پیامدهای مصرف بی‌رویه امروز؛ قیمت واقعی آب چقدر است؟

در یک حساب سرانگشتی دیگر، هر شهروند تهرانی از ابتدای تابستان امسال تاکنون به طور متوسط روزانه حدود ۳۵۰ لیتر آب توزیع شده در شبکه آب شهری را مصرف کرده است که با استاندارد ملی ۱۵۰ لیتر برای هر نفر با احتساب ۲۰ درصد ضریب افزایش روزانه ماهِ گرم، فاصله‌ای حدود ۲ برابری دارد.

بررسی‌های جزئی‌تر نشان می‌دهد که در محدوده شمالی شهر تهران در حوزه خدماتی شرکت آب و فاضلاب منطقه یک شهر تهران با حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر پوشش جمعیت، حجم مصرف آب در نخستین ماه تابستان امسال به بیش از ۱۵ میلیون و ۶۰۰ هزار مترمکعب رسیده است و افزون بر ۸۱ درصد شهروندان این منطقه الگوی مصرف را رعایت نمی‌کنند که از این تعداد ۶۹ درصد بالای الگو تا دو برابر الگوی مصرف و متاسفانه بیش از ۱۲ درصد شهروندان بیش از دو برابر الگوی تعیین شده، آب مصرف کرده‌اند.

در محدوده شمالی شهر تهران در حوزه خدماتی شرکت آب و فاضلاب منطقه یک شهر تهران با حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر پوشش جمعیت، حجم مصرف آب در نخستین ماه تابستان امسال به بیش از ۱۵ میلیون و ۶۰۰ هزار مترمکعب رسیده است و افزون بر ۸۱ درصد شهروندان این منطقه الگوی مصرف را رعایت نمی‌کنند.نکته جالب و در عین حال نگران‌کننده از داده‌های آماری این شرکت، نشان می‌دهد که درآمد حاصل از فروش هر ۱۰۰۰ لیتر آب در منطقه یک آبفای شهر تهران که به لحاظ اقتصادی و بافت جمعیتی برخوردارترین منطقه شهر تهران محسوب می‌شود، با احتساب همه هزینه‌های تولید (قیمت تمام‌شده به ازای هر مترمکعب ۱۷.۸۸۴ ریال برای سال ۹۹) به طور متوسط ۱۰.۰۶۱ ریال و به عبارتی قیمت فروش ۱۰ ریال به ازای هر لیتر بوده است. آن هم در حالی که شهروندان تهرانی برای خرید هر بطری یک لیتری آب بسته‌بندی شده اکنون حدود ۴۰ هزار ریال هزینه می‌کنند و این بدان معنی است که هر لیتر آب بسته‌بندی شده با قیمتی ۴۰۰۰ برابر بیشتر از هر لیتر آب شرب شبکه شهری و با کیفیتی تقریبا یکسان به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

براساس اعلام انجمن آب‌های آشامیدنی و بسته‌بندی ایران، حدود ۶۵ درصد از قیمت هر بطری آب بسته‌بندی شده بابت تهیه بطری پت و در بطری هزینه می‌شود ضمن آنکه بخش قابل توجهی از قیمت تمام‌شده هر بطری آب بسته‌بندی شده به هزینه‌های حمل‌ونقل و توزیع اختصاص دارد و آب آشامیدنی بخش ناچیزی از قیمت هر بطری را شامل می‌شود. در واقع بخش عمده‌ای از هزینه پرداختی مصرف‌کنندگان برای خرید آب بسته‌بندی شده به بطری‌های دورریزی تبدیل می‌شود که به نوبه خود، آسیب‌های زیست محیطی فراوانی به همراه دارد و چرخه طبیعت را مختل می‌کند.

نکته اساسی مطلب اما حساسیت و مراقبتی است که مصرف‌کنندگان برای مصرف قطره قطره آب بسته‌بندی شده از خود نشان می‌دهند و متاسفانه چنین حساسیتی در قبال مصرف آب در شبکه توزیع آب شهری در جامعه وجود ندارد و شهروندان اغلب آبی را که با صرف هزینه‌های گزاف اما با قیمتی ارزان در اختیار آنان قرار گرفته است، به راحتی بَد مصرف می‌کنند.

با وجود تغییرات اقلیمی و نگرانی‌ها از آینده وضعیت محدود منابع آبی کشور، اگر مصرف‌کنندگان رفتار منصفانه‌تری با آب شرب شبکه شهری از خود نشان دهند و این آب نیز با قیمتی واقعی‌ در اختیار شهروندان قرار بگیرد، انتظار می رود تا حدود زیادی مصارف شهری فرو کاهد.

*مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب منطقه یک شهر تهران