموزش عالی وجود دارد و آن هم این است كه تخلفات درون دانشگاه در دانشگاه بررسی شود و به بیرون ارجاع نشود. اگر دانشجویی بگوید فلان فردی وارد صفحه شخصی شده و عكس من را پخش كرده است دو راه وجود دارد، اینكه گفته شود این مورد در دادگستری بررسی شود و دیگری هم اینكه شورای انضباطی دانشگاه آن را بررسی كند.
ایرناپلاس: چرا شورای انضباطی باید همه تخلفات دانشجو را به صرف دانشجو بودن بررسی كند؟
صدیقی: اگر به حقوق دانشجویی لطمه وارد شود، كمیته انضباطی به آن رسیدگی می‌كند، اما اگر ربطی نداشته باشد و شما وارد حریم خصوصی او شده باشید، شكایت او وارد است، اما حریم خصوصی را نمیتوان مبنا قرار داد. شاكی و كمیته انضباطی باید استناد كند كه جرمی اتفاق افتاده است.
ایرناپلاس: علاوه بر كمیته‌های انضباطی بسیاری از نهادهای امنیتی هستند كه بر فعالیت تشكلهای رسمی دانشجویی كنترل دارند، چرا كمیته انضباطی به این موارد رسیدگی نمیكند؟
صدیقی: در بسیاری از موارد، ایستادگی كرده است. البته خلاف آن هم كم نبوده است. حریم خصوصی هركسی در تملك اوست. اگر تخلفی در این رابطه صورت بگیرد كسی به حریم شخصی فرد دیگری دست درازی كند، كمیته انضباطی با این مورد برخورد می‌كند.
ایرناپلاس: این موارد به آیین‌نامه جدید انضباطی اضافه شده است؟
صدیقی: خیر!
ایرناپلاس: پس این موضوع به‌صورت عرفی در كمیته انضباطیها وجود داشته است، درست است؟
صدیقی: بله!
ایرناپلاس: چرا متن آیین‌نامه منتشر نمیشود؟
صدیقی: بعد از تصویب منتشر می‌شود. تنها دو مطلب كه در آیین‌نامه قدیمی نبوده به اصلاحیه جدید اضافه شده و آن هم تخلفات حرفهای و پژوهشی است، بقیه موارد اصلاح عبارات بوده است. حالا اینكه چه اتفاقی تا رسیدن به شورای عالی بیفتد، نمیدانم.
ایرناپلاس: در متن آیین‌نامه جدید چقدر از صیانت از حریم شخصی دانشجو صحبت شده است؟
صدیقی: در آیین‌نامه قدیمی چیزی وجود ندارد. فقط در شیوه‌نامه اجرایی این مورد وجود دارد. الان هم دو وزارتخانه اصلاح شیوه‌نامه جدید را هم شروع كردهاند كه وقتی میگوییم تخلف پژوهشی چه موادی را در برمی‌گیرد.
ایرناپلاس: تغییر عبارات به رایانه‌ای و الكترونیكی خودش، تغییر در فضای مجازی محسوب می‌شود؟
صدیقی: مهم این است كه آییننامهای با عبارات كلی داشته باشیم و جزییات را در شیوه‌نامه مشخص كنیم. قاعدتاً كمیته‌های انضباطی هم بر اساس شیوه‌نامه عمل میكنند. یعنی اینكه كمیته‌های انضباطی نمی‌توانند به آیین‌نامه استناد كنند، بلكه به شیوه‌نامه استناد میكنند. به‌صورت كلی اتفاق جدیدی نیفتاده است، همان تخلفاتی كه در شیوه‌نامه مصوب سال 88 مقرر شده همچنان پا برجاست. الان دو وزارت خانه در حال بررسی و اصلاح كل شیوه‌نامه انضباطی هستند، تا مصوب شود. اما آنچه در آیین‌نامه انجام شده است، اتفاق جدیدی نیست.
منظور از تخلف حرفهای هم این است كه دانشجوی پزشكی در زمانی كه دانشجو است در بیمارستان هم كار می‌كند، اما پروانه نظام پزشكیاش را نگرفتهاست. بنابراین نظام پزشكی نمیتواند مانند یك پزشك به آن رسیدگی بكند. از همین رو لازم بود كه این مورد به آیین‌نامه اضافه شود.
اما در هر صورت ما باید بر روند اتفاقات كمیته‌های انضباطی نظارت كنیم. اگر واقعاً اتفاقاتی می‌افتد شورای انضباطی مركزی می‌تواند به آن رسیدگی كند یا حتی پرونده را برگرداند. مواردی بوده است كه وقتی پرونده به شورای انضباطی كل آمده، پرونده برگشت خورده و ما حتی به مسئولان دانشگاه نامه زدیم و گفتیم كه رسیدگی به این پرونده طبق ضوابط نبوده است. دانشجویان میتوانند اگر حكمشان از بند 5 به بعد باشد یعنی موارد بالاتر از تذكر و ... باشد، به شورای مركزی كمیته انضباطی اعتراض كنند. دانشجویان شیوه‌نامه مصوب سال 88 را ببینند كه اگر بر اساس آن، جایی احساس ظلم میكنند به ما اطلاع بدهند، آن را بررسی میكنیم اما در كل خیلی نگران نباشند.
در حدود این پنج سالی كه ما مسئولیت داشتهایم تقریباً تخلف سیاسی نبوده، اما تخلف آموزشی و اخلاقی داشتیم. من حساسیت‌ها را قبول دارم و احترام هم میگذارم، اما فعلاً جایی برای نگرانی نیست. ما هم باید مواظب باشیم و تلاش میكنیم كه شیوه‌نامه شفاف و روشن باشد.
تاریخ انتشار: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ - ۱۵:۵۵
تهران- ایرناپلاس- رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم میگوید: ما باید بر روند اتفاقات كمیته‌های انضباطی نظارت كنیم. مواردی بوده است كه وقتی پرونده به شورای انضباطی كل آمده، پرونده برگشت خورده و ما حتی به مسئولان دانشگاه نامه زدیم و گفتیم كه رسیدگی به این پرونده طبق ضوابط نبوده است.