اصلاح الگوی مصرف انرژی با همراهی نهادهای بین‌المللی

به گزارش ایرناپلاس، اصلاح الگوی مصرف در بخش انرژی یکی اهداف و همچنین ابزارهایی است که دولت‌ها برای بهبود اقتصاد در نظر می‌گیرند. در واقع با اصلاح این الگو، بهره‌وری تولید افزایش می‌یابد؛ یعنی سطح مشخصی از تولید، با مصرف انرژی کمتری به‌دست می‌آید. افزون بر این، آثار منفی که مصرف بالای انرژی یا مصرف انرژی در بخش‌های نامناسب، کاهش می‌یابد.

بر اساس آمارهای موجود، شدت مصرف انرژی در ایران در مقایسه با میانگین جهانی، بالاتر است. شدت مصرف انرژی شاخصی است که نشان می‌دهد به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی کشور، چه میزان انرژی مورد نیاز است. در سال ۲۰۱۶ یعنی آخرین سالی که آمارهای ایران موجود و قابل مقایسه با آمارهای جهانی هستند، شدت مصرف انرژی در کشورمان ۲.۴ کیلووات ساعت گزارش شده که نسبت به میانگین جهانی یعنی ۱.۴۳ کیلووات ساعت، بزرگ‌تر است.
 

علاوه بر این، روند تغییر شدت مصرف انرژی نیز نشان می‌دهد در حالی که دنیا به سمت تولید بهره‌ورتر و با انرژی کمتر حرکت می‌کند؛ شدت مصرف انرژی در ایران در طول زمان و حداقل از سال ۲۰۱۰ تا کنون در حال افزایش بوده است. بنابراین می‌توان گفت بهره‌وری انرژی در کشورمان کاهش داشته و از طرف دیگر، از آنجایی که بخش عمده منابع انرژی ایران را انواع سوخت‌های فسیلی تشکیل می‌دهد، تولید در کشورمان به پدیده آلاینده و دارای پیامدهای منفی محیط زیستی تبدیل شده است.

هدررفت ۶۰ درصدی انرژی در ساختمان‌های شهری
همین موضوع موجب‌شده تا برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) نیز گزارشی را درباره مقابله ایران با انتشار کربن منتشر کند. بر این اساس، ایران در فهرست ۱۰ کشور با بیشترین میزان انتشار کربن قرار دارد. در این گزارش آمده مصرف انرژی در ایران در فاصله سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ هشت درصد افزایش یافته؛ این افزایش بیش از پنج برابر افزایش میانگین مصرف انرژی در سطح جهان بوده است.

ساختمان‌ها به ویژه در مناطق شهری بخش قابل توجهی از مصرف انرژی را به‌ خود اختصاص می‌دهند. حدود ۷۵ درصد جمعیت ایران را شهرنشینان تشکیل می‌دهند  و مصرف انرژی در ساختمان‌های شهری ایران، حدود ۲.۵ تا ۴ برابر بیشتر از میانگین جهانی است. ۷۰ درصد مصرف انرژی ساختمان‌ها مربوط به اماکن عمومی است که تا ۶۰ درصد انرژی‌شان هدر می‌رود.

این نسبت بالای هدررفت در حالی است که ایران حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف پرداخت یارانه انرژی می‌کند. بنابراین ارتقای بهره‌وری انرژی نه تنها برای توسعه کشور حیاتی است، بلکه به محیط زیست و اقتصاد پایدار نیز کمک می‌کند.
بخش عمده این بهبود در تهران به عنوان پایتخت قابل اجراست، شهری که با رشد خود در ۲۰۰ سال گذشته به یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان تبدیل شده و حدود ۹ میلیون نفر جمعیت ساکن را در خود جای داده است.

کاهش ۲۰ درصدی مصرف انرژی ساختمان در شهر تهران
برنامه توسعه سازمان ملل همراه با معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری و شهرداری تهران در یک همکاری مشترک برای انرژی تجدیدپذیر و پاک و افزایش کارایی انرژی در ساختمان‌های شهری تلاش می‌کنند. در راستای این همکاری مشترک انتظار می‌رود تا پایان سال جاری، مصرف انرژی در ۴۰۰ ساختمان تا ۲۰ درصد کاهش پیدا کند.

سامانه اطلاعاتی پایش انرژی نیز در همین راستا و با هدف افزایش کارایی انرژی ساختمان های مسکونی و تجاری-اداری سال گذشته با حضور وزیر راه و شهرسازی، ‌معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، شهردار تهران، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، نماینده مقیم UNDP، رئیس سازمان ملی استاندارد، نمایندگان مجلس و شماری از متخصصان و دست‌اندرکاران در محل مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی رونمایی شد.

این سامانه برای ثبت اطلاعات و داده‌های مربوط به کیفیت ساخت، تجهیزات مرتبط با پوسته ساختمان‌های جدید و پایش شیوه بهره‌برداری پس از اجرای راهکارهای بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌های موجود برای ذی‌نفعانی همچون سیاستگذاران، کاربران دولتی و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در بهینه‌سازی مصرف انرژی تهیه و راه‌اندازی شده است.

تعمیم شیوه به‌کار گرفته شده برای اصلاح الگوی مصرف انرژی در شهر تهران می‌تواند به الگویی برای سایر شهرهای کشور تبدیل شود که به کمک آن، بهره‌وری انرژی ارتقا و آلایندگی‌های محیط زیستی کاهش یابد. در این مسیر، کسب‌وکارهای خلاقی نیز که با استفاده از روش‌های نوآورانه به بهبود و اصلاح الگوی مصرف کمک می‌کنند نیز امکان ظهور می‌یابند.