به گزارش ایرناپلاس، رئیس کل سازمان توسعه تجارت کشور مدتی پیش اظهار کرد که صادرات کشور تا ۴ سال آتی به ۷۰ میلیارد دلار می‌رسد. علیرضا پیمان پاک همچنین گفت که ایران ظرفیت صادرات ۱۰۰ میلیارد دلاری را به کشورهای همسایه دارد.
علی سعدوندی اقتصاددان و نایب رئیس پیشین سیتی‌بانک دوبی در گفت‌وگو با ایرناپلاس درباره این هدف‌گذاری گفت: اصل تحقق این هدف و اینکه آیا در چارچوب فکری کنونی محقق می‌شود یا خیر، دو بحث جداگانه است. من نیز معتقدم ایران می‌تواند ۱۰۰ میلیارد دلار در سال صادرات داشته باشد؛ حتی در شرایط تحریم نیز این هدف قابل تحقق است اما شرط آن است که اصلاحات بسیار جدی در اقتصاد ایران انجام شود، اما اکنون سیاست‌گذاری‌ها در تناقض با این موضوع است.
سعدوندی ادامه داد: اهداف مطلوبی اعلام می‌شود اما تاکتیک‌هایی در پیش گرفته می‌شود که نه تنها به آن دست نمی‌یابند، بلکه نتیجه عکس نیز حاصل می‌شود. برای مثال سیاستی که دولت در طول دو سه ماه نخست فعالیت خود داشت، کاهش نرخ ارز بود که البته موفق نشد و این عدم توفیق به نفع اقتصاد ایران بوده است.
وی تصریح کرد: می‌توان صادرات کشور را افزایش داد اما شرطش این است که بیماری هلندی درمان شود و یارانه به واردات داده نشود. اگر قیمت ارز را کمتر از نرخ تعادلی قرار دهیم، در حقیقت داریم به واردات یارانه می‌دهیم و به هدف خود نخواهیم رسید.
تناقض هدف‌گذاری با تاکتیک‌ها
این کارشناس اقتصادی افزود: مساله دیگر این است که ما ظرفیت تولیدی مشخصی در کشور داریم و باید دید ظرفیت مازاد ما چقدر است. نباید صادرات ثروت صورت گیرد، همانطور که سال‌هاست چنین چیزی رخ داده است. قرار نیست چوب حراج به ثروت کشور بزنیم بلکه قرار است صادرات صنعتی با ارزش افزوده بالا داشته باشیم. برای این کار نیز باید سیاست صنعت‌زدایی را متوقف کنیم اما بعید می‌دانم در حال حاضر چنین رویکردی در پیش گرفته شده باشد. هدف صادرات ۱۰۰ میلیارد دلاری، هر چند به سختی، اما قابل تحقق است. منتها تاکتیک‌هایی که تا کنون در پیش گرفته شده، در تضاد کامل با این هدف قرار دارد.
استاد پیشین دانشگاه وولونگونگ استرالیا درباره تولیدات کشاورزی کشور نیز گفت: می‌توان کاراتر و با بهره‌وری بیشتر از آب استفاده کنیم. در زمینه محصولات کشاورزی بازدهی محصولات بسیار پایین است. مثلاً حجم میوه‌هایی که در کشور از دست می‌دهیم بسیار بالاست. اگر همان‌ها صرفه‌جویی شود و زنجیره تأمین را تکمیل کنیم، امکان صادرات را نیز خواهیم داشت.
سعدوندی در همین رابطه افزود: به نظرم جای رشد زیادی در بهره‌وری آب و انرژی وجود دارد. از نظر شدت مصرف انرژی رتبه آخر را در دنیا داریم و ناکاراترین کشور از نظر مصرف انرژی برای تولید هستیم. می‌توان مصرف انرژی را کاهش داد و بی‌گازی زمستان و بی‌برقی تابستان را با سیاست‌های اقتصادی درست و ضدپوولیستی متوقف کرد. با این حال بنا نیست از پوپولیسم فاصله بگیریم. دولت قبلی نیز سیاست‌های پوپولیستی زیادی همچون ارز ۴۲۰۰ تومانی داشت که همچنان ادامه دارد.
ضرورت تغییر در سیاست‌گذاری اقتصادی
این اقتصاددان گفت: هدف‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری در سال هیچ راه چاره‌ای ندارد مگر اینکه صادرات ثروت ملی به ثمن بخس انجام شود که از محل این صادرات هر روز فقیرتر می‌شویم یا اینکه به سمت صادرات کالاهای صنعتی با فناوری بالا حرکت کنیم. متأسفانه تا کنون سیاست‌های کشور به سمت روش دوم نبوده است.
وی هشدار خود درباره صادرات ثروت ملی را این‌گونه تببین کرد: سال‌هاست نفت را صادر می‌کنیم و درآمد حاصل از آن را به پایه پولی تبدیل و در حقیقت صرف ایجاد تورم می‌کنیم. بخشی از این درآمد را نیز در بازار تزریق می‌کنیم و صرف صنعت‌زدایی و تخریب صنعت ملی می‌کنیم. در واقع درآمد نفت ما در بسیاری از مواقع به ضرر اقتصاد کشور تمام شده است.
سعدوندی درباره محدودیت‌های موجود در شبکه بانکی برای انتقال پول در شرایط تحریمی و اثر آن بر میزان صادرات کشور گفت: مهم است پول حاصل از صادرات را بتوانیم به کشور برگردانیم. سیاست‌های درستی در دولت درباره اولویت بخشیدن به کشورهای همسایه دیده می‌شود. اگر ارتباطات تجاری خود را با کشورهای منطقه گسترش دهیم، امکان اینکه بتوانیم از ارزهای ملی این کشورها استفاده کنیم وجود دارد.
وی در همین رابطه اظهار کرد: می‌توانیم با پاکستان، عراق، افغانستان و... پیمان‌های تجارت آزاد منعقد کنیم و از این محل تا چند میلیارد دلار در سال درآمد داشته باشیم. اگر بنا باشد با پاکستان ارتباطات گسترده تجاری برقرار کنیم، این نیاز به یک راه مواصلاتی دارد و لازم است راه‌آهن خود را با پاکستان تقویت کنیم. اگر قرار است با عراق به‌صورت گسترده تجارت داشته باشیم، باید خط ریلی ایران و عراق به یکدیگر متصل شود. چنین مواردی یعنی نیاز به زیرساخت داریم و می‌توانیم درآمد حاصل از فروش نفت را برای تکمیل زیرساخت‌ها استفاده کنیم.
نظر شما