به گزارش ایرناپلاس، ناشران یک گروه از مشاغل هستند که در سال‌های گذشته با یارانه‌ای که دولت برای کاغذ در نظر گرفته بود، می‌توانستند کتاب را با قیمت مناسبی تولید کنند. در ماه‌های اخیر افزایش قیمت سلفون، چسب، مقوا و دیگر مواد لازم برای چاپ کتاب از یک طرف و توقف ارائه کاغذ دولتی به ناشران از طرف دیگر، موجب رکود فعالیت این صنف شده است.
سعید دمیرچی مدیر نشر هرمس درباره خواسته‌های ناشران از دولت سیزدهم به خبرنگار ایرناپلاس گفت: انتظار ناشران این است که دولت جدید به حوزه کاغذ به درستی ورود کند و این‌گونه نباشد که یک ماه کاغذ دولتی در دسترس ناشر باشد و یک ماه نباشد. مسئولان سیاست ارائه کاغذ دولتی و حمایت از این حوزه را یا به کلی بردارند و اعلام کنند که اصلا کاغذ یارانه‌ای ارائه نخواهدشد یا این تسهیلات به یک شکل به همه ناشران تعلق گیرد.
او افزود: باید ارائه کاغذ دولتی به شکلی باشد که همه ناشران به یک اندازه از کاغذ آزاد استفاده کنند، اما اینکه کاغذ به برخی از ناشران داده شود و به برخی داده نشود، فکر می‌کنم درست نباشد.
مشکلات ناشران به کاغذ محدود نیست
مشکل ناشران به کاغذ محدود نمی‌شود و مسائل مختلفی در ادامه این روند تاثیرگذار است.
دمیرچی با تاکید بر اینکه چند مساله روی روند کار ناشران تاثیرگذار است، بیان کرد: نمی‌توان آنها را از هم جدا کرد؛ مساله کرونا تاثیر منفی زیادی روی فعالیت آنها و بسیاری از صنوف گذاشته است. در اوج شیوع کرونا، فروشگاه‌ها را تعطیل می‌کنند و این تعطیلی در همه حوزه‌ها تاثیر منفی دارد. برگزاری دانشگاه‌ها به صورت مجازی، باعث می‌شود که دانشجویان کتاب نخرند، این مسائل برای عموم جامعه و اکثر اصناف مطرح است.
مدیر انتشارات هرمس با اشاره به تداوم فعالیت ناشرانی که با سوءاستفاده از کتاب دیگر ناشران، آثار پرفروش آنها را کپی‌برداری و تجدید چاپ می‌کنند، گفت: هنوز در معابر اصلی شهر عنوان‌های پرفروش ناشران، توسط ناشران شناخته نشده چاپ و با تخفیف فروخته می‌شود. این در حالی است که مانعی بر فعالیت آنها وجود ندارد، اتحادیه ناشران و کتابفروشان باید با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد این مساله را به صورت جدی پیگیری کند.
قاچاقچی‌ها باهوش هستند
او ادامه داد: افرادی که کتاب قاچاق می‌کنند، حرفه‌ای‌تر شده‌اند و کتاب‌هایی را که پرفروش است، با نام مترجم دیگر بعد از دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد منتشر می‌کنند؛ در نهایت آن کتاب‌ها را با ۵۰ تا ۶۰ درصد تخفیف عرضه می‌کنند. افرادی که کارشان قاچاق کتاب است باهوش اند و متوجه شدند که اگر نام مترجم را تغییر دهند، می‌توانند کتاب را به صورت قانونی عرضه کنند.
برخی از ناشران به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد کرده بودند در ارائه مجوز برای کتاب‌هایی که بعد از پرفروش شدن یک عنوان، فقط با تغییر نام مترجم چاپ می‌شود، توجه بیشتری شود.
دمیرچی در این‌باره توضیح داد: به این دلیل که ایران عضو قانون کپی‌رایت نیست، نمی‌توان چنین مطالبه‌ای برای کتاب‌های ترجمه شده مطرح کرد. برای مثال کتاب «دنیای سوفی» نشر هرمس کتاب پرفروشی است، اما چهار ناشر دیگر هم این کتاب را منتشر کرده‌اند. قیمت پشت جلد این کتاب در انتشارات هرمس ۱۱۰ هزار تومان است، در حالی که ناشری قیمت کتاب را ۱۷۰ هزار تومان می‌گذارد و اعلام می‌کند که ۵۰ درصد تخفیف دارد، این روی فروش ناشر اصلی تاثیر دارد.
به گفته دمیرچی، این مسائل با اتحادیه ناشران و کتابفروشان مطرح شده اما مسائل قانونی، راه فرار را برای افرادی که این کار را می‌کنند باز گذاشته است. ناشران دنبال راه‌حل هستند تا روی این مساله اندیشه و راه جلوگیری آن را پیدا کنند.
تهیه کاغذ از بازار آزاد با قیمت سه برابر
اباذر رضانیا مدیر انتشارات کوله‌پشتی نیز با اعلام بی‌خبری از وعده‌های جدید به ناشران، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: در سال ۱۴۰۰ کاغذی با ارز دولتی به دست ما نرسیده است. در این روزها کاغذ را از بازار آزاد با سه برابر قیمت کاغذ دولتی تهیه می‌کنیم. بعید می‌دانم از این به بعد بتوان با کاغذ ارز دولتی کتاب منتشر کرد. فعلا سیاستی در این حوزه ابلاغ نشده است. البته درخواست‌های خود را در سامانه ثبت می‌کنیم، اما خبری از ارائه کاغذ دولتی نیست و کاغذ را از بازار آزاد تهیه می‌کنم.
او درباره تاثیر خرید کاغذ از بازار آزاد بر قیمت پشت جلد کتاب توضیح داد: در این شرایط قیمت کتاب باید حداقل دو برابر شود، اما ناشران به قدرت خرید بازار توجه می‌کنند و مخاطب باید بتواند کتاب تهیه کند. در نتیجه عملا کار متوقف می‌شود برخی از ناشران دست از کار کشیدند و حتی نمی‌توانند کتاب‌هایشان را تجدید چاپ کنند. تولید در این شرایط پایین می‌آید و به نظر نمی‌رسد، ناشری بتواند ادامه کار دهد.
دیگر نه کاغذ با ارز دولتی ارائه شود و نه با قیمت بازار آزاد فروخته شود، بلکه قیمتی بینابین این دو باشد. اگر قیمت کاغذی در بازار آزاد، بندی ۴۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تومان است و کاغذ دولتی با قیمت بندی ۱۵۰ هزارتومان عرضه می‌شد، برای مثال این قیمت روی بندی ۳۰۰ هزار تومان ثابت شود.کاغذ بین قیمت دولتی و بازار آزاد ثابت شود
رضانیا درباره اقداماتی که ناشران یا اتحادیه ناشران و کتابفروشان برای گذر از دوران بحرانی می‌توانند انجام دهند، گفت: تنها راه این است که دیگر نه کاغذ با ارز دولتی ارائه شود و نه با قیمت بازار آزاد فروخته شود، بلکه قیمتی بینابین این دو باشد. اگر قیمت کاغذی در بازار آزاد، بندی ۴۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تومان است و کاغذ دولتی با قیمت بندی ۱۵۰ هزارتومان عرضه می‌شد، برای مثال این قیمت روی بندی ۳۰۰ هزار تومان ثابت شود. ناشران به بندی ۳۰۰ هزار تومان هم راضی هستند، اما نمی‌توانند با کاغذ به قیمت بندی ۵۰۰ هزار تومان فعالیت کنند. وقتی قیمت پنیر بالا رفته آیا فکر می‌کنید ارزان خواهدشد؟ پس قیمت کاغذ هم ارزان نخواهد شد.
وی با بیان اینکه مشکلات ناشران به کاغذ محدود نمی‌شود، افزود: قیمت مقوا از کیلویی ۲۴ هزار تومان به کیلویی ۳۰ هزار تومان رسیده است. برخی از شرکت‌ها اصلا جنس توزیع نمی‌کنند؛ مقوا را انبار کردند و منتظر ثبات بازار هستند. قیمت سلفون، هزینه دستمزد چاپخانه، چسب برای صحافی و ... بالا رفته؛ قیمت چسب پارسال کیلویی ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان بود و به ۱۰۰ هزار تومان رسیده است. همه چیز تغییر کرده و همه ناشران منتظر بهبود شرایط هستند.
مدیر انتشارات کوله‌پشتی با اعلام اینکه تولید کتاب نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است، گفت: اگر فعالیت مراکز توزیع کتاب را رصد کنید، می‌بینید پیش از این در هر مراجعه ۱۰۰ عنوان کتاب چاپ اول معرفی می‌کردند، اما در این روزها ۲۰ عنوان هم نمی‌توانند معرفی کنند، این آمار درباره مراکز پخش بزرگ کشور است.
در چنین شرایطی، در نبود مواد اولیه چاپ کتاب کاغذی، تولید کتاب الکترونیک به عنوان یکی از گزینه‌ها مطرح می‌شود.
رضانیا در این‌باره توضیح داد: نشر الکترونیک پنج تا ۱۰ درصد هزینه‌های ناشر را پاسخ می‌دهد. ایران هنوز به پیشرفت‌هایی که در دنیا در حوزه نشر الکترونیک اتفاق افتاده، نرسیده است. شاهدیم در کشورهای پیشرفته هنوز بیشتر افراد به خواندن کتاب کاغذی علاقه‌مندند و کتاب کاغذی جزء گزینه‌های مطلوب کتابخوان‌هاست.
نظر شما